TOШКЕНТ, 17 май — Sputnik. Бугун Интернет туғилган куни, 1991 йилнинг 17 майида WWW стандарти (Word Wide Web) – ягона халқаро стандарт деб тан олинган. Албатта, ўша вақтда Интернетнинг инсоният ҳаётини қай даражада ўзгартириб юборишини ҳеч ким тасаввур ҳам қила олмаган…
Европа ядровий изланишлар кенгаши олими Тим Бернес-Ли бир неча йил давомида ўша вақтда мавжуд компьютерлар орасида алоқа қилиш протоколларини бирлаштириб, ягона тизим яратиади. Айнан Тим Бернс бугунги Интернетнинг учта устуни: HTTP — маълумот алмашиш протоколи, URI, URL – веб сайтлар адреси идентификатори ҳамда HTML – сайт ясаш дастурлаш тилини ўйлаб топган.
АҚШда 1961 йилда пайдо бўлган биринчи компьютер тармоғи — ARPANET, ҳарбий мақсадлар йўлида яратилган бўлиб, у мамлакатнинг турли шататларида жойлашган Мудофаа вазирлиги компьютерларини бири бири билан боғлаб турган. Кейинчалик ушбу тармоққа NATO таркибига кирувчи бошқа мамлакатлар ҳам қўшилган.
ARPANET — тармоғининг асосий хусусияти – ҳар бир компьютер бир-бири билан бир неча улаш марказлари (сервер) орқали боғланган бўлиб, тармоқнинг ҳатто ярми компьютерлари ишдан чиқса ҳам, компьютерлар ўзаро алоқани йўқотмаган. (Совуқ уруш йилларида, ҳарбийлар ҳар дақиқада ядро ҳужуми бошланишига тайёр бўлишга ҳаракат қилишган)
Интернетнинг айнан шу хусусияти туфайли, бирор саҳифани бугунги кунда ҳам тўлиқ блокировка қилиш осон эмас.
Web (инглиз тилида) — ўргимчак уяси дегани. Ҳақиқатдан ҳам, бугунги кунда Интернет бутун дунёни минглаб иплар билан чулғаб олган ўргимчак уясини эслатади. Дунё аҳолисинг ярмидан кўпи, 3,7 млрди ундан фойдаланади. Интернетнинг 50 % фойдаланувчилари — Осиё қитъасида жойлашган, Европада —17 %, Лотин америкасида – 10 %, Африкада 9,3%, Шимолий америкада – 8,5 %, Яқин Шарқда – 3,8 % ва Австралияда – 0,7.
Дунёндаги интернет серверларнинг 41 % — АҚШ ҳудудида жойлашган. Интернетда чоп этиладиган маълумотларнинг 51 % — инглиз тилида. Рус тили – интернетнинг энг тез ўсиб бораётган тили ҳисобланади.
2016 йилги статистика маълумотларига кўра, Ўзебкистонда Интернет фойдаланувчилари сони 15,5 млн кишини ташкил қилади ва ҳар йили ўртача 6 %га ўсиб бормоқда. Ушбу кўрсатгич бўйича Ўзбекистон дунёда 37 ўринда, МДҲ мамалкатлари орасида Россия ва Украинадан кейин учинчи ўринда.
Бизнинг Telegramдаги ўзбекча каналимизга обуна бўлинг ва энг янги хабарларни биринчи бўлиб ўқинг.
