ТОШКЕНТ, 12 мар — Sputnik. "Бугун саҳифам орқали яқин фурсатда “Мирзо Улуғбек. Осмон тоқига қўйилган нарвон” номли ҳужжатли фильм томошабинлар эътиборига ҳавола этилишини маълум қилмоқчиман. Мазкур фильм турмуш ўртоғим ҳамда каминанинг кинопродюсер сифатидаги илк лойиҳамиздир", — деб хабар қилган Лола Каримова ўзининг Фейсбукдаги саҳифасида.
"Бу улуғ инсон ҳақида фильм яратиш ғояси менда кўп йиллар аввал пайдо бўлган. Таъбир жоиз бўлса, Мирзо Улуғбек шахси мени болалагимдан ўзига мафтун этган. У наинки қомусий билимлар эгаси, етук олим ва сулҳпарвар ҳукмдор, ўз даври учун фавқулодда саналган хислатлар соҳиби ҳам эди. Сирасини айтганда, Улуғбек замон ва макон сарҳадларини ошиб ўтган умрбоқий сиймодир.
Мирзо Улуғбек номи дунё илм-фани ривожига беқиёс ҳисса қўшган Галилео Галилей, Коперник, Джоанас Кеплер каби буюк алломалар билан бир қаторда туради. Самарқанд унинг ҳукмронлиги даврида астрономия соҳасида илғор тадқиқотлар ўтказиладиган халқаро марказга айланди. Улуғбек бунёд эттирган муаззам расадхонада ўз даврнинг етук олиму фузалолари жам бўлган эди.
Аллома тартиб берган юлдузлар жадвалида 1118 та юлдузнинг ҳолати ва жойлашуви муфассал баён этилган. У ҳисоблаб чиққан йил узунлиги натижалари эса замонавий ҳисоб-китобидан атиги 25 сонияга фарқланади. Буюк олим, шунингдек, Ер сайёраси ўқининг оғиш бурчаги 23,52 градусни ташкил этишини аниқлади, ушбу илмий натижа ҳам ҳозирга қадар энг аниқ кўрсаткич дея эътироф этилади. Улуғбек томонидан яратилган юлдузли осмон харитаси эса денгизчилар ҳаракатланишида XIX асрга қадар фойдаланилган.
Фильм сценарийсини ҳозирлаш асносида кўп ва хўб изланиб, бобокалонимиз ҳаётини таваллуд топган кезларидан бошлаб қайта тиклашга ҳаракат қилдик.
Амир Темурнинг набираси бўлмиш Мирзо Улуғбек бобоси шафелигида ўз даврининг пешқадам олимлардан сабоқ олганини таъкидлашни истардим. Давлатнинг қудрати энг аввало маърифатда деб билган Соҳибқирон нуридийдаси бўлмиш Улуғбекнинг таълим-тарбиясига алоҳида эътибор қаратган. Бу эса унинг одил шоҳ ва етук олим сифатида шаклланишига хизмат қилган.
Фильм режиссёри Баҳодир Юлдошев билан кўп йиллардан бери танишмиз. Унга фильмни суратга олиш хусусида гап очганимда таклифимни мамнуният билан қабул қилди. Кўз очиб юмгунча буюк олим ва ҳукмдор яшаган даврга шўнғиб кетди.
Фильмда Франция, АҚШ, Россия, Ўзбекистон, Буюк Британия, Дания ва Нидерландиянинг етакчи олим ва мутахассислари Мирзо Улуғбек ҳаёти ва фаолияти хусусидаги мулоҳазалари билан ўртоқлашади. Кинокартинани яратишда Бодлиан кутубхонаси (Оксфорд университети), Британия музейи, Пристон университети, Гриффит расадхонаси, Франциянинг Observatoire de la Cote d’Azur Côte расадхонаси, Калифорния университети, Даниянинг The David Collection музейи, Оксфорднинг Илм-фан тарихи музейи, Оксфорднинг St. John’s колледжи каби ўқув юртлари, музей ва кутубхоналарнинг бисотидан фойдаланилди.
Чет эллик олимларнинг аксари айнан Мирзо Улуғбек сиймоси сабаб мамлакатимизга меҳр қўйганини эътироф этган.
Фильм жанр нуқтаи назаридан ҳужжатли саналса-да, унда бадиий воситалардан ҳам фойдаландик. Съёмка жараёнига ўзбекистонлик ва қозоғистонлик каскадёрларни жалб қилдик, ўша даврга мос тарихий либосларни танлаш ва тайёрлашга ҳам алоҳида эътибор қаратдик.
Ҳолливуднинг "Титаник", "Оловуддин", "Геркулес" каби фильмларга мусиқа басталаган машҳур композитори Уолтер Афанасьев картинамиз учун махсус мусиқа ёзди.
Беназир хонанда Севара Назархон ижросидаги саундтрек эса фильмга ўзгача жозиба бахш этди.
Фильм премьераси ҳақида кейинроқ маълум қиламиз", — деб ўз постига якун ясаган Лола Каримова.
