Россия қарийб ярим йилдан бери ҳужум қилмоқда, ҳужум қилмоқда. Украина эса қаршилик кўрсатмоқда, қаршилик кўрсатмоқда. Америка биринчисини жиловламоқда, иккинчисини эса қўллаб-қувватламоқда. Ва шундай чексиз марта.
Ҳатто совет америкашунослар ҳам АҚШнинг "милитаристик ташвиқотнинг мастлиги" дан ҳайратда қолишди. Ўша вақтда ҳам шериклар қандай жазавага тушишни жуда яхши билишган, бу параметрга кўра биз уларга ютқазишга маҳкуммиз. Бироқ бугунги американинг “ўти” муқобили йўқлиги билан ажралиб туради. Тинчлик тарафдорлари қаерда, тинчлик учун сон-саноқсиз курашчилар қаерга кетишди, лекин улар ҳаммасига бефарқми?
Фақат Fox Newsда "ишқилиб уруш бўлмасин" услубидаги эҳтиёткор огоҳлантиришларни эшитиш мумкин. Бироқ, америкалик демшиза аллақачон телебошловчи Такер Карлсонни ҳаммани бироз тинчлантиришга урингани учун самосуд қилиш билан таҳдид қилмоқда.
Айни пайтда вазият Совуқ уруш давридагидан анча хавфлироқ кўринади. Аммо Америка ва Британия оммавий ахборот воситаларининг жарангдор хори ҳар қандай ақл-идрокни, дунёни қирғоқдан қайтаришга бўлган ҳар қандай уринишни бўғади. Бундай қайсарлик қаердан?
Гап шундаки, бу таъсирчан истерия ниқоби остида жуда катта пул ишлаб топилмоқда. У эса сукунатни яхши кўради. Шунинг учун, давлат пропагандаси ёлғонига қарши бўлган оммавий ахборот воситалари Украина ҳақида шов-шув кўтаришмоқда, лекин бу мавзуда пул ишлаётганлар эса сукут сқлашни афзал кўрмоқда.
Уруш - америкалик тадбиркорлар учун давлат бюджети ҳисобидан ўзларини боқишнинг идеал усулидир. Масалан, Афғонистон. Расмий равишда бу тубсизликка триллион доллар сарфланган. Америкаликларнинг ўзларининг ҳисоб-китобига кўра, энг яхши ҳолатда уч-тўрт фоиз Афғонистоннинг сабр-тоқатли халқига етиб келган. Қолган ҳаммаси Пентагон пудратчиларининг чўнтагига тушди.
Бироқ, ҳеч қандай ҳақиқий жанговар ҳаракатларда қатнашиш шарт эмас. Пулни олиш ва аралашосонроқ бўлади. Олигархлар назорати остидаги ОАВ тажовузкор Россия ҳақида шов-шув кўтармоқда. Пентагон бюджетни оширмоқда. Олигархлар пудратчи сифатида миллиардлаб бюджетни тортиб олишмоқда.
11 сентябр воқеаларидан кейин АҚШ Мудофаа вазирлиги хусусий пудратчилар билан кенг кўламли бизнесни йўлга қўйди. Бугунги кунда замоннинг энг йирик компаниялари ҳарбий ҳукумат буюртмалари учун кураш олиб бормоқда. Охирги йигирма йил давомида улар деярли 4,5 триллион долларни муваффақиятли ўзлаштирдилар.
Пентагон пулларига яратилган Силикон водийси ҳанузгача у ердан кўп миллиард доллар миқдорида молиялаштирилади. Бутун дунё учун ИТ-компаниялар- беғаразилмий изланишлар, мустақиллик ва тараққиёт рамзи ҳисобланади. Аслида, улар Америка ҳарбий-саноат комплекси ва разведкасига астойдил хизмат қилмоқда, бу уларнинг асосий даромад манбаларидан биридир.
Google эгаси Эрик Шмидт ўн йилдан кўпроқ вақт давомида АҚШ армиясига турли сунъий интеллект асосидаги қурилмаларни сотмоқда. Palantir АҚШ ҳарбийлари учун разведка маълумотларини йиғиш, қайта ишлаш ва тарқатиш учун автоматлаштирилган тизимни ишлаб чиқаради. Microsoft армияга қўшимча реаллик қурилмаларини етказиб бермоқда.
IT-гигантлари Пентагон томонидан булутли маълумотларни сақлаш учун кўп миллиард долларлик шартнома учун курашда тўқнаш келди. Microsoft ғалаба қозонди, аммо Amazon эгаси Жефф Безос бунга рози эмас ва судга берди. Бунинг ажабланарли жойи йўқ - ўн миллиард доллар.
IT-олигархларига тегишли бўлган барча ижтимоий тармоқлар, ОАВ ва платформалар доимий равишда қаергадир ҳужум қиладиган тажовузкор Россия ҳақидаги ғояни аҳолига тинимсиз тарқатиши ажабланарли эмас. Агар бу ахборот шовқини пасайса, олигархлар бюджетдан чиқариб юборилади.
“Хитой ва Россия билан бизнинг можаромизни нима деб айташингизни билмайман... Мен улар билан уруш ҳолатидамиз, деб айтар эдим”, - мамнуният билан дейди Майкл Браун, Кремний водийсининг собиқ юлдузи, АҚШ Мудофаа вазирлиги ҳузуридаги мудофаа инновациялари бўлими директори.
Россия ва Украина ўртасидаги виртуал "уруш" - Америка иқтисодиётини қутқаришнинг табиий воситасидир. Январ ойида биз суюлтирилган газ билан Америка танкерларининг эпик бурилишларини кузатдик. Аввалига улар газни Осиёга олиб боришди, кейин эса Европага қараб бурилишди. Бугунги кунда Европа Иттифоқи сувларида бир йил олдингига қараганда деярли уч баробар кўп танкерлар келган. АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен бунгаевропаликларни энергия инқирозидан қутқариш, деб таъриф берди.
Аммо европаликлар бу газ учун жуда катта пул тўлашлари керак бўлади. Америкаликлар уларни ажойиб тарзда тозалашмоқда. АҚШнинг энг йирик суюлтирилган газ етказиб берувчиси Cheniere даромади қандай қилиб мўъжизавий тарзда ўсиб бораётганини кўриш мумкин, бу 2021 йилда 2020 йилга нисбатан икки баравардан кўпроқ ўсди.
АҚШ учун нефт ва газ нархининг ўсиши қанчалик фойдали! Бир неча ой олдин Байден администрацияси яшил кун тартибига тупуриб, Мексика кўрфазида янги қудуқларни бурғулаш бўйича тарихдаги энг йирик аукционни тасдиқлади. У ерда нефт қазиб олиш ҳеч қачон бундай миқёсда оширилмаган. Америкаликлар эса европалик зиёлиларни глобал исиш билан алдаб, шамол тегирмонига ўтишга мажбур қилишади. Тўғри, кимдир Америка углеводородларини сотиб олиши керак - дунёдаги энг тоза ва энг демократлар.
Аммо бу ишбундай тугамайди. Ҳозир ҳам Европа корхоналари энергия нархларига бардош бера олмай, банкрот бўлмоқда. Улардан энг истиқболлиларини айнан америкаликлар сотиб олишади - улар Британияда буни аллақачон бошлашган. У ерда улар электр таъминотчилари ва ўғит заводларини сотиб олмоқда.
Масалан, Американинг етакчи корпорацияси CF Industries Англияда бирданига иккита ўғит заводини сотиб олди. Бир зумда биттасини - рақобатчи сифатида ёпилди. Британия ҳукумати унга катта пул ваъда қилганидан кейингина иккинчисини очди.
Буларнинг барчаси жуда фойдали харидлар. Электр энергия аллақачон олтинга айланган. Ўғитлар нархи жадал суръатлар билан ўсиб бормоқда. Таҳлилчилар озиқ-овқат нархининг катта ўсишини башорат қилмоқдалар.
Руслар ва украиналиклар уларни урушга судраяптилар, деб ўйлашмоқда. Бироқ, ҳақиқий жанг узоқ вақтдан бери давом этмоқда, уларга фақат эгри чизиқ бўйлаб тегмоқда. Бу Американинг ёлғон дўстлари - Европа иттифоқчилари билан иқтисодий уруши. АҚШ Европа саноатини шафқатсизларча йўқ қилмоқда ва Европа Иттифоқи фуқароларини очликдан ўлдириш билан таҳдид қилмоқда. Ва буларнинг барчаси улар яратган энергия танқислиги ёрдамида қилмоқчи.
Европа ҳозирча Украина ва Россия ўртасидаги юз бермаган урушнинг асосий қурбони ҳисобланади. Америкаликлар ўз вассалларини жазоламоқчи эканликларини кеча Дональд Трамп очиқчасига айтди. Техаснинг Корно шаҳрида бўлиб ўтган митингда у Европани АҚШдан “фойдаланаётганликда”, унинг тўловларини тўламаганликда ва “Биз учун аҳмоқ америкаликлар ишласин” услубида ўйлаётгани ҳақида айблади. Мана америкаликлар Россия газини узиб қўйиб ва қитъалик дўстларига жавоб бериш учун Украинада можаро қўзғатмоқда. Қандай юксак муносабатлар!
Аммо, айтайлик, Германия фуқароларининг Бундестаг олдидаги майдонга чиқиб, раҳбариятига юзланиб: “Келинглар, америкалик хўжайинларнинг гапларига қулоқ солишни бас қилинглар... Биз совуқ қотяпмиз ва биз воқатланишни хоҳлаймиз. “Шимолий оқим-2” ўчиряпсизларми, а?
Бироқ, бу ерда русларнинг "босқинчилиги" ҳақидаги ёввойи ҳайқириқ кўтарилади. Бу “Шимолий оқим-2”ни сертификатлаш имконини бермайдиган ягона баҳонадир. Чунки қулай нархлардаги газ Европа Иттифоқини АҚШ учун кучли рақобатчига айлантиради. Америкаликларга бу керак эмас, улар энди ҳалол рақобатга дош бера олмайди. Улар Европани шундай қашшоқликка солиб қўйишни хоҳлайдилар. Оч қолган европаликлар урушга боради – яна қаерга боришсин? Status Quo узоқ вақт олдин куйлаганидек- "You are in the army now".
"Ҳужум" ҳақидаги бу истериянинг яна бир яширин маъно. Икки йил олдин, 2020 йил 9 ва 12-март кунлари фонд бозорларида энг катта қулаш содир бўлди. Бу жуда катта фалокат эди, 1987 йилдан бери биржаларда бундай нарса содир бўлмаган. Бироқ, жамоатчилик қулашини пайқамади - албатта, ўз жамғармаларини акцияларга киритган камбағаллардан ташқари. Ўшанда 2020 йил март ойида барча ОАВларкоронавирус ҳақидаги янгиликлар билан тўлиб-тошганди. Ҳали беморлар кам эди, локдаунлар энди бошланаётган эди, иқтисодиёт секинлашишга улгурмади. Бироқ, америкалик олигархлар масалани шундай изоҳладиларки, пандемия фонд бозорининг қулашига олиб келди.
Қизиғи шундаки, энг йирик акциядорлар, АҚШнинг асосий банклари, кўп миллиард долларлик бойлик эгалари бу фалокатдан зиён кўрмади. Ҳар ким қандайдир тарзда ўз вақтида чўққисида сотишга, кейин эса энг пастда сотиб олишга муваффақ бўлди.
Хусусий инвесторлар ва кичик бизнес оммавий равишда муваффақиятсизликка учраган бир пайтда, Американинг энг йирик банклари мўъжизавий барқарорлик ва даромад ўсишини кўрсатди. Пандемия йиллари - миллиардлаб одамлар учун қайғу ва умидсизлик бўлганда - Goldman Sachs, SP Morgan, NY Mellon учун шунчаки олтинга айланди.
Энди фонд бозори янада қизиб кетган кўринади. Эҳтимол, "Россияга бостириб кириш" остида яна бир фонд бозори қулаши режалаштирилган. Ҳа, бу нафақат европаликларга, балки америкаликларга ҳам таъсир қилади - улар 2020 йилда акцияларни оммавий равишда сотиб олишди. Аммо Америка элитаси қачон ўз аҳолисига ачинишди? Уларда бу ерда янги нарса йўқ - бегоналар қўрқиши учун ўзингникини ур. Россиянинг “ҳужум қилиши” баҳонасида Америка режими қўли етган ҳаммани талон-тарож қилмоқда.