https://sputniknews.uz/20251120/yaim-qayta-hisob-53619390.html
Миллий статистика қўмитаси 8 йиллик ЯИМни қайта ҳисоблаб чиқди - инфографика
Миллий статистика қўмитаси 8 йиллик ЯИМни қайта ҳисоблаб чиқди - инфографика
Sputnik Ўзбекистон
Ўзбекистон 2017–2024 йиллар ЯИМини қайта ҳисоблади. Бюджетдан ташқари маблағлар ва янги маълумотлар қўшилиши иқтисодиёт ҳажмини 80,9 трлн сўмга оширди
2025-11-20T19:35+0500
2025-11-20T19:35+0500
2025-11-20T19:35+0500
инфографика
яим
ўзбекистон
иқтисод
ўсиш
қишлоқ хўжалиги
қурилиш
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e9/0b/14/53616212_0:0:1280:720_1920x0_80_0_0_68107a0800101630210ffe4e756dc8ea.jpg
Миллий статистика қўмитаси 2017–2024 йиллар бўйича миллий ҳисобларни тубдан қайта кўриб чиқди. Бу жараён Халқаро валюта жамғармаси эксперти билан ҳамкорликда амалга оширилиб, мамлакат ЯИМ ҳисоб-китоблари жорий ҳамда концептуал тарзда янгиланди.Янгиланишнинг асосий сабаблари қуйидагилардан иборат:1. Бюджетдан ташқари маблағларни тўлиқ қамраб олишИлгари давлат бюджети тўлиқ акс этган бўлса-да, вазирлик ва идораларнинг ривожлантириш жамғармалари ва бошқа молиялаштириш манбалари ҳисоб-китобларда тўлиқ қамраб олинмаган. Таҳлил натижасида 36,4 трлн сўм қўшимча қиймат аниқланди.2. Маълумот алмашинувининг яхшиланиши.Солиқ қўмитаси, тижорат банклари, маҳаллий ҳокимликлар, Online-mahalla, саноат ва хизматлар бўйича маълумот базалари билан интеграция кучайтирилди.Натижада корхоналар айланмаси, саноат, хизмат кўрсатиш, қурилиш ва қишлоқ хўжалиги бўйича янги ва аниқ маълумотлар олинди.3. Илгари ҳисобга кирмаган фаолият турларининг қўшилишиХизматлар соҳасида рақамли хизматлар, курьерлик, фриланс, IT-фриланс, автотранспорт воситалари савдосида воситачилик, онлайн хизматлар ҳисобга олинди ва 10,2 трлн сўм қўшимча қиймат қўшилди.4. Саноат ва қурилишда йирик янгиланишларСаноатда:Натижа: қўшимча 9,7 трлн сўм қиймат қўшилди.Қурилишда:Натижа: 10,3 трлн сўм қўшимча қиймат аниқланди.5. Қишлоқ хўжалигида маълумотларни интеграция қилишНатижа: 5,6 трлн сўм қўшимча қиймат қўшилди.ЯИМни қайта ҳисоблаш натижасида мамлакат иқтисодиётининг умумий ҳажми сезиларли ошди. Янгиланган методология асосида амалга оширилган ҳисоб-китобларда ЯИМ 80,9 трлн сўмга кўпайди.Қайта ҳисоблашгача ЯИМ 1 454,6 триллион сўм деб белгиланган бўлса, янгиланган маълумотларга кўра у 1 535,4 триллион сўмга етди.Халқаро солиштириш учун муҳим бўлган доллар ҳисобида ҳам ўсиш кузатилди: аввал 115 миллиард доллар деб баҳоланган ЯИМ эндиликда 121,4 миллиард долларга тенг деб қайд этилмоқда.Батафсил - Sputnik Ўзбекистон инфографикасида.
ўзбекистон
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Янгиликлар
uz_UZ
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
ўзбекистон яим, яим қайта ҳисоблаш, миллий статистика қўмитаси, яим 2024, иқтисодий ўсиш, бюджетдан ташқари жамғармалар, қўшимча қиймат, саноат статистикаси, хизмат кўрсатиш статистикаси, яим методологияси, ҳвж стандартлари, миллий ҳисоблар тизими, online-mahalla маълумотлари, иқтисодиёт 2024, макроиқтисодий кўрсаткичлар
ўзбекистон яим, яим қайта ҳисоблаш, миллий статистика қўмитаси, яим 2024, иқтисодий ўсиш, бюджетдан ташқари жамғармалар, қўшимча қиймат, саноат статистикаси, хизмат кўрсатиш статистикаси, яим методологияси, ҳвж стандартлари, миллий ҳисоблар тизими, online-mahalla маълумотлари, иқтисодиёт 2024, макроиқтисодий кўрсаткичлар
Миллий статистика қўмитаси 8 йиллик ЯИМни қайта ҳисоблаб чиқди - инфографика
Миллий статистика қўмитаси саккиз йиллик ЯИМни қайта ҳисоблаб, илгари қамраб олинмаган бюджетдан ташқари маблағлар, хизматлар ва саноат фаолиятини ҳисобга қўшди
Миллий статистика қўмитаси 2017–2024 йиллар бўйича миллий ҳисобларни тубдан қайта кўриб чиқди. Бу жараён Халқаро валюта жамғармаси эксперти билан ҳамкорликда амалга оширилиб, мамлакат ЯИМ ҳисоб-китоблари жорий ҳамда концептуал тарзда янгиланди.
Янгиланишнинг асосий сабаблари қуйидагилардан иборат:
1. Бюджетдан ташқари маблағларни тўлиқ қамраб олиш
Илгари давлат бюджети тўлиқ акс этган бўлса-да, вазирлик ва идораларнинг ривожлантириш жамғармалари ва бошқа молиялаштириш манбалари ҳисоб-китобларда тўлиқ қамраб олинмаган. Таҳлил натижасида 36,4 трлн сўм қўшимча қиймат аниқланди.
2. Маълумот алмашинувининг яхшиланиши.
Солиқ қўмитаси, тижорат банклари, маҳаллий ҳокимликлар, Online-mahalla, саноат ва хизматлар бўйича маълумот базалари билан интеграция кучайтирилди.
Натижада корхоналар айланмаси, саноат, хизмат кўрсатиш, қурилиш ва қишлоқ хўжалиги бўйича янги ва аниқ маълумотлар олинди.
3. Илгари ҳисобга кирмаган фаолият турларининг қўшилиши
Хизматлар соҳасида рақамли хизматлар, курьерлик, фриланс, IT-фриланс, автотранспорт воситалари савдосида воситачилик, онлайн хизматлар ҳисобга олинди ва 10,2 трлн сўм қўшимча қиймат қўшилди.
4. Саноат ва қурилишда йирик янгиланишлар
уй хўжаликларининг 1,7 млн тонна озиқ-овқатни қайта ишлаши ҳисобга олинди;
халқаро аудиторлик ҳисоботлари асосида кўрсаткичлар аниқланди.
Натижа: қўшимча 9,7 трлн сўм қиймат қўшилди.
статистик ҳисоботлар қамрови кенгайтирилди,
солиқ маълумотлари билан таққослаш жорий этилди.
Натижа: 10,3 трлн сўм қўшимча қиймат аниқланди.
5. Қишлоқ хўжалигида маълумотларни интеграция қилиш
“Online-mahalla” ва Миллий статистика қўмитаси маълумотлари уйғунлаштирилди;
252 минг гектар ижара ерлар маълумоти ҳисобга олинди;
банклар ва маҳаллий ҳокимликлар орқали фермерлар ва кичик тадбиркорлар фаолияти қўшилди.
Натижа: 5,6 трлн сўм қўшимча қиймат қўшилди.
ЯИМни қайта ҳисоблаш натижасида мамлакат иқтисодиётининг умумий ҳажми сезиларли ошди. Янгиланган методология асосида амалга оширилган ҳисоб-китобларда ЯИМ 80,9 трлн сўмга кўпайди.
Қайта ҳисоблашгача ЯИМ 1 454,6 триллион сўм деб белгиланган бўлса, янгиланган маълумотларга кўра у 1 535,4 триллион сўмга етди.
Халқаро солиштириш учун муҳим бўлган доллар ҳисобида ҳам ўсиш кузатилди: аввал 115 миллиард доллар деб баҳоланган ЯИМ эндиликда 121,4 миллиард долларга тенг деб қайд этилмоқда.
ЯИМ ҳажми (трлн сўмда)
Йиллар | Қайта ҳисоблашдан олдин | Қайта ҳисоблашдан кейин |
2020 | 668.0 | 705.1 |
2021 | 820.5 | 861.2 |
2022 | 995.6 | 1041.9 |
2023 | 1204.5 | 1261.8 |
2024 | 1454.6 | 1535.4 |
ЯИМ ўсиши (ўтган йилга нисбатан фоизда)
Йиллар | Қайта ҳисоблашдан олдин | Қайта ҳисоблашдан кейин |
2020 | +1.6% | +1.6% |
2021 | +8.0% | +8.2% |
2022 | +6.0% | +6.1% |
2023 | +6.3% | +6.3% |
2024 | +6.5% | +6.7% |
Батафсил -
Sputnik Ўзбекистон инфографикасида.
