ТОШКЕНТ, 26 окт — Sputnik. Ҳаво анча салқинлаб, куз фаслининг олтинга қиёс кунлари ҳам ўтиб бормоқда. Олдинда ёғингарчиликка тўла ноябрь ва кумуш қиш фасли турибди. Тажрибали деҳқон Азизхон Тўрахонов қишки полиз экинлари нима учун айнан Жиззахда етиштирилиши кераклиги ва етиштириш сирлари ҳақида сўзлаб берди.
"Мен асли Фарғона вилоятида таваллуд топганман. Деҳқончилик ота касбим, 15 йилдан буён Жиззах вилоятига полиз экинларини экаман. Бошқа вилоятларда етиштирилган қишки полиз экинлари у қадар кўп сақланмайди, Жиззах ҳудудида тупроқнинг намлиги паст даражада бўлганлиги боис полиз экинлари унумдор пишади ва узоқ муддатгача сақланиб туради”, - деди у Sputnik мухбири билан суҳбатда.
Қишки полиз экинлари Жиззахнинг Дўстлик, Зарбдор, Зафаробод, Фориш, Арнасой ҳудудларида етиштирилади. Ёзги полиз экинларига қараганда қишки экинлар баҳор мавсумида бироз кечроқ, яъни май ойларида экилади. Унумдор ҳосил бериш учун то пишгунича 2 маротаба селитра ўғити берилади.
Кечпишар қовунларнинг “Хоразм қирқма”, “қорақанд”, “дўлонакўз”, “Гулоби Хоразмий” “қорақош”, “кампирчопон”, “сайли”, “қирқма”, тарвузларнинг “қоратарвуз”, “Ҳайит қора”, “манзур” каби навлари бор.
Арбузы и дыни
© Sputnik
“Қишки полиз экинларига талаб катта, масалан, “Ўзбекистон” навли танаси оқ тарвузни кўпчилик истеъмол қилади. Кечпишар полиз экинлари ҳаво ҳарорати ўртача қоронғироқ хонада осиб қўйилган ҳолатда сақланади. Ҳаво ҳарорати ноль градусдан тушиб кетмаслиги керак. Агар тушиб кетса аввал тарвуз (чунки шираси пастроқ бўлади), сўнг қовун музлайди. Полиз маҳсулотлари музлагандан кейин истеъмолга яроқсиз ҳолатга келади, шунинг учун уларни рисоладагидек сақлашга эътибор қаратиш лозим”, - дейди деҳқон.
Кечпишар полиз экинлари ерга қадалган кундан 90 кун ўтиб пишади. Қовун палаги 4-5 тагача мева тугади, бироқ фақат 2 таси бозорга қовун етиштириб беради. Тарвуз палаги эса бир йилда 2 маротаба ҳосил бериши мумкин.
Арбузы и дыни
© Sputnik
Деҳқон кечки полиз экинларини қачон пишиши билан боғлиқ қизиқарли фактни айтиб ўтди.
“Кечки қовун ва тарвузлар сентябрь ойида Жиззах вилоятида Низом шамоли бўлиб ўтгандан кейин пишади. Бу майда қум зарраларидан иборат кучли шамол бўлиб, полиздаги қовун ва тарвузга ширин таъм киритади. Низом шамоли кўпинча Қозоғистон ҳудудидан кириб келади”, - дейди Азизхон ака.
Арбузы и дыни
© Sputnik
Қишки қовун ва тарвузларни етиштиришда ер қуруқ бўлиши шарт. Агар тупроқ намлиги юқори бўлса нави бузилади. Кечпишар қовунлардан ҳам қоқилар тайёрланади.
Арбузы и дыни
© Sputnik
Маълумот учун, қишки қовун ва тарвузлар инсон саломатлиги учун фойдали, халқ табобатида буйрак ва жигарни токсинларини тозалашда, пешоб ҳайдашда, иммунитетни мустаҳкамлашда, стрессдан ҳимояланишда қўл келади.