Артиллерия - бу уруш худоси, шунинг учун Россияда улар нафақат ибодатҳоналарни, балки дунёдаги энг яхши гаубицаларни ҳам қурадилар. Нижний Новгород вилоятидаги полигонда КамАЗ-6550 русумли автомашинаси негизидаги 152 мм калибрли "Коалиция-СВ ўзиюрар артиллерия ускунасининг (САУ) ғилдиракли модификациясининг синовлари бошланди.
Май ойи охирида Россия кучларига энг сўнгги "Коалиция-СВ" гаубицаларининг экспериментал партияси қабул қилинди. Ускуна Т-90 танкининг платформасида жойлашган бўлиб, 70 километргача масофада жойлашган қўмондонлик пунктлари, алоқа марказлари, артиллерия ва миномёт батареялари, зирҳли транспорт воситалари, ҳаводан мудофаа тизимлари, душманнинг тирик кучи каби ердаги нишонларни йўқ қилиш учун мўлжалланган. Бугунги кунда ушбу гаубицанинг дунёда аналоги йўқ. Деярли бир вақтнинг ўзида "Уралвагонзавод" САУнинг КамАЗ-6550 русумли автомашина негизидаги версиясини юриш ва ўт очиш синовларини бошлади. Жорий йилда синовни якунлаш режалаштирилмоқда, шундан сўнг гаубицанинг ғилдиракли модификациясини серияли ишлаб чиқариш тўғрисида қарор қабул қилинади.
Қўшинларда "Коалиция-СВ" ғилдиракли САУнинг пайдо бўлиши кўзга кўринадиган вокеага айланади (бугунги кунда Россияда бундай гаубица йўқ) ва артиллеристларга аниқ вазиятларни ҳисобга олган ҳолда "Коалиция"нинг ўрмаловчи ёки ғилдиракли модификациясини танлашга имкон беради. Ўрмаловчи аналогларига таққослаганда, КамАЗнинг тўрт ўқли шассисидаги тизимлар ўз афзалликларига эга - ҳаракатчанлиги, йўл сиртини бузмасдан оммавий фойдаланиш автомобил йўлларида фойдаланиш имконияти, юриш захираси нуқтаи назаридан узоқроқ масофа (ўрмаловчи платформанинг 5000 км заҳираси ғилдиракли техниканинг фақатгина синовдан чиқарволиш масофаси).
Аввалроқ ишлаб чиқарувчи корҳонанинг бош директори Дмитрий Семизоров шундай деди: "Коалиция" - бу келажак машинаси. У бугунги кунда ўз замонидан олдинда". Эҳтимол, ғилдиракли платформада янги САУ янада тезроқ ҳаракатланади. Ва бу шубҳасиз чет эллик харидорларни қизиқтиради.
Масалан, 155 мм калибрли "Мста-С" ўзиюрар гаубицанинг олдинги авлоддаги экспорт варианти "Краснополь-М" снаряди ва шу калибрдаги ғарбда ишлаб чиқарилган ўқ-дорилари билан ўт очарди ва нарҳи 1.6 миллион долларни ташкил этади. Абу-Дабида бўлиб ўтган IDEX-93 кўргазмасида "Мста-С" ўзининг устунлигини намойиш этди: ўзининг қирқ "Краснополь" снарядидан 15 км масофада ўқ узиб 38 таси нишонга етди. "Коалиция-СВ" янада мукаммал бўлгани туфайли, унга Россия қўшинлари ва халқаро қурол бозорида катта келажакка кафолат беради.
Янги авлод
"Коалиция-СВ" артиллерия тизими "Мста-С" ўзиюрар гаубицаси (ўрмаловчи шассида) ворисидир ва улкан ўт очиш қувватини мерос қилиб олган. "Коалиция-СВ"нинг 152мм тўпи дақиқада 10 мартадан кўпроқ ўт узишга қодир, бу шунга ўхшаш артиллерия тизимларининг, шу жумладан энг яхши хорижийларнинг отиш тезлигидан юқори. Американинг М109А6 Paladin ускунаси, янада каттароқ экипажга эга бўлиб, дақиқасига олти маротаба ўқ отишга қодир. "Коалиция-СВ"нинг ўт очиш юқори тезлиги тўлиқ автоном автомат ёрдамида таъминланади. Барча порохнинг бир вақтнинг ўзида "ёндирилиши"нинг микротўлқинли тизими муҳим рол ўйнайди.
Янги гаубицага уч мутахассис хизмат қилади: ҳайдовчи-механик, командир ва нишонга олувчи-оператор ("Мста-С" САУда экипаж беш кишидан иборат). Бундан ташқари, артиллерия минорасида хеч ким бўлмайди, экипаж зирҳли капсулада жойлашган. Конструктив ечими "Армата"га ўхшайди, жанговар оғирлиги 48 тоннага тенг ўзиюрар гаубица танкнинг ҳаракатчанлигини сақлаб қолган.
Энг янги артиллерия тизимининг ўрмаловчи ва ғилдиракли версияларида умумлаштирилган жанговар бўлинма мавжуд - тўлиқ айланадиган минора ва 152ммлик 2А88 кесма гаубицаси. Ўзиюрар гаубицаси таркибига шунингдек 12,7 ммлик масофадан бошқарилувчи пулемёт ускунаси киради.
Командир ва нишонга олувчининг иш жойи автоматлаштирилган ягона тактик қўмондонлик ва бошқариш тизимига бирлаштирилган рақамли дисплейлар билан жиҳозланган. Бу экипажга мавжуд бошқарув занжирларида янада самарали ишлашга, турли манбалардан рақамли алоқа канали орқали мақсадли нишонларни олишга, ҳудудни кеча-кундуз кузатиб боришга, об-ҳавонинг ҳар қандай шароитида ўт очиш ва уни созлаш учун автоном ҳисоб-китобларни амалга оширишга имкон беради. Ташқи маълумотлар ўт очишни амалга ошириш ва ўқ-дориларни бошқариш учун маълумотларни тақдим этадиган бортдаги ахборот-буйруқ тизимлари томонидан қайта ишланади.
Ўт очиш хусусиятлари жиҳатидан "Коалиция-СВ" маҳаллий ва хорижда ишлаб чиқариладиган барча серияли ўзиюрар гаубицалардан устундир. Сўнги гаубица бундай потенциал билан келажакда Россия Қуролли кучлари таркибидаги 152 мм "Мста-С" ўзиюрар гаубицаларини ва шатакка олинувчи "Мста-Б" ўрнини эгаллайди.
"Коалиция-СВ" артиллерия тизими "Уралвагонзавод" концернининг "Буревестник" Нижний Новгород марказий илмий-тадқиқот институти томонидан ишлаб чиқилган. Биринчи марта кенг жамоатчиликка 2015 йил 9 май куни Москвада Ғалаба парадида намойиш этилди. 2017 йил сентябр ойида Россия Мудофаа вазирлиги 2020 йилдан серияли етказиб бериш шарти билан сўнгги русумдаги "Коалиция-СВ" ўзиюрар гаубицалар тажрибали партиясини етказиб беришга шартнома имзолади. Сўнгги "Коалиция-СВ" гаубицасининг иккала модификацияси келажак қуроллари бўлиб, уларни олдиндан, яъни бугундан ўзлаштириш мақсадга мувофиқ бўлади. Эҳтимол, эртага учинчи пайдо бўлади - кема версияси ва қуруқлик тизими денгиз платформасига чиқади.
Юқори аниқликдаги ўқ-дорилар
"Коалиция-СВ" ўқ узиш масофаси (70 кмгача) жиҳатидан аналогларидан икки баравар кўпдир. Масалан, 2012 йилда қабул қилинган Россиянинг 2С19М2 "Мста-С" ўзиюрар гаубицаси 30 кмгача бўлган масофада фаол-реактив фугас-парчалановчи ўқ-дори билан нишонга уришга қодир. Машҳур немис PZH 2000 гаубицаси Жанубий Африкада бир марта махсус оеактив торкичли V-LAP ўқ-дорисини 56 км масофага отди, аммо оддий режимда отиш масофаси 30 км дан ошмайди.
Узоқ масофада, юқори аниқлик ҳам муҳимдир. "Краснополь-М" энг муваффақиятли тўғриланувчи артиллерия ўқ-дориларидан биридир, аммо бу имкониятларнинг чегараси эмас. Янги бошқариладиган ракеталардан фойдаланиш орқали "Коалиция" Россия армиясидаги биринчи юқори аниқликдаги артиллерия тизимига айланади. Оддий ўқ-дорилар қаторининг давлат синовлари 2021 йилда якунланади. Янги технологик уфқлар ҳайратлантиради.
Туланинг Приборостроение конструкторлик бюроси "бир марта ўқ узиш учун" жуда аниқ ва кучли юқори даражадаги фугас-парчалановчи снаряд ишлаб чиқди. Ҳар бир шундай 152 мм снаряднинг нархи тахминан 50 минг долларни ташкил этади, аммо ДОТ, бункерга ёки душманнинг бошқа мустаҳкамланган иншоатига урганидан кейин иккинчи марта ўқ узиш шарт эмас. Ярим фаол каллача нишонга олувчи томонидан ёки дрон орқали лазер ёрдамида бошқарилади.
Москванинг "Компас" КБсида ҳам "ақлли" снаряд яратилди. 152 миллиметрли снаряд каллачасидаги ГЛОНАСС навигацион модуль ва отилганда очилувчи аэродинамик йўлга солувчи руллар тизими парвоз йўналишини созлайди, маълум координатларга асосан аниқ нишонга уришни таъминлайди. Эҳтимолий айланма оғиш 10 метрдан ошмайди (узоқ отиш масофасига эга бўлган одатий 152 мм снаряднинг оғиши 100 метргача бўлиши мумкин). "Компас" Конструкторлик бюросининг ишланмаси арсеналда мавжуд снарядларни такомиллаштириш имконини беради. Асосий артиллерия ўқ-дориларини бошқариладиган режимга қайта ишлаш қиймати тахминан 1000 долларни ташкил этади. Таққослаш учун: 155 миллиметрлик Американинг битта Excalibur ракетаси 80 минг долларга тушади.
Сўнгги қуролларни ишлаб чиқаришда Россия Федерациясининг устувор йўналиши - бу миллий хавфсизликни ишончли таъминлаш, иттифоқчилар ва адекват ҳамкорларга ҳарбий-техник ёрдам бериш. "Коалиция-СВ" артиллерия тизими узоқ масофали ва юқори аниқлик билан ажралиб турадиган илғор хорижий аналогларга жавобан яратилган. Россия лойиҳаси энг замонавий ечимлар, технологиялар ва таркибий қисмларни бирлаштирди, бу эса жанговар ва фойдаланиш хусусиятларнинг ажойиб уйғунлигига эришишга имкон берди. Фақатгина тинчлик ва халқаро барқарорликни мустаҳкамлаш учун.
