Ташқи кучларсиз: Путин Евроосиёда янги хавфсизлик тизимини яратишни таклиф қилди
19:55 14.06.2024 (янгиланди: 20:05 14.06.2024)
© POOL
/ Oбуна бўлиш
Путин Евроосиё минтақасида ташқи кучлар иштирокисиз, кўп томонлама ва барчани қониқтирадиган хавфсизлик тизимини яратишни таклиф қилди.
ТОШКЕНТ, 14 июн – Sputnik. Евроосиёда ташқи кучлар иштирокисиз янги хавфсизлик тизимини яратиш зарур, деди Владимир Путин ТИВ раҳбарияти билан учрашувда.
“Евросиёда жамоавий хавфсизликнинг икки томонлама ва кўп томонлама кафолатларининг янги тизимини кенг муҳокама қилишни бошлаш вақти келди, шу билан бирга, келажакда биз Евроосиё минтақасида ташқи кучларнинг иштирокини босқичма-босқич камайтиришга ҳаракат қилишимиз керак,” — деди президент.
Евроосиё мамлакатлари минтақада хавфсизлик соҳасида ҳамкорлик йўналишларини ўзлари белгилаши, механизмлар ва келишувлар тизимини яратиши керак, дея қўшимча қилди давлат раҳбари.
Мисол тариқасида Путин, МДҲ давлатлари томонидан ШҲТ ва БРИКСни халқаро муносабатлар бўйича мулоқотга таклиф қилганини келтирди. Томонлар ушбу мулоқот БМТда ҳам давом этишига умид билдиришмоқда.
Россия раҳбари шунингдек, хавфсизлик архитектураси уни яратишда иштирок этишни хоҳловчи барча Евроосиё давлатлари учун очиқ эканлигини таъкидлади.
“Бу ҳамма учун шуни англатадики, биз бир қитъада яшаймиз, жумладан Европадаги НАТО мамлакатлари ҳам, нима бўлишидан қатъий назар, биз географияни ўзгартира олмаймиз, у ёки бу тарзда бирга яшашимиз ва бирга ишлашимиз керак”, — деди президент.
Европа мустақил тараққиёт марказларидан бири бўлиб қолишни истаса, Россия билан яхши муносабатда бўлиши керак, деди Путин ва Москва бунга тайёрлигини таъкидлади.
Унинг аниқлик киритишича, ҳозирги шароитда Евроосиё минтақасида ташқи кучларнинг ҳарбий иштирокини чеклаш тезислари ҳақиқатга тўғри келмайдигандек туюлиши мумкин, аммо ишончли хавфсизлик тизимини қуриш мумкин бўлса, бундай контингентларга шунчаки эҳтиёж қолмайди.
Иқтисодиёт, ижтимоий фаровонлик, интеграция ва ўзаро манфаатли ҳамкорлик, қашшоқлик, тенгсизлик, экология ва иқлим муаммоларини ҳал қилиш Евроосиё хавфсизлик тизимининг муҳим қисми бўлиши керак.
Путин ўз нутқида Европа маконида ўн йиллар давомида яратилган ишонч чоралари ва қурол-яроғ назорати тизими АҚШ ва унинг НАТО сунъий йўлдошлари томонидан йўқ қилинганини эслатди.
“Мана Вашингтон ракетага қарши мудофаа шартномаларидан бир томонлама чиқиш, ўрта ва қисқа масофали ракеталарни йўқ қилиш ва очиқ осмонни эълон қилиб, стратегик барқарорликка путур етказди”, деди давлат раҳбари.
Шундай қилиб, икки йил аввал Мадридда бўлиб ўтган НАТО саммитида блок энди нафақат Евро-Атлантика маконида, балки Осиё-Тинч океани минтақасида ҳам хавфсизлик масалалари билан шуғулланиши эълон қилинган эди, дея давом этди Путин.
“Нима эмиш, у ерда ҳам НАТОсиз иш битмасмиш. Бунинг ортида, албатта, улар ривожланишини чеклаб қўйишга қарор қилган давлатларга босим ўтказишга уриниш истаги турибди <...> Россия ана шундай мамлакатлардан бири”, - деди президент.
Унинг таъкидлашича, ушбу ташаббусларнинг асл мазмуни — шундай тизим яратишки, унда барча давлатлар ўз хавфсизлигига ишонч ҳосил қилсин. Ана шунда кўплаб можароларни ҳал қилишга конструктив ёндашиш мумкин бўлади.
