ТОШКЕНТ, 29 май — Sputnik. Бугун Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ) ташкил этилган кун. 2014 йил 29 май куни Беларусь, Россия ва Қозоғистон президентлари Евроосиё иқтисодий иттифоқини яратиш тўғрисидаги битимни имзолашган.
Россия Ташқи ишлар вазирлиги ЕОИИ мамлакатларидан ҳамкасблари ва фуқароларни ЕОИИ куни билан табриклади.
"Бу йил ушбу байрам Евроосиё интеграциясининг асосий ҳужжати – 2014 йил 29 майдаги Евроосиё иқтисодий иттифоқи тўғрисидаги шартнома имзоланганининг ўн йиллигига тўғри келди”, — дейилади табрик матнида.
2000 йил октябрь ойида тузилган Евросиё Иқтисодий Ҳамжамияти кейинчалик ЕОИИга айланди - ўсиш суръатлари бўйича Европа Иттифоқидан анча олдинда бўлган янада катта иқтисодий интеграцияга эга ташкилот.
Иттифоқ доирасида ягона ташқи савдо сиёсати амалга оширилади, ягона техник тартибга солиш, ягона санитария, ветеринария, санитария ва карантин фитосанитария чоралари қўлланилади. Бундан ташқари, бешта давлат мувофиқлаштирилган макроиқтисодий, саноат, агросаноат ва транспорт сиёсатини олиб бормоқда ва ягона рақамли макон яратиш устида ишламоқда.
Умумий меҳнат бозори Иттифоққа аъзо давлатлар ҳудудларида ҳам ишлайди. Шартномада, шунингдек, жами энергетика салоҳиятидан самарали фойдаланиш ва энергия ресурсларини давлатлараро етказиб беришни оптималлаштириш асослари яратилди, 2025 йил 1 январга қадар умумий электр ва газ бозорларини, нефть ва нефть маҳсулотлари бозорини шакллантириш режалари белгилаб берилди.
Евроосиё иттифоқи давлатларининг ялпи ички маҳсулоти мавжуд ҳисоб-китобларга кўра, 10 йил ичида 1,6 дан 2,5 триллион долларгача ошган. Учинчи давлатлар билан товар айирбошлаш 60 фоизга ошиб, 579 миллиард доллардан 923 миллиард долларга, ўзаро товар айирбошлаш ҳажми эса қарийб икки бараварга – 45 миллиард доллардан 89 миллиард долларга етди, тўловларнинг 90 фоиздан ортиғи миллий валютада амалга оширилди.
Иттифоқнинг 10 йиллик фаолияти давомидаги умумий ялпи ички маҳсулоти 1,6 триллион доллардан 2,4 триллион долларгача ўсди. Арманистонда 128 фоизга, Беларусда 30 фоизга, Қозоғистонда 42 фоизга, Қирғизистонда 109 фоизга, Россияда 49 фоизга ўсган.
Йиғилган ўзаро тўғридан-тўғри инвестициялар портфели 17,7 миллиард долларга етди. ЕОИИнинг имтиёзли ташқи савдо шериклари доираси кенгаймоқда. Хитой Халқ Республикаси билан савдо шартномаси амалга оширилмоқда. Савдони либераллаштириш бўйича келишувлар Вьетнам (2016), Сингапур (2019), Сербия (2019) ва Эрон (2023) билан ҳам амал қилади.
Тайёргарлик босқичида Миср, Индонезия, Бирлашган Араб Амирликлари, Ҳиндистон каби йирик иқтисодий салоҳиятга эга давлатлар билан келишувлар мавжуд. Мўғулистон билан вақтинчалик савдо шартномасини тузиш бўйича музокараларни бошлаш тўғрисида қарор қабул қилинди.