ТОШКЕНТ, 20 апр — Sputnik. Ҳозир бирдамлик Атлантиканинг ҳар икки томони Россия билан ёмон муносабатларга эга бўлишида намоён бўлмоқда. Америка-Россия муносабатлари янада ёмонлашса, Европанинг ундан ортда қолишга ҳаққи йўқ.
У ерда Берлин ёки Парижда нима деб ўйлашлари ҳам муҳим эмас - европаликлар бўлиб ўтаётган воқеалар юзасидан фикр юритишга улгурмайдиган юқори хавотирлик муҳитини яратиш.
Штатлар Россияга қарши янги, жумладан, дипломатларимизни чиқариб юборишни ўз ичига олган санкциялар киритиши биланоқ, Польша уч нафар Россия элчихонаси ходимларини персона нон грата деб эълон қилишга шошилди.
Бироқ бу асосий ишдан – Чехия 18 нафар дипломатларимизни чиқариб юбориш ва Скрипаллар иши юзасидан машҳур бўлган Боширов ва Петровларни 2014 йили ҳарбий омборлардаги портлашларда айблаш қароридан - олдин чигил ёзиш эди.
“Бу 1968 йилдан буён мамлакатимизга уюштирилган энг йирик ҳужум эди”, - дейишди чех парламентида, ҳукумат эса ЕИ бошқа мамлакатларидан “рус диверсияни” қоралашни, бундан ташқари, яна бирор бир янги санкциялар қўллашни талаб қилди.
Буларнинг ҳаммаси бир неча ҳафтаки рус йўналишида Ғарб учун муҳокама қилинаётган иккита асосий мавзу ортидан рўй бермоқда: “Россиянинг Украинага кутилаётган бостириб кириши” ва “Алексей Навальнийнинг аста-секин қамоқда ўлдирилиши” қўрқуви олдида.
Жоан Роулинг ва Бенедикт Камбербэтч Путиндан Навалнийга тиббий ёрдам кўрсатишни сўрамоқда (гўёки унга уни кўрсатишдан бош тортаётгандек), Эммануэл Макрон эса Россия учун баъзи билан “қизил” чизиқларни белгилашни таклиф қилмоқда. Уларни кесиб ўтмаслик (биринчи навбатда, табиийки, Украина назарда тутилмоқда) лозим. Боз устига у адолатли мулоқот зарурлигини бот-бот такрорламоқда.
Эстониянинг собиқ президенти Илвеснинг чинакамига қўрқиб кетгани ва Россиядан Европага бўлган ҳар қандай сафарга тақиқ жорий этишни таклиф қилгани ажабланарли эмас.
Дарқақиқат, майнабозчиликни бас қилиш керак, ҳаммаси шунчалик осонку ахир – “темир пардани” тушириб, Россиядан ёпилиш, шу билан бирга Украинани НАТОга қабул қилиш зарур вассалом.
Германиядаги Украина элчиси куни кеча немислардан Нелажнаяни ҳарбий алянсга (имкон қадар тезроқ ва ҳеч қандай шартсиз) қўшилишини таъминлашни талаб қилди-ку, чунки “айнан ГФР зиммасида украин халқига қарши фашистлар жиноятлари учун тарихий жавобгарлик бор”.
Буни қаранг, ўшанда сиз бизни ўлдирган эдингиз, ҳозир эмас ҳимоя қилишга мажбурсиз. Кимдан? Ўша сизлар ўшанда уруш қилган руслардан. Нимаси тушунарсиз? Бераётган вақтда рус ерларини олиб қолинг.
Бу жиннихона, албатта, Европа фойдасига эмас – шундоқ ҳам у қийин вақтларни бошдан кечирмоқда (пандемия эмас муаммоларни яна мураккаблаштиряпти, холос), уни эса Россия билан муносабатларни кескинлаштиришга мажбурлашмоқда.
Наточиларга нима кераклиги аён: Байденнинг Путин билан бўлажак савдосида (Вашингтонда буни шундай кўришади) Америка президенти максимал кучли позицияни эгаллай олиши, Ғарб дунёсининг сўзсиз етакчиси сифатида кўрсата олиши учун.
Бўлмаса, яхши бўлмайди, агар Байденнинг ортидан Европада ким билсин нималар содир бўлса, Путин ахир шундоқ ҳам ягона Ғарб парчаланиши (наточилар барчани бунга ишонтиришга улгуришди) устида иш олиб боришга устомон. Шундай экан унга Байден бутун НАТО блокининг ҳақиқий доҳийси эканига шубҳа қилишига йўл қўймаслик зарур.
Воқелик, дарҳақиқат, бундай режаларга хайрихоҳлик кўрсатмайди: на ЕИ ва Штатлар, на Европанинг ўзида бирор бир ягоналик бор. Европада нима бўлибди, ЕИнинг асосий мамлакатларида ичкиэлита ихтилофликлар ўсмоқда.
Германиянинг ҳукмрон партияси ким Меркелнинг вориси бўлиши ҳақида ҳеч бир тўхтамга кела олмаяпти, Францияда ҳукумат ичида бир йилдан кейин тизимсиз Марин Ле Пен президент бўлиши мумкинлиги сабаб асабийлик кучаймоқда. Қанақа Украина, қанақа Навальний, қанақа “қизил чизиқлар”?
Гап ҳатто аксарият европа элитасининг истамаслиги (аҳоли бу ёқда туриб турсин) ва Россия билан муносабатлар инқирози йўлидан кетишда давом этишда эмас – гап диққатни сунъий кескинлашган низоларга қаратмасдан, бугун ва ҳозир ҳал қилиш билан шуғулланиш зарур бўлган мамлакатларнинг ўзининг муаммолари, ЕИдаги муаммолар ҳақида.
Чалғимасликнинг имкони йўқ, боз устига бирйўла бир неча мавзуга: Украина, Навальний, “Европада ГРУдан бўлган рус қотиллари” (аввалига Скрипалларни охиригача ўлдира олишмади, энди эса хатолик билан, яъни муддатидан аввал чех омборини портлатди) – бунинг ҳаммаси Европа фуқароси учун қўрқинчли бўлиши ва сиёсатчиларнинг табиий (санкцияли) муносабатига сабаб бўлиши даркор.
Лекин нимадир шипшитяптики, ҳозирги сайъ-ҳаракатлар ҳеч бир нарсага олиб келмайди, ва “Врбетицедаги омбор портлашини” “Солсберидаги заҳарлаш” даражасида айлантиришга муваффақ бўлинмайди.
Европанинг айни дамда Россия билан муносабатларни кескинлантиришга ўйнашининг деярли имкони йўқ. Натопараст ва русофоблар кучларнинг Европа элитасидаги босими зиддиятга дуч келади. Чунки улар Украина устидаги хаёлик назорат ортидан қувиб, ўз мамлакатларидан ҳақиқий назоратни йўқотишни истамайди.
“Қизил чизиқлар” ҳозир Европанинг шарқидан эмас, устига устак унинг рус қисмидан эмас (наточилар қўлидан у ерда ўрнатиш келмайди ҳам), балки Ғарбий Европа ядросининг ичидан ўтмоқда.
Уларни кесиб ўтиш эса - ҳам ўзининг халқи, ҳам миллий суверенитетига нисбатан – европа элиталарининг ўзи учун хавфли.
Манба: РИА Новости.