Умумий ғалаба: Совет республикаларининг Ғалабага қўшган ҳиссаси — видео
© Sputnik
Oбуна бўлиш
Улуғ Ватан урушидаги Ғалаба учун барча Совет республикалари ҳаракат қилди.
Бу республикаларнинг босиб олинган ҳудудларида озодликкача бўлган барча йилларда партизан ва яширин ҳаракатлар амалга оширилган.
Россия Совет Федератив Социалистик Республикаси
Минглаб ишлаб чиқаришлар ва миллионлаб одамлар Уралдан ташқарига, Сибирь ва Узоқ Шарққа эвакуация қилинди.
Ҳарбий ҳаракатлардан узоқда жойлашган ҳудудларда қурол-яроғ, нефть маҳсулотлари, пўлат, озиқ-овқат, кийим-кечак ва кўплаб бошқа нарсалар ишлаб чиқарилди.
Транс-Сибир темир йўли катта роль ўйнади - у орқали эшелонлар фронтга борди.
Куйбишев, ҳозирги Самара мамлакатнинг захира пойтахти ва Урал, Сибирь, Узоқ Шарқ, Қозоғистон ва Марказий Осиё билан бевосита боғланган муҳим марказга айланди
Озарбайжон Совет Социалистик Республикаси
Фронт эҳтиёжларини қондириш учун 75 миллион тонна нефть етказиб берилди.
130 тадан ортиқ турдаги қурол ва ўқ-дорилар ишлаб чиқарилди.
Ўнлаб ҳарбий касалхоналар очилди (уларда 500 мингга яқин ҳарбий хизматчи даволанган).
Арманистон Совет Социалистик Республикаси
300 минг арман фронтга чақирилди.
Республика стратегик муҳим материаллар ва металлар етказиб берди.
Фронт учун зарур бўлган 300 тадан ортиқ турдаги маҳсулот ишлаб чиқарилди.
Грузия Совет Социалистик Республикаси
Ишлаб чиқаришининг ярмидан кўпини армия ва флотга берди.
Самолётлар ва самолёт ишлаб чиқариш учун маҳсулотлар ишлаб чиқарди.
Ўқ-дорилар, кийим-кечак ва озиқ-овқат ишлаб чиқарди.
Ҳудудда ўнлаб эвакуация шифохоналари фаолият кўрсатди.
Қозоғистон Совет Социалистик Республикаси
Бу ерга Россия, Украина ва Беларусдан 200 тадан ортиқ завод ва фабрика эвакуация қилинди.
Қуроллар, снарядлар, миналар ишлаб чиқарилди.
Республика 1,5 миллион кишига бошпана берди.
Республика “Хитой билан чегарадаги Голливуд” деб номланди - бу ерга “Мосфильм” ва “Ленфильм” эвакуация қилинди.
Қирғизистон Совет Социалистик Республикаси
Республикага 30 тадан ортиқ фабрика ва завод эвакуация қилинди.
Уруш йилларида янги гидроэлектр станциялар ва Катта Чуй канали қурилди - бу қишлоқ хўжалиги учун муҳим аҳамиятга эга эди.
Фронтга қарийб 12 миллион центнер ғалла жўнатилди.
Гўшт, жун, кийим-кечак ҳам етказиб берилди.
Тожикистон Совет Социалистик Республикаси
Эвакуация марказларидан бири: ҳудудда 20 дан ортиқ эвакуация шифохоналари ишлаган.
Республикада 100 мингга яқин одам, жумладан, қарийб 10 минг бола бошпана топди.
Озиқ-овқат, ҳарбий кийим, патронлар ва бошқалар билан таъминлаган.
Туркманистон Совет Социалистик Республикаси
Ашхобод темир йўли ҳам муҳим магистрал эди. Ундан ҳарбий хизматчилар, техника ва ўқ-дорилар ташиш учун фойдаланилган.
Мавжуд отларнинг 20 фоизи армияга сафарбар қилинди.
Пахта ва ғалла етказиб берилди.
Ўзбекистон Совет Социалистик Республикаси
Тошкент Улуғ Ватан уруши тарихига эвакуация пойтахти сифатида кирди.
Республикага жами 1,5 миллион киши, жумладан, 210 минг етим болалар эвакуация қилинди.
Ўзбекистон касалхоналарига 485 минг ярадор ва беморлар ётқизилди.
Бу ерда муҳим ҳарбий маҳсулотлар йиғилган.
Ўнлаб стратегик аҳамиятга эга корхоналар ҳам республикага кўчирилди.
Фронтга кетганларнинг умумий сони 34 миллиондан ортиқ эди. Жами йўқотишлар - 26 миллиондан ортиқ киши. Ҳарбий харажатлар - 1945 йил нархларида тахминан 192 миллиард долларни ташкил этган.
Умумий моддий йўқотишлар икки ярим триллион доллардан ортиқни ташкил этади - бу барча миллий бойликнинг учдан бир қисми ҳисобланган.
