ТОШКЕНТ, 17 апр — Sputnik. Ирина Алкснис. Мустақил давлатларга ракета ва бомбалар ёрдамида зарба беришни хуш кўрадиган, ғарбий ҳамкорларидан фарқли ўлароқ равишда, Россия – бошқа соҳаларда “бомба портлатишни” яхши кўради.
Маълумки, ўтган шанба АҚШ, Британия ва Франция Сурияни кимёвий қурол ишлатишда айблаб, унинг устига ракеталар ёғдирган куни, Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров бошқа “кимёвий иш” бўйича муҳим хабарни эълон қилган эди.
Россия Ташқи мудофаа мажлисида нутқ сўзлаган Сергей Лавров, Швейцариянинг Шпиц шаҳрида жойлашган, Кимёвий қуролни таъқиқлаш ташкилотига (КҚТТ) қарашли бўлган радио-кимёвий лабораториянинг, Скрипаллар заҳарланган Солсбери шаҳридан келтирилган заҳарли модда намуналари ҳақидаги хулосасини эълон қилди.
Сергей Лавров ўқиб эшиттирган ҳужжатда қуйидаги сўзлар келтирилган:
“Ўтказилган экспертиза натижасида намуналарда BZ номли заҳарли кимёвий модда ва унинг прекурсорларининг излари топилган. Бу Кимёвий қуролни таъқиқлаш конвенциясининг иккинчи категориясига оид кимёвий модда ҳисобланади. BZ заҳарли кимёвий моддаси – бу инсонни руҳий-фалаж қилиб вақтинча ҳаракатсизлантирувчи заҳарли модда ҳисобланади. Унинг таъсири қўлланилганидан 30-60 дақиқа ўтиб бошланади ва 4 суткагача давом этади. Ушбу заҳарли модда АҚШ, Буюк Британия ва НАТОнинг бошқа мамлакатлари армияларида қўлланилган. СССР ва Россияда бундай кимёвий модда ишлаб чиқарилмаган.”
Ушбу ҳужжат асосида, Москва КҚТТдан, Солсберидаги воқеа юзасидан текширув ўтказилганда, нима сабабдан Шпиц лабораториясининг экспертизаси натижалари ҳисобга олинмаганини сўради.
КҚТТ эса, Шпицдаги лаборатория Лавровнинг сўзларини тасдиқлаш борасида берилган саволга, тўғридан-тўғри жавобдан қочиб, “Бунга фақат КҚТТнинг ҳуқуқи бор. Бизнинг ҳисоботда Британиянинг Портон-Даун лабораторияси хулосалари келтирилган. Улар шунчалик аниқ-ки уларга ишонавериш мумкин”, – дея жавоб берди.
Ушбу вазиятнинг энг “ғаройиб” томони шундаки, олимларнинг жавоби расмий шахсларни қониқтирмаганидан сўнг, улар йўқ жойдан аллақандай далиллар изламоқда ва фактларни бузиш билан шуғулланмоқда.
Бундан икки ҳафта олдин, Британия ТИВида Скрипал иши юзасидан катта жанжал келиб чиқан эди. Бунга Британия ташқи ишлар вазири Борис Жонсоннинг экспертиза натижалари юзасидан ёлғон гапиргани ва ушбу ишда Россияни айблагани сабаб бўлди.
Ушбу воқеада дунё жамоатчилигини ҳайратга солган нарса бу – Британия ҳукуматининг ёлғон гапириши эмас, балким улар ушбу ишни, нақадар нўноқлик билан амалга ошираётганидир. Скрипаллар ишининг бошидан охиригача сохта экани шунчалик яққол кўриниб қолган-ки, бу халқаро сиёсатда фитна ва макр-ҳийла ишлатиш бўйича устаси фаранг ҳисобланган Британия учун – ҳақиқий шармандаликдир.
Кимёвий қуролни таъқиқлаш ташкилоти
“Совуқ уруш” даврида дунёнинг икки йирик мамлакати инсоният хавфсизлиги учун муҳим бўлган масалаларда келишиб олиши учун бир неча халқаро ташкилотлар яратишган эди. Ушбу ташкилотларнинг асосий мақсади дунёда мувозанат ва барқарорликни сақлаб туриш бўлиб, уларнинг фаолияти мустақиллик ва холисликка асосланган эди. Ўша даврда фақат ана шундай асосда бир-бирига ишонмайдиган икки давлат орасида муҳим масалалар бўйича келишувларга эриши мумкин эди.
Ушбу ташкилотнинг пойдевори ўта мустаҳкам бўлганлигини қайд этиш лозим. У совуқ уруш тугаганидан кейин ҳам у 30 йил давомида фаолият юритиб келди.
Лекин ҳамма нарса бир кун келиб тугар экан…
Кўз олдимизда юқорида айтиб ўтилган халқаро ташкилотлар тизими ҳам емирилиб кетмоқда. Бунинг исботлари ҳар соҳада кўриниб қолган.
Масалан, бир йил олдин, кўпчиллик допинг можаросида ХОК Россия олимпия жамоасига холисона баҳо беришига, Халқаро Олимпия қўмитаси ўзи ўтирган шохга ўзи болта урмаслигига ишонар эди. Лекин икки ой олдин барча, расман оқланган спортчиларга, Олимпиада ўйинларида иштирок этишига рухсат берилмаганининг гувоҳи бўлди.
БМТ — халқаро ташкилот сифатида ўз мазмунини бутунлай йўқотиб қўйгани ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Бугун кўпчиллик, ушбу ташкилотнинг бир вақтлар Миллатлар лигаси каби, куни битаётгани ҳақида гапирмоқда. Бош котиб Антонио Гутерриш, Ғарб мамлакатлари Сурияга зарба берганда, оддий расмиятчилик сифатида бўлса ҳам ушбу (ноқонуний) ҳаракатларга қарши бир оғиз сўз демади. Ушбу ҳолат БМТ “тобути қопқоғига навбатдаги михларни қоқди”, десак адашмаймиз.
Охирги кунларда КҚТТ ва унинг обрўси ҳақида кўп гаплар айтилди. Айниқса ташкилот ўзининг обрўсини сақлаб қолиш учун ёлғон хулоса чиқармайди, демак Скрипал иши туфайли Россияга қилинаётган туҳматларнинг барчаси ёлғон бўлиб чиқади, қабилидаги гаплар. Бундай бўлмаганини биз бугун кўриб турибмиз.
Лавровнинг нутқига кўра, КҚТТнинг баёнотига камида битта – Россиянинг айби йўқлигини мутлақ тасдиқлайдиган далил киритилмаган. Баёнотнинг ўзи эса шунчалик мавҳум тузилганки, унинг асосида исталган томонни айблаш мумкин.
Вазиятнинг энг кулгили томони шундаки, жаҳоннинг яккаю-ягона ҳокими бўлишни истаган давлатнинг устуворлиги барчанинг кўзи ўнгида йўққа чиқаётган бир вақтда, нуфузли ва обрўли ташкилотлар ўзларини унинг оёғи остида қурбон қилмоқда.
