Мева-сабзавот ва озиқ-овқат экспортини кўпайтириш: видеоселекторда нималар белгиланди?
09:50 31.07.2025 (янгиланди: 10:24 31.07.2025)
© Пресс-служба президента Узбекистана
Oбуна бўлиш
Ҳукуматга экспортчи, иссиқхоначи ва мева-сабзавот етиштирувчилар билан доимий мулоқотни йўлга қўйиб, давлат идораларига боғлиқ барча муаммоларини аниқлаб, жойида ҳал қилиб бориш вазифаси қўйилди.
ТОШКЕНТ, 31 июл – Sputnik. Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев раислигида мева-сабзавот ва озиқ-овқат экспортини кўпайтириш масалалари муҳокамаси бўйича видеоселектор йиғилиши ўтказилди. Бу ҳақда президент матбуот хизмати хабар берди.
Видеоселекторное совещание по вопросам увеличения экспорта плодоовощной и продовольственной продукции
© Пресс-служба президента Узбекистана
Таъкидланишича, бу йил 6 ойда озиқ-овқат экспорти 44 фоиз ўсиб, 1 миллиард 326 миллион доллар бўлди. Экспорт географияси 16 та давлатга кўпайди.
“Лекин ҳамма жойда ҳам имкониятлардан тўлиқ фойдаланилмаяпти. Масалан, Сурхондарё ва Тошкент вилоятлари ҳамда Қорақалпоғистон озиқ-овқат маҳсулотлари экспортининг суръати бўйича бошқа ҳудудлардан ортда қолган. Навоий вилояти эса ўтган йилги кўрсаткичларига ҳам етмаган. 21 та туманда экспорт ўтган йилга нисбатан 70 фоизга ҳам етмаган”, - дейилади хабарда.
Видеоселекторное совещание по вопросам увеличения экспорта плодоовощной и продовольственной продукции
© Пресс-служба президента Узбекистана
Бу йилги мева-сабзавот экспортининг 80 фоизи 5 та давлатга бўлган. Буюк Британия, Италия, Швеция, Япония, Ҳиндистон, Қатар каби талаб юқори ўлкаларга экспорт кам. Хориждаги элчихона ва консулхоналарнинг бу борадаги ўрни сезилмаётгани, савдо маслаҳатчиларининг фаолияти суст экани қайд этилди.
Йиғилишда шу каби камчиликлар таҳлил қилиниб, қишлоқ хўжалигида самарадорлик ва экспортни ошириш чора-тадбирлари белгиланди. Бу иқтисодий хавфсизликнинг устувор йўналиши экани таъкидланди. Шу боис об-ҳаво ва шароитга мослашиб, иссиқ ва совуққа, сувсизликка чидамли маҳсулотлар етиштиришга ўтиш зарурлиги айтилди.
Видеоселекторное совещание по вопросам увеличения экспорта плодоовощной и продовольственной продукции
© Пресс-служба президента Узбекистана
Ҳудудлар кесимидаги таҳлиллар асосида экспорт бўйича янги захира ва имкониятлар кўрсатиб ўтилди.
Дала четида экспортбоп маҳсулотлар, хусусан, олчани кўпайтириш зарурлиги айтилди.
Бу йил ҳудудларда 16 та замонавий қадоқ тайёрлаш корхонаси ишга тушди. Йил якунигача яна 15 та корхонани ишга тушириш вазифаси қўйилди.
Видеоселекторное совещание по вопросам увеличения экспорта плодоовощной и продовольственной продукции
© Пресс-служба президента Узбекистана
Ривожланган мамлакатларда фермерлар дуккакли экинларни махсус комбайн билан йиғиштиради. Шу боис Қишлоқ хўжалиги жамғармасидан бундай техникаларга 15 фоизгача субсидия бериладиган бўлди. Кредит ставкасининг 10 фоиздан ошган қисми ҳам қоплаб берилади.
Шунингдек, экспортчилар ташишга ортиқча харажат қилмаслиги учун божхона режимида қайта ишланган маҳсулотни исталган постдан экспорт қилиш мумкин бўлади.
“Агростар” компаниялари учун “in vitro” лабораториялари, мазкур туманларда сақлаш, қадоқлаш, саралаш ва қайта ишлашни ўз ичига олган замонавий агромажмуалар барпо этиш бўйича топшириқ берилди.
Иссиқхона хўжаликларини қўллаб-қувватлаш чоралари белгиланди. Эндиликда ички бозор билан бирга экспортга ҳам маҳсулот етиштириш мажбуриятини олган, табиий газда ишлайдиган иссиқхоналарга қишки мавсумда газ кафолатли ҳажмда берилади. Кўмир ёки бошқа муқобил ёқилғига ўтган ҳамда экспорт мажбуриятини олган иссиқхоналарга ҳам табиий газга қайтиш имкони берилади.
Айланма маблағ етарли бўлиши учун олдиндан тўлов октябрь-март ойларига 50 фоиз қилиб белгиланади. Бунда иссиқхоналар газ корхоналари билан 1 октябргача шартнома имзолайди.
Кўмир ёки бошқа муқобил иситиш тизимига ўтган иссиқхоналарга ажратилган кредит муддати узайтирилади. Иссиқлик насослари технологияси асосида иссиқхона ташкил қилганларга харажатларнинг 20 фоизгача қисми, бу ишлар кредит ҳисобидан бўлса, кредит ставкасини 4 фоизи қоплаб берилади.
Яна бир янгилик – бундан буён иссиқхоналар, тоифасидан қатъи назар, ер солиғини қишлоқ хўжалиги ерлари ставкасида тўлайди. 2028 йилга қадар иссиқхона ишчилари учун ижтимоий солиқ ставкаси 12 фоиздан 1 фоизга туширилади.
Солиқ қўмитасига иссиқхоналардан қисқартирилган газ қайси соҳаларга йўналтирилгани ва уларнинг самарадорлигини таҳлил қилиш топширилди. Агар у тармоқда қўшилган қиймат кам бўлса, газ иссиқхоналарга йўналтирилади.
Экологик вазиятни ҳисобга олган ҳолда, Тошкент вилоятидаги иссиқхоналар фаолиятининг ҳаво сифатига салбий таъсири билан боғлиқ муаммоларни узил-кесил ҳал қилиш вазифаси қўйилди.
Йил якунигача 10 минг гектарда томчилатиб ва ёмғирлатиб суғоришни йўлга қўйиш, 200 минг гектарни лазерли текислаш режалаштирилган. Иқтисодиёт ва молия вазирлигига бунинг учун 500 миллиард сўм маблағ ажратиш, келаси йил дастури учун 2 триллион сўм ресурс шакллантириш топширилди.
Ҳукуматга экспортчи, иссиқхоначи ва мева-сабзавот етиштирувчилар билан доимий мулоқотни йўлга қўйиб, давлат идораларига боғлиқ барча муаммоларини аниқлаб, жойида ҳал қилиб бориш вазифаси қўйилди.
Видеоселекторное совещание по вопросам увеличения экспорта плодоовощной и продовольственной продукции
© Пресс-служба президента Узбекистана
Йиғилишда тадбиркорларнинг намунали тажрибалари кўриб чиқилди, мутасаддиларнинг ахбороти эшитилди.
