ТОШКЕНТ, 8 май — Sputnik. Шу кунларда пойтахтдаги Дўстлик боғида Шомаҳмудовлар оиласига ҳайкал ўрнатиш ишлари олиб борилмоқда. Эслатиб ўтамиз, Иккинчи жаҳон уруши даврида тошкентлик темирчи Шоаҳмад Шомаҳмудов аёли билан фронт чизиғида бўлган мамлакатлардан эвакуация қилинган бошпанасиз ва етим қолган болаларини фарзандликка олиб, тарбия беришди, вояга етказишди, набиралар кўриб, бува-бувилик гаштини ҳам суришди.
Шомаҳмудовлар оиласи вакилларининг кейинги тақдири, бугунги ҳаёти ҳақида репортаж тайёрлашни мақсад қилган журналистлар Ильмира Зайниддинова ва Фозил Фарҳод Тошкентнинг Жарариқ маҳалласига йўл олишди.
Шомаҳмудовлар оиласи фарзандларидан кимларни топишга муваффақ бўлдингиз, деган саволга Фозил Фарҳод уч нафарини, деди.
"Холида опа, Шомаҳмудовлар оиласининг энг кенжа қизи Ҳалима ва ўғиллари Йўлдош ҳаёт. Ҳалима интервью беришни истамас экан. Йўлдош ака билан ҳозирча учрашиш имкони бўлмади, чунки уни катта бувиси (онасининг бувиси) узоқ қидириб, топган ва келишини илтимос қилган. Йўлдош Шомаҳмудов шу кунларда Украинада", — деди журналист.
Журналистлар шунингдек машҳур оиланинг яна бир фарзанди — Рафиқ Шомаҳмудовнинг ўғли Тоҳиржон Шомаҳмудов билан ҳам суҳбатда бўлишган.
"Шомаҳмудов оиласига қўйилган ҳайкал Дўстлик боғига ўрнатилаётганини эшитиб, Холида момо жуда хурсанд бўлдилар”, ҳикоясини давом этди Фозил Фарҳод. Шомаҳмудовлар оиласи истиқомат қиладиган маҳалла фаоллари "ўзимизни маҳалламизга олиб келайлик шу монументни, рухсат беринг" дея, ҳукуматга хат ҳам ёзишганини хотирлашибди. Журналистнинг сўзларига кўра, Жарариқ маҳалласи, Тошкўчада яшайдиганларнинг ҳаммаси бир-бири билан "апоқ-чапоқ" бўлиб кетган: турли миллат вакиллари бири-биридан қиз олиб, қиз берган… Ва бу анъана шу кунгача давом этиб келаётир. Каттами ё кичик, ҳаттоки уч-тўрт яшар қизалоқлар ҳам журналистлар саволга тортганда, ғурурланиб Шомаҳмудовлармиз деб жавоб берар экан…
Фозил Фарҳод: аждодларимиз олдида бош эгамиз…
Донолар айтганидай, иккинчи жаҳон урушида фашизм устидан қозонилган ғалаба нақадар қимматга тушганини юртимизда яшаётган ҳар қайси оила, ҳар бир киши такрор ва такрор англаши, қалбидан ўтказиши табиий ҳол. Ўшанда 6,5 миллионлик Ўзбекистон халқининг 1,5 миллиондан ортиғи урушга кетган эди. Бу бутун ўзбек халқининг бағри куйиб кул бўлди, юраги қон-қон йиғлади дегани. Шунча она жигарини юлиб, жангу жадалларга жўнатди дегани. Бу қанчалаб шўрлик аёллар кўксига соғинч, интизорлик найзаси санчилди дегани.
"Ҳарбий комендант қайдномалари"дан олинган бу гаплар айни ҳақиқатдир. Тарихни ўчириб бўлмайди!
Сен етим эмассан,
Тинчлан, жигарим.
Қуёшдай меҳрибон
Ватанинг-онанг,
Заминдай вазмину
Меҳнаткаш, мушфиқ
Истаган нарсангни тайёрлагувчи
Халқ бор-отанг бор.
Шоир Ғофур Ғулом шундай бошланувчи шеърини уруш даврида етим қолган болаларга бағишлаган. Ҳа, ўзбек халқи Иккинчи жаҳон уруши даврида ҳарбий ҳаракатлар қуршовида қолган ҳудудлар аҳолисини — 1 ярим миллиондан зиёд одамни қабул қилди. Гўёки бағри бўшаб қолган элимизнинг урушга кетган яқинлари ўрнини босиб, юракларига таскинлик бўлгандай бўлди бу… Эвакуация қилинганлар эса бошпанасини топди! Оиласини топди! Ота-онасини топди! Ватанини топди!
Маълумотларга қараганда, уларнинг 400 мингга яқини — бола, шулардан 200 мингдан ортиғи чин етим бўлган. Шунча болани Ўзбекистоннинг минглаб оиласи ўз бағрига олди ва бир майизни қирқ бўлиб еди. Болажонлар шу элдан меҳр топди. Бу халқимизнинг азалий болажонлигини билдирарди.
Яна бир хушхабар! Шомаҳмудовлар оиласига бағишланган меъморий ёдгорлик шу кунларда Республика байналмилал маданий маркази тасарруфидаги Дўстлик боғига ўрнатилмоқда.
Уруш ўчоғида бўлган, фронт ортида беминнат хизмат қилган буюк боболар, муҳтарама момолар! Сизнинг олдингизда бош эгамиз!
