ТОШКЕНТ, 6 июн — Sputnik. Россия президенти Санкт-Петербург халқаро иқтисодий форуми (ПХИФ) доирасида жаҳон ахборот агентликлари раҳбарлари учрашув ўтказди. Унда Ўзбекистон, Озарбайжон, Беларусь, Қозоғистон, АҚШ, Хитой, Эрон, Буюк Британия, Туркия, Корея, Италия, Германия, Япония, Испания, Франция ахборот агентликлари вакиллари иштирок этди.
“Бу ердагилар жуда билимдон, мен сизга сиз билмаган нималарни айтишим мумкин тасаввур қила олмайман. Сиз ҳамма нарсани биласиз ва эҳтимол сиз мендан яхшироқ биласиз.Нима десам ҳам, барибир ўзингни мендан яхшироқ биламан деб ўйлайсиз. Шу боис савол-жавоб кечасини эмас, балки фикр алмашишни таклиф қиламан. Шу тарзда қизиқарлироқ бўлади. Шунингдек, сизни қизиқтирган масалалар бўйича фикрингизни эшитишдан манфаатдор бўлардим”, — дея гап бошлади Путин.
Биринчи савол Россия-Беларусь муносабатлари ва Европа Иттифоқи билан ҳамкорлик истиқболлари юзасидан берилди. Путин Минск билан икки томонлама алоқаларни юқори баҳолади. Путининг сўзларига кўра, европаликларбилан ҳам “ечим” топиш мумкин эди. Лекин аввало улар кўпроқ сиёсий мустақиллик ва миллий манфаатларни ҳимоя қилиш истагини кўрсатсин.
АҚШ билан муносабатлар ва ноябрдаги сайловлардан кейин қандай ўзгариши мумкинлиги ҳақида ҳам сўралди. Россия ҳеч қайси номзодга пул тикмаяпти. Штатларда содир бўлаётган воқеалар: ички сиёсий кураш жараёнида улар ичкаридан ўзларини - давлатларини, сиёсий тизимини ёқиб юборишади. Биз Америка халқи томонидан сайланган ҳар қандай президент билан ишлаймиз, деди Путин.
Унинг қўшимча қилишича, АҚШда ҳеч ким Украинага қизиқмайди, уларни Қўшма Штатларнинг буюклиги қизиқтиради, холос.
Президент, шунингдек, Украина можаросининг йиллар давомида Америка Қўшма Штатлари ва Европа томонидан қўллаб-қувватланган асосий босқичларини, БМТ Низоми ва илгари кўп марта айтилган бошқа нарсаларни эсга олди.
Путин "империализм" ҳақидаги тахминларни ҳам, Россия гўё НАТОга ҳужум қилмоқчи бўлганлиги ҳақидаги мунтазам айбловларни ҳам рад этди - у бундай баёнотлар муаллифларини аҳмоқ деб атади.
Киев режимига узоқ масофали қуроллар етказиб беришга келсак, бу “жуда жиддий ва ўта хавфли қадам”, деб айтди.
Президент Германия сиёсатининг АҚШга феноменал боғлиқлигини эслатди. Унинг фикрича, америкаликлар ўз вазифалари бўйича моҳирона ҳаракат қилмоқдалар, бироқ Германия раҳбарияти немисларнинг эҳтиёжлари билан кўпроқ манфаатдор бўлиши керак.
Шунингдек, “нега Россия Украинадаги йўқотишлари ҳақида маълумот бермаяпти”, деган савол ҳам ўртага ташланди. Путиннинг таъкидлашича, бундай маълумотлар одатда можаро пайтида ошкор этилмайди. Аммо Украина қуролли кучларининг йўқотишлари бир неча баравар кўп. У ҳарбий асирлар ҳақидаги маълумотларни маълум қилди. Украинлар - 6465, руслар - 1348.
Унинг қўшимча қилишича, томонларнинг қайтариб бўлмайдиган йўқотишлари тахминан бир хил нисбатга эга. Бу эса Киевнинг ҳаттоки кадрлар муаммосини тўлиқ сафарбарлик билан ҳал қила олмаслигига олиб келади.
Қайд этилишича, Москва Зеленскийни ноқонуний деб ҳисоблайди. Президент ўз ваколатларини сайловларсиз узайтиришни ҳокимиятни эгаллаб олиш моддаси бўйича жиноий жавобгарлик, деб ҳисоблади. Аммо бу, агар шундай истиқбол юзага келса, Россия Украина томонидан тинчлик шартномасини имзолаш учун кимнидир топиши мумкинлигини истисно қилмайди. Ҳаммаси Киевга боғлиқ.
Путин Москванинг Украинага НАТО инструкторларини юбориш эҳтимоли ва Россия ҳудудига зарба бериш учун Ғарб қуролларидан фойдаланишга муносабати ҳақида ҳам гапирди.
Унинг айтишича, Шимолий Атлантика алянси мамлакатлари мутахассислари аллақачон можарода қатнашиб, унинг қурбонига айланмоқда. Узоқ масофали қуроллардан ҳам фойдаланилади, бироқ Ғарб қарорисиз ва мутахассисларнинг бевосита аралашувисиз украиналик ҳарбийларнинг ўзлари нишонларни аниқлай олмайди. Путин “бизда бу ҳақда ҳеч қандай иллюзия йўқ", деди .
Қайд этилишича, Россия ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимини такомиллаштириш орқали жавоб қайтаради ва Украинани ракета билан таъминловчи давлатларнинг нозик нишонларига зарбалар берилиши мумкин бўлган ҳудудларга ўз қуролларини етказиб бериш имкониятларини кўриб чиқади. "Бу жуда жиддий муаммоларга олиб борувчи йўл", деб огоҳлантирди Россия раҳбари.
Президент “Россия икки йиллик можарода нимага эришди” деган саволга ҳам жавоб берди.
“Биз Украина жануби-шарқидаги давлат тўнтариши ва ундан кейинги жанглардан жабр кўрган халқ олдидаги бурчимизни бажардик”, — деб жавоб берди Путин. Буларнинг барчаси тўхташи учун Ғарб қурол-яроғ етказиб беришни тўхтатиб, тинчлик жараёнига тўсқинлик қилмаслиги керак.
Қолаверса, Эроннинг марҳум президенти Раисий ҳақида гапирар экан, Путин унинг раҳбарлигида Москва ва Теҳрон кўп қутбли дунё сари бир йўналишда ҳаракат қилганини эслади.
Россия президенти Хитой билан ҳамкорликни баҳолар экан, ҳамкорлик вазиятга боғлиқ эмас, у “чуқур ўзаро манфаатларга асосланган” деди.
Путиннинг таъкидлашича, Яқин Шарқдаги кескинлашув сабабларидан бири АҚШнинг муаммони ҳал қилишни "монополияга олишга" доимий уринишларидир. Иккинчи нотўғри ҳисоб - бу асосий масалани ҳал қилиш ўрнига иқтисодий "пряник" тақсимлаш, яъни Фаластин давлатини яратиш.
Москва бунга ёрдам беришга тайёр, аммо Исроил билан муносабатларни сақлаб қолган ҳолда, дея қайд этилди.
Путинни ядровий қуроллар ҳақида ҳам савол берар экан, буни осонлик билан ҳал қилиб бўлмайди деб айтди.
“Ғарб Москва ҳеч қачон ядро қуролидан фойдаланмайди, деб ҳисоблайди, аммо ядровий доктринага кўра, агар Россия суверенитети ва яхлитлигига таҳдид туғилса, барча воситалар ишга солинади”, - деди Путин.