АҚШ ва НАТО "Бахмут қалъаси" дан кейин Украина билан нима қилишни ўйламоқда
20:37 26.05.2023 (янгиланди: 20:38 26.05.2023)
© AP Photo / Michael Probst
Oбуна бўлиш
Соледар-Бахмут ҳужум операциясида Россия Қуролли Кучлари томонидан Украина армияси мағлубиятга учраганидан сўнг, Киев режимининг ғарбий хўжайинлари тушкунликка тушган.
ТОШКЕНТ, 26 май — Sputnik. Улар Украина Қуролли Кучларининг таназзулини антиқа зирҳли техника ва ҳаво мудофаа тизимларини юбориш билан секинлаштиришга ҳаракат қилмоқдалар. Келажак режада – НАТО стандартларидаги ҳужум самолётларини юбориш. Шу билан бирга, Ғарб Украинанинг бошқариб бўлмайдиган “безорилари”, можаронинг ҳалокатли кенгайиши ва Россия Федерациясининг УҚК“донорлари”га тўғридан-тўғри ҳарбий жавоб беришидан қўрқмоқда.
Украина бўйича “Рамштайн-12” алоқа гуруҳининг навбатдаги йиғилиши 25 май куни анъанавий тарзда Пентагон раҳбарлигида онлайн форматда ташкил этилди. Украина ҳозирги вазиятнинг умумий кўринишини тақдим этди ва ўз эҳтиёжларини билдирди. “Донорлар” муҳокамасининг натижаси – НАТО нинг ҳаво мудофаа тизимлари ва F-16 самолётларини УҚКга етказиб беришнинг аниқ миқдори ва муддати тўғрисидаги қарор бўлиши мумкин. Украинанинг ваъда қилинган баҳорги “қарши ҳужум”и учун эмас – “ўрта муддатли ва узоқ муддатли мудофаани қўллаб-қувватлаш учун”.
Бундай эҳтиёткор ёндашув Ғарбнинг Киев қўғирчоқларидан яққол кўнгли қолганини акс эттиради – УҚКнинг Артёмевскдаги шафқатсиз мағлубияти ва Владимир Зеленский ўзига хос мустаҳкамлик рамзи қилишга (соғлом фикр, Пентагон ва НАТО стратегларининг маслаҳатига зид) уринган “Бахмут қалъаси” қулаганидан сўнг – бундай эҳтиёткор ёндашув Ғарбнинг Киев қўғирчоқларидан яққол кўнгли қолганини акс эттиради.
Ҳозирда Киев Германиядан илгари етказиб берилган 18 та Leopard 2А6 танки ва 40 та Marder пиёда жанговар машиналаридан ташқари, 110 та антиқа немис Leopard 1А5 танкини яқин орада олишни кутмоқда. Махсус ҳарбий операция пайтида олти минг дона бошқа турдаги зирҳли транспорт воситаларини ҳисобга олмаганда УҚКнинг уч мингдан ортиқ танклари йўқ қилинди. Украина ҳарбий ҳаракатлар театрида юз ёки икки юзта эскирган НАТО танкларининг пайдо бўлиши вазиятни ўзгартирмайди. Бундан ташқари, илгари УҚК томонидан олинган Leopard 2А4 модификациясининг танклари динамик ҳимоясиз қолди ва Ғарбнинг ваъдаларига қарамай Украина артиллериясидаги “снаряд очлиги” ниҳоясига етмади.
Европа Иттифоқи давлатлари 2023 йилда Украинага 220 мингта снаряд ва 2023 йилда 1300 та ракета етказиб берди ва бу УҚК артиллерия истеъмолининг ойлик меъёри кўрсаткичидир. Европа дипломатияси раҳбари Жозеп Боррел Европа Иттифоқининг 24 давлатида ишлаб чиқариш ва яқин 12 ой ичида Киевга яна 1 миллион снаряд топшириш иложи бор, деб ҳисоблайди. Айтилишича, бунинг учун 1 миллиард евро ажратилган, аммо ўртача нархларда бу пулга кўпи билан 250 мингта 155-мм снаряд сотиб олиш мумкин. Ғарбнинг режалар декларацияси Украина ҳарбий ҳаракатлар театри ҳақиқатига ва АҚШ ва НАТО мудофаа саноати имкониятларига тўғри келмаяпти. Иттифоқнинг технологик қолоқлиги ҳақида гапирмаса ҳам бўлади.
Чексиз даҳшат
“Рамштайн-12” йиғилиши арафасида Буюк Британия Мудофаа вазири Бен Уоллес Украинада Хмельницкийдаги Британиянинг тўйинмаган уран ўқ-дорилар омборининг мағлубияти оқибатларини шахсан ўрганиб чиқди.
Заҳарли уран булути Полшани қоплади, Шарқий Европадаги бошқа НАТО иттифоқчилари ҳудудида ҳам намоён бўлди.
Уоллеснинг ҳарбий-сиёсий бурилишлари бу ерда ҳеч нарсани ўзгартирмайди. Лекин УҚК арсеналидаги “ой кратерларига” ўхшаган бўшлиқлар Украина можаросида Британиянинг икки бошли "уран таёғи" юбориш иштиёқини совутади. Ахир Лондон ҳеч нарсадан суғурталанмаган.
Германия мудофаа вазири Борис Писториус 24 май куни Бундестагда шундай деди: “Агар қурол етказиб беришни тўхтатсак, Украина охирати эртагаёқ етиб келган бўлар эди”. Бу фақат қисман тўғри. Ўз мустақиллиги учун курашаётган Украина аслида йўқ, бу Евро-Атлантика афсонаси. АҚШ томонидан Россияга қарши қуролли кураш учун ёлланган, Ғарб манфаатлари йўлида Украина халқи ва Украина давлатчилигини ўзига хос миқёс ва сурбетларча йўқ қилаётган бир гуруҳ принципсиз киевлик иккиюзламачилар ва сиёсатчилар мавжуд.
Устига устак, Ғарб таҳлил марказлари сафарбарлик истиқболларини моделлаштирмоқда ва 2025 йилгача УҚКнинг инсон ресурслари (заҳиралари) тугашини башорат қилмоқда.
“Мўъжизавий қурол”га умид қилишгина қолади. Киев расмийлари F-16 қирувчи самолётларини кузгача қабул қилиб олишга умид қилмоқда. АҚШ расмийлари 2023 йил охиригача F-16 самолётларининг Украина устидан парвозларини кафолатлай олмаслигини айтди.
Асосий муаммолар – бу кадрлар тайёрлаш, базанинг заифлиги ва энг сўнгги рус Су-30См, Су-35, Су-57 ва МиГ-31 дан қирқ ёшли америкалик “лочинлар”нинг технологик ортда қолиши.
Ҳақиқий F-16 ни жойлаштиришда НАТО нинг кўп “кўнгиллилари” ҳам Россиянинг С-400 ҳаво мудофаа тизимларининг қуроллари остида учишга ёки 400 кмгача бўлган Р-37М “ҳаво-ҳаво” гипертовушли ракеталарига дуч келишга рози бўлмайди. Албатта, F-16 да тезда қайта тайёрланаётган УҚКнинг икки-уч ўнлаб учувчилари “анжир барги” кабидир, у билан ҳеч нарсани бекитиб бўлмайди. Қирувчи учувчилар ўз машиналари билан йиллар давомида “бир-бирига ёпишиб қолади”. АҚШ ҳарбий раҳбарияти эса Россиянинг ҳаво ҳужумини мудофаа тизими F-16 каби тўртинчи авлод қирувчи самолётлари билан ёриб ўтиб бўлмаслигини тан олади.
Шу билан бирга, Вашингтон “Украина лойиҳаси” назоратдан чиқиб кетиши, Зеленскийнинг Украина президенти ва олий бош қўмондонлик вазифаларини амалда йўқотиб қўяётганидан хавотирда. Марказий разведка бошқармасининг Россия Федерацияси ҳудудида тобора кучайиб бораётган террористик саргузаштларини ва илгари эълон қилинган Украина “қарши ҳужуми” йўқлигини сезмаслик қийин.
Ғалаён УҚК Бош қўмондони Валерий Залужнийнинг оғир яралангани билан янада кучайди, унинг хизматга қайтиши даргумон. Ижодий Украина “безорилари” Ғарбга яхши натижа ваъда қилмайди. НАТОнинг бугунги позицияси анча ноаниқ кўринади – иттифоқдаги ҳеч ким Украина можаросида чиндан ҳам ботқоққа ботиб, азоб чекишни хоҳламайди. Европалик ёлланма аскарларнинг жиддий йўқотишлари аллақачон уларни Африка мамлакатларида УҚК учун “кўнгиллилар” излашга мажбур қилмоқда.
Россия Американинг Рамштайн авиабазасидаги “донорлар” нинг сичқонча шовқинидан ва эски F-16 қирувчи самолётлари кўринишидаги “кучли сигналлардан” умуман ҳавотирланаётгани йўқ. Бугун Минскда Беларус Республикаси ва Россия Федерацияси мудофаа вазирлари Виктор Хренин ва Сергей Шойгу Россиянинг стратегик бўлмаган ядровий қуролларини Беларус Республикаси ҳудудидаги махсус омборида сақлаш тартибини белгиловчи ҳужжатларни имзоладилар. Ушбу чоралар “барча амалдаги халқаро ҳуқуқий мажбуриятларга риоя қилади”.
Аввалроқ Беларусга ракеталарни нафақат оддий, балки ядровий қуролида ҳам қўллашга қодир бўлган “Искандар-М” оператив-тактик ракета мажмуаси берилган эди. Бундан ташқари, Беларус жанговар самолётларининг бир қисми ядровий қуролидан фойдаланиш учун қайта жиҳозланган.
Американинг Military Watch нашри Беларус Республикаси Ҳарбий-ҳаво кучларида ядровий қурол олиб юришга қодир 30 дан ортиқ самолётларни санаб ўтди. Ғарбий стратегик йўналишда НАТОнинг яшин тезлигидаги уруши бутунлай режадан чиқариб ташланган, ёмон қўшнилар Белоруссия ва Россия чегаралари яқинида эҳтиёткорлик билан қиличбозлик қилишга мажбур. НАТО ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари учун мураккаб рақиб бўлган, 500 км масофали “Искандер” операцион-тактик ракета тизими – Полша, Словакия, Литва, Латвия, Эстониянинг бутун ҳудудини қурол остида ушлашга қодир, Украинани гапирмаса ҳам бўлади.
Москва ва Минск Вашингтон ва Европа иттифоқчилари ўнлаб йиллар давомида қилган ишни қилмоқда. Пентагон Германия, Италия, Бельгия, Нидерландия ва Туркиядаги ҳаво базаларида НАТО кўп миллатли ҳаво кучлари иштирокида Россия Федерацияси ва Беларусга эҳтимолий ҳужум учун юздан ортиқ B61 термоядровий бомбаларини сақламоқда. Вашингтоннинг Россияга нисбатан патологик нафрати дипломатияга ўрин қолдирмайди, бироқ руҳий жиҳатдан мувозанатлашган Москва ва Минск ўзларини ҳимоя қилишдан кўпроқ нарсага қодир.
