https://sputniknews.uz/20230518/patriot-amerika-kiev-35069587.html
"Patriot" ва Америка афсоналари Киевда қандай барбод бўлди
"Patriot" ва Америка афсоналари Киевда қандай барбод бўлди
Sputnik Ўзбекистон
16 май куни Киевда Россия Федерацияси Ҳаво-космик кучларининг МиГ-31К қирувчи самолёти гипертовушли “Кинжал” ракетаси ёрдамида Американинг "Patriot" ҳаво мудофаа тизимини йўқ қилди.
2023-05-18T22:37+0500
2023-05-18T22:37+0500
2023-05-18T22:37+0500
колумнистлар
россия
украина
ақш
ҳарбий
ҳарбий техника
патриот
ҳаво мудофаа тизими
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/182/19/1821923_0:178:3720:2271_1920x0_80_0_0_a3013d65e1f79f9d80ebf3ac90f28fd5.jpg
Америка зенит-ракеталарининг максимал тезлиги секундига 1700 метрни ташкил қилади. Шу сабабли, "Patriot" ҳаво мудофааси тизимининг Украина ҳарбий ҳаракатлар театридаги бу биринчи жанговар мағлубияти – охиргиси эмас.Американинг "Patriot" зенит-ракета тизими Россия гипертовушли ракеталари билан қарама-қаршиликда муваффақият қозона олмайди, чунки у сониясига атиги 2200 метр тезликда нишонларни аниқлаш ва ушлаш учун мўлжалланган. Россиянинг “Кинжал”и 10 Мах дан юқори тезликда, яъни сониясига 3400 метрдан юқори тезликда учади ва манёвр қилади. "Patriot" ҳаво мудофааси тизимининг радарлари технологик жиҳатдан зенит-ракеталарни “кўриш” ва йўналтириш имкониятига эга эмас, бу эса ўз навбатида гипертовушли “Кинжал”ни “қувиб” олмайди ёки урмайди деган маънони англатади.16 май куни Киевда Россия Федерацияси Ҳаво-космик кучларининг МиГ-31К қирувчи самолёти гипертовушли “Кинжал” ракетаси ёрдамида Американинг "Patriot" ҳаво мудофаа тизимини йўқ қилди. Шу билан бирга, душманнинг жанговар режаси ўзларининг зенит мажмуасини ҳимоя қила олмади. Қарама-қарши вазиятда “Кинжал” "Patriot" ҳаво мудофаа тизимининг батареясини кафолатли йўқ қилади. Америка қурол тизимининг белгиланган максимал масофаси 80 км, жанговар шароитларда эҳтимоллик даражаси 0,4 га тенг (статистик маълумотларга кўра, учта ракетадан биттаси нишонга тегади). 80 км масофани “Кинжал” 23 сонияда учиб ўтади –ҳаво ҳужумидан мудофаа тизими қочишга улгирмайди, ўқларни қайта юклаш ҳақида гапирмаса ҳам бўлади.Кеча Россия мудофаа вазири Сергей Шойгу Киев расмийларининг Украина ҳаво ҳужумидан уриб туширилган олтита “Кинжал” ҳақидаги баёнотларини рад этди –Россия ҳеч қачон УҚК томонидан мунтазам уриб тушириладиган гипертовушли ракеталарни бундай миқдорда учирмайдики. Киев ўзининг америкалик хўжайинларини қанчалик хурсанд қилишга уринмасин (ҳақиқат ва физика қонунларини инкор этган ҳолда), АҚШ ва НАТОнинг мавжуд ва истиқболли ҳаво мудофааси ва ракетага қарши мудофаа тизимлари технологик жиҳатдан гипертовушли нишонларни ушлашга қодир эмас. 10 Мах тезликдаги “Кинжал” эса соатига 12250 км ёки секундига 3402 метрни англатади.Куни кеча АҚШ ҳарбий-саноат мажмуасиинг обрўсига бутун инсоният олдида (НАТО мамлакатлари аҳолиси у ерда 12% дан камроғини ташкил этади) оғриқли ва камситувчи зарба берилди. Агар “дунёдаги энг яхши” Америка ҳаво мудофаа тизими ўзини ҳимоя қила олмаса, муҳим ҳарбий объектлар ёки шаҳарлар учун ишончли ҳимоя бўлиш ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Шунинг учун Вашингтон Россияга қарши курашдаги ҳарбий-технологик мағлубиятни юмшатиш, аралаштириш учун ҳар томонлама ҳаракат қилмоқда.Физика қонунларига қарши ҳолдаАҚШ кеча Россиянинг Украинадаги "Patriot" ҳаво мудофаа тизимларига қилинган ракета ҳужумининг самарадорлигини тасдиқлади ва тафсилотларни маълум қилишдан бош тортди. Оқ уй вакилининг таъкидлашича, мажмуа тўлиқ вайрон бўлмаган, гипертовушли “Кинжал” томонидан “зарарланган” ва гўё америкалик мутахассислар “жойида” таъмирлаш имкониятини ўрганмоқда. АҚШдаги яна бир аноним расмий манба таъмирдан кейин "Patriot" тизими Украинада қолишини айтди. Мавзу нозик, чунки вайрон қилинган “патриот” батареясининг нархи 1,1 миллиард долларни ташкил қилади. Ҳар бир зенит-ракета 2-4 миллион доллар туради, уларнинг ўнлаблари УҚК томонидан исроф қилинган.16 май куни Россиянинг қўшма зарбаси натижасида Киевда ишга тушириш мосламалари, ёритиш ва нишонни йўналтириш учун радио-локация станцияси, шунингдек, "Patriot" ҳаво мудофаа тизими зарар кўрди. Батарея таркибига 4-8 та ишга тушириш мосламаси (ҳар биридатўрттаданракета), кўп функцияли радар ва бошқа ёрдамчи воситалар (жанговар экипаж – 90 га яқин мутахассис) киради. Ривожланган Америка афсоналарида "Patriot" ҳаво мудофааси тизими душман самолётлари, баллистик ва қанотли ракеталарга қарши курашиш учун мўлжалланган энг илғор ҳаво мудофаа тизимларидан бири ҳисобланади. Жанг майдонида замонавий модификациядаги “дунёдаги энг яхши” ҳаво мудофаа тизимини йўқотишни тан олиш қийин, аммо буни қилиш керак.Форс кўрфази урушидан ўн йил ўтгач, Пентагон ўзининг Патриотларини янада самаралироқ PAC-3 шаклига янгилади. Бу жангда бир нечта қисқа масофали ракеталар ва дронларни уриб туширишга ёрдам берди, аммо кўплаб нишонларни қўлдан бой берди. Шунингдек, Ироқда АҚШ ва иттифоқчи самолётларни – "F-18 Hornet", "RAF Tornado", "UN-60 Black Hawk" адашиб уриб туширди. Бошқа томондан, Американинг F16 самолёти худди шу жойда, Ироқда, ҳаво ҳужумидан мудофаа экипажи нотўғри қирувчини нишонга олиб, отишмага тайёр бўлгандан кейин Patriot ҳаво мудофааси ракета батареясини “дўстона” равишда йўқ қилган эди.Американинг ўрта масофали ҳаво мудофаа тизимини афсоналаштиришҳар доим фақат бюджет мақсадларини кўзлаган. Мисол учун, 2023 йилда АҚШ Конгресси ракеталарга қарши мудофаа дастурлари (ноаниқ натижали) учун 30 миллиард доллар ажратади.Бироқ аввалроқ Украинага ажратилган 48 миллиард долларлик ёрдамдан атиги 6 миллиард доллар захирада қолди, қўшимча миллиардларни келишиб қўлга киритиш осон бўлмайди. Ғарбнинг Киев қўғирчоқлари бир неча баробар кўпроқ ҳаво мудофаа тизимларини талаб қилади.Лекин ким Конгрессда Америка ҳарбий-саноат комплексининг муқаррар имиджини (йўқотишларини) ва АҚШнинг Украинадаги миллий (технологик) шармандалигини молиялашни хоҳлайди? Вашингтон афсоналарнингбарбод бўлаётганидан хавотирда, Америка “гегемонияси”га юқори технологияли қуроллар, пуллар, инсониятнинг Америка “қоидалари” бўйича яшаш истаги аниқ етмаяпти.Россия билан прокси уруш Ғарбга тобора қимматга тушмоқда. Украина ҳарбий ҳаракатлар театрида рус қўшинлари кунига еттиталаб Британиянинг "Storm Shadow" қанотли ракеталарини (бу 7 миллион доллар), шунингдек, ўнлаб HARM антирадар ракеталарини ва HIMARS ракеталарини уриб туширмоқда. Кенгайиш босқичлари ва Ғарбнинг ҳал қилиб бўлмайдиган муаммолари мажмуаси дунёни ядровий урушга яқинлаштирмоқда, АҚШ ва НАТОни боши берк кўчага олиб чиқмоқда. Бу ҳолатда фақат Сайгон ёки Кобул сценарийсига кўра энг муқобил йўл украиналик қўғирчоқларни шармандали “эвакуация қилиш” эҳтимолидир. "The American Conservative" тан олди: “Ҳақиқат шуки, Украинанинг Россияга қарши урушда ғалаба қозониш имконияти Мексиканинг АҚШ билан урушда ғалаба қозониш имкониятига тенг. Можаронинг чўзилиши бу натижани ўзгартирмайди”.Москва Ғарбга қарши “ҳайратланарли” жавоб чораларини тайёрламоқда, Америка ва Европа компаниялари Россиядаги активларини товонсиз йўқотиши мумкин. Кремль Америка ва Европани яққол “мустаснолиги” учун ва Россияга қарши аҳмоқона ғайрати учун шавқатсизларча жазолайди. Президент фармонига кўра, Федерал мулкни бошқариш агентлигига Россия Федерациясидаги фаолияти АҚШ ва Европа Иттифоқи санкциялари муносабати билан тўхтатилган Ғарб компаниялари устидан назорат ўрнатиш ваколати берилган. Департаментнинг вазифаси хорижий активларни баҳолаш ва уларни ким ошди савдосида россиялик харидорларга сотишдан иборат. Арзон ва қониқарли, аммо бу ҳали уруш эмас.
украина
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Александр Хроленко
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/649/87/6498751_261:0:928:666_100x100_80_0_0_f49586da20af8e3af637d21ad51d893d.jpg
Александр Хроленко
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/649/87/6498751_261:0:928:666_100x100_80_0_0_f49586da20af8e3af637d21ad51d893d.jpg
Янгиликлар
uz_UZ
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Александр Хроленко
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/649/87/6498751_261:0:928:666_100x100_80_0_0_f49586da20af8e3af637d21ad51d893d.jpg
"patriot" америка киев россия мудофаа вазирлиги
"patriot" америка киев россия мудофаа вазирлиги
"Patriot" ва Америка афсоналари Киевда қандай барбод бўлди
Американинг "Patriot" зенит-ракетали ҳаво мудофааси тизимининг Киевда яксон қилиниши — бу Украина ҳарбий ҳаракатлар театридаги биринчи жанговар мағлубияти, лекин охиргиси эмас.
Америка зенит-ракеталарининг максимал тезлиги секундига 1700 метрни ташкил қилади. Шу сабабли, "Patriot" ҳаво мудофааси тизимининг Украина ҳарбий ҳаракатлар театридаги бу биринчи жанговар мағлубияти – охиргиси эмас.
Американинг "Patriot" зенит-ракета тизими Россия гипертовушли ракеталари билан қарама-қаршиликда муваффақият қозона олмайди, чунки у сониясига атиги 2200 метр тезликда нишонларни аниқлаш ва ушлаш учун мўлжалланган. Россиянинг “Кинжал”и 10 Мах дан юқори тезликда, яъни сониясига 3400 метрдан юқори тезликда учади ва манёвр қилади. "Patriot" ҳаво мудофааси тизимининг радарлари технологик жиҳатдан зенит-ракеталарни “кўриш” ва йўналтириш имкониятига эга эмас, бу эса ўз навбатида гипертовушли “Кинжал”ни “қувиб” олмайди ёки урмайди деган маънони англатади.
16 май куни Киевда Россия Федерацияси Ҳаво-космик кучларининг МиГ-31К қирувчи самолёти гипертовушли “Кинжал” ракетаси ёрдамида Американинг "Patriot" ҳаво мудофаа тизимини йўқ қилди. Шу билан бирга, душманнинг жанговар режаси ўзларининг зенит мажмуасини ҳимоя қила олмади. Қарама-қарши вазиятда “Кинжал” "Patriot" ҳаво мудофаа тизимининг батареясини кафолатли йўқ қилади. Америка қурол тизимининг белгиланган максимал масофаси 80 км, жанговар шароитларда эҳтимоллик даражаси 0,4 га тенг (статистик маълумотларга кўра, учта ракетадан биттаси нишонга тегади). 80 км масофани “Кинжал” 23 сонияда учиб ўтади –ҳаво ҳужумидан мудофаа тизими қочишга улгирмайди, ўқларни қайта юклаш ҳақида гапирмаса ҳам бўлади.
Кеча Россия мудофаа вазири Сергей Шойгу Киев расмийларининг Украина ҳаво ҳужумидан уриб туширилган олтита “Кинжал” ҳақидаги баёнотларини рад этди –Россия ҳеч қачон УҚК томонидан мунтазам уриб тушириладиган гипертовушли ракеталарни бундай миқдорда учирмайдики. Киев ўзининг америкалик хўжайинларини қанчалик хурсанд қилишга уринмасин (ҳақиқат ва физика қонунларини инкор этган ҳолда), АҚШ ва НАТОнинг мавжуд ва истиқболли ҳаво мудофааси ва ракетага қарши мудофаа тизимлари технологик жиҳатдан гипертовушли нишонларни ушлашга қодир эмас. 10 Мах тезликдаги “Кинжал” эса соатига 12250 км ёки секундига 3402 метрни англатади.
"Patriot" ҳаво мудофааси тизимининг 40 йиллик фаолияти давомида турли мамлакатларда ва маҳаллий тўқнашувларда бирорта ҳам душман самолётини уриб туширмаган. Ракеталар ва дронларга қарши курашда ҳам мазкур “америкалик” техника сурункали муаммоларга эга. Оқ уй осмони соф Америка "Patriot" эмас, балки Норвегия характерига эга NASAMS ҳаво мудофаа тизимлари билан ҳимоялангани кўп нарсадан далолат беради.
Куни кеча АҚШ ҳарбий-саноат мажмуасиинг обрўсига бутун инсоният олдида (НАТО мамлакатлари аҳолиси у ерда 12% дан камроғини ташкил этади) оғриқли ва камситувчи зарба берилди. Агар “дунёдаги энг яхши” Америка ҳаво мудофаа тизими ўзини ҳимоя қила олмаса, муҳим ҳарбий объектлар ёки шаҳарлар учун ишончли ҳимоя бўлиш ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Шунинг учун Вашингтон Россияга қарши курашдаги ҳарбий-технологик мағлубиятни юмшатиш, аралаштириш учун ҳар томонлама ҳаракат қилмоқда.
Физика қонунларига қарши ҳолда
АҚШ кеча Россиянинг Украинадаги "Patriot" ҳаво мудофаа тизимларига қилинган ракета ҳужумининг самарадорлигини тасдиқлади ва тафсилотларни маълум қилишдан бош тортди. Оқ уй вакилининг таъкидлашича, мажмуа тўлиқ вайрон бўлмаган, гипертовушли “Кинжал” томонидан “зарарланган” ва гўё америкалик мутахассислар “жойида” таъмирлаш имкониятини ўрганмоқда. АҚШдаги яна бир аноним расмий манба таъмирдан кейин "Patriot" тизими Украинада қолишини айтди. Мавзу нозик, чунки вайрон қилинган “патриот” батареясининг нархи 1,1 миллиард долларни ташкил қилади. Ҳар бир зенит-ракета 2-4 миллион доллар туради, уларнинг ўнлаблари УҚК томонидан исроф қилинган.
16 май куни Россиянинг қўшма зарбаси натижасида Киевда ишга тушириш мосламалари, ёритиш ва нишонни йўналтириш учун радио-локация станцияси, шунингдек, "Patriot" ҳаво мудофаа тизими зарар кўрди. Батарея таркибига 4-8 та ишга тушириш мосламаси (ҳар биридатўрттаданракета), кўп функцияли радар ва бошқа ёрдамчи воситалар (жанговар экипаж – 90 га яқин мутахассис) киради. Ривожланган Америка афсоналарида "Patriot" ҳаво мудофааси тизими душман самолётлари, баллистик ва қанотли ракеталарга қарши курашиш учун мўлжалланган энг илғор ҳаво мудофаа тизимларидан бири ҳисобланади. Жанг майдонида замонавий модификациядаги “дунёдаги энг яхши” ҳаво мудофаа тизимини йўқотишни тан олиш қийин, аммо буни қилиш керак.
Аслида, "Patriot" технологик носозликларининг бутун 40 йиллик даври – Ироқ “Скадлари”дан тортиб, Яман дронларигача –Украина ҳарбий ҳаракатлар театридаги шармандаликнинг якуний босқичикутилган ҳолат эканлигидан далолат беради.
Форс кўрфази урушидан ўн йил ўтгач, Пентагон ўзининг Патриотларини янада самаралироқ PAC-3 шаклига янгилади. Бу жангда бир нечта қисқа масофали ракеталар ва дронларни уриб туширишга ёрдам берди, аммо кўплаб нишонларни қўлдан бой берди. Шунингдек, Ироқда АҚШ ва иттифоқчи самолётларни – "F-18 Hornet", "RAF Tornado", "UN-60 Black Hawk" адашиб уриб туширди. Бошқа томондан, Американинг F16 самолёти худди шу жойда, Ироқда, ҳаво ҳужумидан мудофаа экипажи нотўғри қирувчини нишонга олиб, отишмага тайёр бўлгандан кейин Patriot ҳаво мудофааси ракета батареясини “дўстона” равишда йўқ қилган эди.
Американинг ўрта масофали ҳаво мудофаа тизимини афсоналаштиришҳар доим фақат бюджет мақсадларини кўзлаган. Мисол учун, 2023 йилда АҚШ Конгресси ракеталарга қарши мудофаа дастурлари (ноаниқ натижали) учун 30 миллиард доллар ажратади.Бироқ аввалроқ Украинага ажратилган 48 миллиард долларлик ёрдамдан атиги 6 миллиард доллар захирада қолди, қўшимча миллиардларни келишиб қўлга киритиш осон бўлмайди. Ғарбнинг Киев қўғирчоқлари бир неча баробар кўпроқ ҳаво мудофаа тизимларини талаб қилади.Лекин ким Конгрессда Америка ҳарбий-саноат комплексининг муқаррар имиджини (йўқотишларини) ва АҚШнинг Украинадаги миллий (технологик) шармандалигини молиялашни хоҳлайди? Вашингтон афсоналарнингбарбод бўлаётганидан хавотирда, Америка “гегемонияси”га юқори технологияли қуроллар, пуллар, инсониятнинг Америка “қоидалари” бўйича яшаш истаги аниқ етмаяпти.
Россия билан прокси уруш Ғарбга тобора қимматга тушмоқда. Украина ҳарбий ҳаракатлар театрида рус қўшинлари кунига еттиталаб Британиянинг "Storm Shadow" қанотли ракеталарини (бу 7 миллион доллар), шунингдек, ўнлаб HARM антирадар ракеталарини ва HIMARS ракеталарини уриб туширмоқда. Кенгайиш босқичлари ва Ғарбнинг ҳал қилиб бўлмайдиган муаммолари мажмуаси дунёни ядровий урушга яқинлаштирмоқда, АҚШ ва НАТОни боши берк кўчага олиб чиқмоқда. Бу ҳолатда фақат Сайгон ёки Кобул сценарийсига кўра энг муқобил йўл украиналик қўғирчоқларни шармандали “эвакуация қилиш” эҳтимолидир. "The American Conservative" тан олди: “Ҳақиқат шуки, Украинанинг Россияга қарши урушда ғалаба қозониш имконияти Мексиканинг АҚШ билан урушда ғалаба қозониш имкониятига тенг. Можаронинг чўзилиши бу натижани ўзгартирмайди”.
Москва Ғарбга қарши “ҳайратланарли” жавоб чораларини тайёрламоқда, Америка ва Европа компаниялари Россиядаги активларини товонсиз йўқотиши мумкин. Кремль Америка ва Европани яққол “мустаснолиги” учун ва Россияга қарши аҳмоқона ғайрати учун шавқатсизларча жазолайди. Президент фармонига кўра, Федерал мулкни бошқариш агентлигига Россия Федерациясидаги фаолияти АҚШ ва Европа Иттифоқи санкциялари муносабати билан тўхтатилган Ғарб компаниялари устидан назорат ўрнатиш ваколати берилган. Департаментнинг вазифаси хорижий активларни баҳолаш ва уларни ким ошди савдосида россиялик харидорларга сотишдан иборат. Арзон ва қониқарли, аммо бу ҳали уруш эмас.
