Петр Акопов
"Жирканч ролик", "разил манипуляция", "ксенофобия" ва "адоват қўзғаш" — икки кун олдин YouTube да пайдо бўлган ва Конституцияга киритилаётган тузатишларга бағишланган ташвиқот ролигига худди шундай характеристикалар берилмоқда. Бизда кимни ва қай тарзда ҳафа қилишмоқда?
Албатта, гап бу ерда ранжитилаётган гейлар, тўғрироғи, ЛГБТ-ҳамжамияти ҳақида. Бу жамиятнинг вакиллари, худди "прогрессив жамоаси" сингари Конституциянинг никоҳнинг - эркак ва аёл иттифоқи сифатида мустаҳкамлаб қўйилиши белгиланган 72-моддасига бағишланган тузатишлардан қаттиқ ранжиган.
Қисқа видеороликда "Келажак гўзал Россияси" - 2035 йил кўрсатилган. Болалар уйи ходимаси қувончли воқеа - болалар уйи тарбияланувчисининг асраб олинишини телефонга видеога олаётган бўлади. Петя исмли болакайни олиб кетиш учун отаси келган бўлади, аммо ҳамма кўчага чиққач боланинг онаси ўрнига "иккинчи рақамли ота-она", яъни яна бир эркак келганини, Петянинг ота-онаси гейлар эканлиги маълум бўлади. Болалар уйи ишчилари таажжубда қолишади, бола ҳам ҳайрон, аммо унга қизлар кўйлагини совға қилиб, машинага ўтқазишади. Ролик шиори — "Шундай Россияни танлайсанми? Мамлакат келажагини ҳал эт, Конституцияга киритиладиган тузатишлар учун овоз бер".
Албатта, дид борасида баҳслашиш бефойда - бу ерда болаларга мажбуран сингдирилаётган жинсни ўзгартириш масаласига урғу бериш керакмиди-йўқми, бу ҳам музокарали. Ахир бу америка муаммосику, бизнинг эмас, Анжелина Жоли улар юртида ақлдан озмоқда, бизда эмас. Аммо буларнинг барчаси иккинчи даражали - ролик шундоқ ҳам гомофобларни қаттиқ ҳафа қилди.
Ишонмайсизми? "Московский комсомолец" ёлғон тарқатмайди-ку, нашр ўз мақоласининг кириш қисмидаёқ "Роликни ҳатто гомофоблар қаттиқ қоралади", дея ёзган. Ва видео остида қолдирилган изоҳлардан иқтибослар келтирган - уларнинг барчаси бирдек қораловчи ва нафрат мазмунида. Бу ерда: "бола етимхонада вояга етса яхши бўлармиди", "миллионлаб болалар улғаяётган отасиз оилалар-чи, улар ҳам бир жинсли оилаларга кирадими?" деган мазмундаги гей-лоббистлар далиллари ҳам келтириб ўтилган. "Гомофоб"лар бу ерда гейлар аҳмоқ сифатида кўрсатилгани ва Конституциянинг бунга нима алоқаси борлигига эътироз билдиришган.
"Профессионал гейлар", яъни ЛГБТ-ҳамжамиятлари ҳимоячилари ҳам табиийки, муносабат билдирганлар — изоҳларнинг бирида "гомофоб ва ксенофоб риторикадан фойдаланишни номаъбул деб ҳисоблашларини" маълум қилишган ва бу ролик намойишини таъқиқлаш ҳамда уни YouTubeдан ўчиришга эришишларини айтишган.
Ҳамжамият аъзолари "Ижтимоий жиҳатдан ЛГБТ гуруҳига мансублиги жиҳатдан бир гуруҳ шахсларга нисбатан нафрат ва душманлик кайфиятини уйғотиш" прокуратурага ариза ёзганлар. Худди шундай мурожаатнома бизнес ОАВ редакцияси томонидан ҳам йўлланган, Давлат думаси депутатларидан бири эса тезкор равишда Бош прокуратурага сўровни қайта йўллаган.
Яъни органлар роликда "авж олдириш" элементларини топишни ва уни таъқиқлашни сўрамоқда. Буларнинг барчаси шундоқ ҳам дискриминация қилинаётган секс-камчиликларга оғриқ етказмаслик учун қилинмоқда: аввалига вояга етмаганлар ўртасида ташвиқотни ман этишган эди, энди эса Конституция учун агитация қилиб, улар билан одамларни қўрқитишмоқда.
Роликда нафратни қўзғашни кўриш учун ноанъанавий онгга эга бўлиш керак — аммо бу ерда гап бир гуруҳ ноанъанавий ориентацияга эга шахслар ҳақида бормоқда-ку, улардан ниманиям кутиш мумкин? Ахир роликда ЛГБТга туҳмат ё бўҳтон борми? Йўқ - роликда бу ҳақда муболаға тарзида ёки пародия шаклида айтилган, деб ҳам бўлмайди. У ерда 2035 йил - яъни келажак ҳақида гап бормоқда. Бу гипотетик келажакни бугун - аллақачон бир жинсли никоҳларни легаллаштириш йўлидан кетган Ғарбда кўриш мумкин. Нима у ерда болаларни бир жинчли жуфтликларга бермайдиларми? Ёки ҳозирча улар сони кам ва ҳар бир оила шундай мақомга эга эмасми? Шундай экан, нима, биз бу жараён ўзининг мантиқий якунига етишини ва биз шундай кейин минимал чекловларни қабул қилишни кутиб яшаймизми?
Ҳа, минимал — чунки Конституцияда оиланинг эркак ва аёл иттифоқи сифатида мустаҳкамлаб қўйилиши фуқароларимизнинг мутлақ кўпчилик томонидан қўллаб-қувватланмоқда. Ва худди шу тарзда биздаги кўпчилик бир жинсли жуфтликлар бола асраб олиш имкониятига эга бўлишига қарши чиқмоқда (улар бизда таъқиқланмаган - шунчаки юридик жиҳатдан оила ҳуқуқини ололмайди). Бу халқимизнинг бир ёқадан бош чиқариб билдирган позициясидир — бу позицияни ёқтирмайдиганлар унга қандай даъво билдира оладилар?
Бағрикенгликка чақиришадими? "Сабрли бўлингизлар, сизларга нима, барибир ҳаммаси шунга келади, барибир, асосийси одам яхши бўлсин". Йўқ, бу иш бермайди — ҳалқимиз аҳмоқмас, маънан соғлом ва рус тарихи ўз поёнига етишини истамайди.
Давлатга нисбатан "ксенофоблар" тушунчасини ишлатадими? Бу ҳам иш бермайди— "бошқаларга" нафрат йўқ чунки, шунчаки халқимиз уларга ўхшашни хоҳламайди, халқ ўз орасида "ноанъанавийлик" урфга киришини истамайди. Ҳа, ноаънавий ориентация асос ва анъаналар, ахлоқ ва эътиқод, хотира ва бирдамлик ювилиб кетган жойда кўпаяди. Шундай экан бу заҳарга қарши восита"урфдаги" нарсани таъқиқлашда эмас, балки бу ўз асосларини мустаҳкамлашда. Аммо бу ерда таъқиқлар ва чекловларсиз бўлмайди — чунки биз бугун ўша Штатларда бир неча ўн йилликлар ичида ЛГБТга бўлган мода ёшлар орасида улар вакиллари бир неча марта ошишига олиб келд.
Конституцияга киритилаётган тузатишлар ўз-ўзидан ҳеч нарсани кафолатламайди, улар фақат жамият ва ҳокимият яхшилик ва ёвузлик ҳақидаги фикрларда бирлашгандагина, нима яхшию, нима ёмонлигида бир тўхтамга кела олсагина ишлайди.
Акс ҳолда Франциядаги каби ҳолат юзага келади: Париж кўчаларига бир жинсли никоҳларни қонунийлаштиришга ва бундайларга болаларни асраб олишларига қарши ярим миллион намойишчилар чиқсаю, аммо ҳукумат барибир тегишли қонунни қабул қилса.
Рус цивилизацияси ҳеч кимга ўз қадриятларини тиқиштирмайди. Бошқа халқлар ўз бошини деворга уриб ёришни ва шу тарзда ҳалок бўлишни, мигрантлар орасида ботиб кетишни, оила ва ахлоқдан воз кечишни ва яна аллақандай тарзда ўз мавжудлигини тўхтатишни хоҳлашадими - бунинг учун улар тўлиқ тарихий ҳуқуқга эга. Биз ҳам ўз навбатида ўз қадриятларимизни, блогер Варламов ёзганидек, "мавжуд бидъатлар туфайли бошқа одамларга бахт бермаяпсизлар" сингари манипулятив танбеҳларга учмаган ҳолда ҳимоя қилишга, тўлақонли ҳаққимиз бор.
Ҳаммаси аксинча - халқ унга тиқиштирилаётган бахт ҳақидаги тасаввурлардан воз кечишга тўлиқ ҳақли (акс ҳолда у қандай халқ экан) ва бу унинг мажбурияти ҳамдир. Шу жумладан, у ўз принципларини Асосий қонунда мустаҳкамлаб қўйиш ҳуқуқига ҳам эга.