Россия ва Хитой бошқа давлатларнинг ишларига аралашишни бас қилишга чақирди
© Sputnik / Сергей Бобылев
/ Oбуна бўлиш
Владимир Путиннинг Хитойга ташрифи чоғида икки давлат ўртасида дипломатик муносабатлар ўрнатилганининг 75 йиллиги муносабати билан янги даврга қадам қўювчи ҳар томонлама шериклик ва стратегик ҳамкорлик муносабатларини чуқурлаштириш тўғрисида Қўшма баёнот қабул қилинди.
ТОШКЕНТ, 16 май — Sputnik. Россия ва Хитойнинг ишончи комилки, ҳеч бир давлат ўз хавфсизлигини бошқа давлатларнинг хавфсизлиги ҳисобига таъминламаслиги керак.
Россия Федерацияси ва Хитой Халқ Республикасининг қўшма баёнотида давлат раҳбарлари халқаро ва минтақавий хавфсизлик соҳасидаги реал муаммолардан хавотир билдирдиришди ва “ушбу фонда юзага келган янги геосиёсий воқеликлар Евросиё маконида тенг ва бўлинмас хавфсизлик тамойилига тўлиқ мос келадиган барқарор хавфсизлик тизимини шакллантириш зарурлигини таъкидлашди.
Шу муносабат билан томонлар тегишли мамлакатлар ва ташкилотларни "қарама-қаршилик сиёсатини олиб бориш ва бошқа давлатларнинг ички ишларига аралашиш, шунингдек, мавжуд хавфсизлик архитектурасини бузишга, мамлакатлар ўртасида янги бўлиниш чизиқларини яратишга, минтақавий зиддиятларни келтириб чиқаришга ва блок қарама-қаршиликни уйғотишни тўхтатишга чақиришди.
Бундан ташқари, ҳар икки давлат адолатли кўп қутбли дунёни барпо этиш борасида саъй-ҳаракатларини бирлаштириш ниятида.
“Ривожланаётган кўп қутбли дунёнинг мустақил марказлари сифатида Россия ва Хитой бу жараённи тенг ҳуқуқли ва тартибли тарғиб қилиш ва халқаро муносабатларни демократлаштириш ва адолатли ва оқилона кўп қутбли дунё тартибини яратиш бўйича саъй-ҳаракатларни бирлаштириш учун икки томонлама муносабатлар имкониятларидан тўлиқ фойдаланади", — дейилади ҳужжатда.
Шу билан бирга, Россия ва Хитой кимёвий қуролдан холи дунё барпо этиш ҳақида гапирди.
“Томонлар кимёвий қуролдан холи дунё қуриш мақсадига содиқ ва Кимёвий қуролни тақиқлаш ташкилотининг сиёсийлашувидан чуқур хавотирда”, — дейилади баёнотда.
Россия ва Хитой қуролларни космосга жойлаштиришнинг олдини олиш, шунингдек, алоҳида мамлакатларнинг қуролли қарама-қаршилик учун космосдан фойдаланишга уринишларига қарши шартнома тузиш бўйича музокараларни қўллаб-қувватлашди.
“Биз космосда қурол-яроғ жойлаштирмаслик, космосда қуролланиш пойгасининг олдини олишни кафолатлайдиган космик объектларга қарши куч ишлатиш ёки таҳдид қилиш тўғрисидаги Россия-Хитой шартномаси лойиҳасини яратиш бўйича музокаралар зарурлигини тасдиқладик. Томонлар алоҳида мамлакатларнинг космосдан қуролли қарама-қаршилик мақсадида фойдаланишга уринишларига қарши бўлиб, ҳарбий устунликка эришиш ва уни расмий мустаҳкамлаш ва "жанговар макон" сифатида фойдаланишга қаратилган хавфсизлик ва фаолият сиёсатига қарши чиқади”, — дейилади хабарда.
Россия ва Хитой ЮНЕСКОнинг универсал ҳукуматлараро гуманитар форум сифатидаги салоҳиятини янада мустаҳкамлаш зарур, деб ҳисоблайди.
Россия ва Хитой АҚШнинг Осиёда ҳарбий кучини оширишига қарши чиқди.
“Томонлар АҚШнинг ҳарбий қудратни ошириш, ҳарбий блоклар ва коалициялар тузиш орқали Шимолий-Шарқий Осиёдаги кучлар мувозанатини ўзгартиришга қаратилган гегемон ҳаракатларига қарши”, — дейилади баёнотда.
Россия Федерацияси ва Хитой Халқ Республикасининг қўшма баёноти матнида томонлар БРИКСнинг жаҳон ишларидаги ролини оширишга кўмаклашишда давом этишлари ва “БРИКС плюс” форматидаги ҳамкорликни жадал ривожлантиришлари айтилади.
“Томонлар БРИКС руҳига амал қилган ҳолда, БРИКСнинг жаҳон ишларидаги ролини оширишга, глобал кун тартибини шакллантиришга ҳисса қўшишда давом этадилар ва “аутрич”/ "БРИКС плюс" форматидаги ҳамкорликни жадал ривожлантирадилар”, — дейилади баёнотда.
Россия ва Хитой Африка Иттифоқининг G20га тўлақонли аъзо сифатида киришини олқишлайди.
Шу билан бирга, томонлар АҚШнинг Осиё-Тинч океани минтақаси ва Европадаги ракета қуролларини кескин қоралайди, бу беқарорлаштирувчи қадамлар Россия Федерацияси ва ХХР хавфсизлигига бевосита таҳдид солади.
Баёнотда АҚШнинг стратегик мувозанатни бузишга уринишлари, хусусан, “Осиё-Тинч океани ва Европа минтақаларида ерга асосланган ўрта ва қисқа масофали ракеталарни жойлаштириш, шу жумладан уларнинг иттифоқчиларига ўтказишга хавотир билдирилган.
Таъкидланишича, Вашингтондан "бу амалиётни ривожлантириш ва чуқурлаштириш, охир-оқибатда АҚШнинг тегишли ракета қуролларини дунёнинг турли минтақаларида доимий равишда жойлаштириш нияти ҳақида" баёнотлар берилмоқда.
Томонлар Россия ва Хитой хавфсизлигига тўғридан-тўғри таҳдид соладиган ушбу ўта беқарорлаштирувчи қадамларни кескин қоралайдилар ҳамда Вашингтоннинг “икки томонлама чеклаш” деб аталмиш йўналишдаги бузғунчи ва душманона курсига қарши туриш мақсадида ўзаро ҳамкорликни кучайтириш ва мувофиқлаштиришни кучайтириш ниятидалар.
Қўшма баёнотда, шунингдек, томонлар КХШТ ва МДҲнинг минтақавий барқарорликни таъминлаш, жумладан, халқаро терроризм, наркотик моддаларнинг ноқонуний ишлаб чиқарилиши ва савдоси, уюшган жиноятчилик ва бошқа трансчегаравий чақириқ ва таҳдидларга қарши курашдаги муҳим ролини тан олиши қайд этилган.
Томонлар Евроосиёда тинчлик ва хавфсизликни сақлаш, ташқи таҳдидларга биргаликда қарши туриш мақсадида КХШТ ва ХХР ўртасида кўп қиррали ҳамкорликни ривожлантириш имкониятларини алоҳида таъкидлашди.
"Томонлар Марказий Осиё минтақаси мамлакатлари билан ўзаро манфаатли ҳамкорликни ривожлантиришда, ШҲТда, Осиёда ҳамкорлик ва ишончни мустаҳкамлаш чоралари бўйича конференцияда, БМТ ва бошқа халқаро ташкилотларда ва кўп томонлама механизмларда ҳамкорликни кенгайтиришда давом этадилар", — дейилади ҳужжатда.
