Ўзбекистон дастурий бюджетлаштиришни Россия кўмагида амалга оширади
Oбуна бўлиш
Эксклюзив
Дастурий бюджетлаштириш — бу давлат бюджетини тузиш жараёни, бунда молияни сиёсий мақсадлардан, шунингдек, мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш мақсадларидан келиб чиққан ҳолда тақсимлашга алоҳида ёндашувни ҳисобга олган ҳолда амалга оширилади.
ТОШКЕНТ, 6 июн — Sputnik. Ўтган йилда Ўзбекистон Иқтисодиёт ва Молия вазирлиги ва Россия Молия вазирлиги ўртасидаги уч йиллик икки томонлама ҳамкорлик дастури якунига етди. У солиқ тизимини такомиллаштириш, божхона маъмуриятчилиги, макроиқтисодий прогнозлар тизимларидан фойдаланган ҳолда бюджет сиёсатини шакллантириш, проактив ва дастурий бюджет амалиётини жорий этиш билан боғлиқ 10 та йўналишни ўз ичига олди.
Ушбу дастурнинг Россия томонидан ижрочиси Россия Федерацияси Молия вазирлигининг Илмий тадқиқот институти Sputnik Ўзбекистон мухбирига маълум қилинганидек, уч йил давомида Россия мутахассислари томонидан Ўзбекистон Иқтисодий ва молия вазирлиги учун дастурнинг тематик йўналишлари бўйича 80 тадан ортиқ илмий, услубий ва таҳлилий материаллар тайёрланди, 60 та семинар ва 100 дан ортиқ амалий учрашув ва конференциялар ўтказилди.
Шу кунларда 2024-2026 йилларга мўлжалланган янги икки томонлама ҳамкорлик дастури доирасидаги тадбирлар доирасида вазирликнинг Тошкент шаҳрида ҳам ҳар икки бошқарма мутахассислари иштирокида семинар ва учрашувлар ўтказилмоқда.
Улар орасида — “Ўзбекистон Республикасининг бюджет жараёнини бюджетлаштиришга дастурий-мақсадли ёндашувлар нуқтаи назаридан такомиллаштириш”, “Ўзбекистон Республикасининг ижтимоий соҳасини ривожлантириш бўйича аҳоли турмуш сифатини яхшилаш ва бюджет харажатлари (ижтимоий ҳимоя, таълим) самарадорлигини оширишга қаратилган таклифлар ишлаб чиқиш”, “Ўзбекистон Республикасида божхона бошқарувини ҳуқуқий таъминлаш” мавзулари бор.
Ўзбекистон Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ва Россия Молия вазирлиги, Россия Молия вазирлиги Молиявий тадқиқотлар институти ўртасидаги икки томонлама ҳамкорлик дастури эксперти Леонид Богданов
© НИФИ Минфина РФ
“Биз Ўзбекистон билан дастурий бюджетга ўтиш бўйича фаол ишлаяпмиз. Россия бу ўтишни бироз олдинроқ бошлади, шунинг учун биз хатоларимизни баҳам кўришдан хурсандмиз ва уларнинг кўплари ва муваффақиятларимиз бор эди. Масалан, ҳозир Россияда бюджет электрон шаклда ижро этилмоқда, бу тезкор маълумот олишга ва бирор нарса нотўғри бўлса, бюджет ижроси жараёнига тузатишлар киритишга ёрдам беради”, — деди икки томонлама ҳамкорлик дастури эксперти Леонид Богданов.
Лекин энг муҳими, унинг сўзларига кўра, дастур бюджети мамлакат олий раҳбарияти томонидан қўйилган муаммоларни ҳал қилиш имконини беради.
Президент давлатнинг энг муҳим устувор йўналишларини белгилайди, дастурий бюджет эса ажратилган маблағлар ва олинган натижаларни боғлаш имконини беради.
“Бизнинг фикримизча, бу жуда муҳим, чунки бу восита бюджет маблағларини самарали сарфлаш, аҳоли учун муҳим бўлган бюджет харажатлари йўналишларини шакллантириш, устуворликларни белгилашда, хусусан, проактив бюджетлаштиришда бутун аҳолининг фаол иштирокини назарда тутади”, — дея аниқлик киритди эксперт.
Богдановнинг сўзларига кўра, Россия амалиёти давлат хизматчилари учун одатий бўлмагани учун дастур бюджетини тузишнинг маълум бир маданиятини яратиш зарурлигини кўрсатади.
“Шунинг учун биз вазирликлар ходимлари, кейин, эҳтимол, дастурлар натижаларини муҳокама қилувчи парламент аъзолари, Ҳисоб палатаси ва бюджет жараёнининг бошқа иштирокчилари учун ўқув семинарларини ўтказиш зарурлигини кўрмоқдамиз”, — дея қўшимча қилди у.
Мутахассисларнинг эътироф этишича, дастурий бюджетлаштиришни ишлаб чиқишда ҳали ҳам кўплаб муаммолар мавжуд, масалан, турли вазирлик ва идоралар дастурларида хатолар, қарама-қаршиликлар, номувофиқлик ёки такрорийлик. Айни пайтда бу масалаларнинг барчасини ҳал этиш давлат бюджетини шакллантириш жараёнини ривожлантириш имконини беради.
Ўзбекистонда 2025 йилда дастурий бюджетлаштиришни жорий этувчи биринчи тажриба бошқармалари Иқтисодиёт ва Молия вазирлиги, шунингдек, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги бўлади.
Ўзбекистон Иқтисодиёт ва молия вазирлиги бошқармаси бошлиғи Шерхон Сайфутдинов.
© НИФИ Минфина РФ
“Келгусида аудиторлик текшируви натижасида пилот вазирликларнинг бюджет дастурлари қабул қилингандан кейин бошқа вазирликларда ҳам буни амалга ошириш биз учун жуда муҳим бўлади. Биз Россия Федерацияси Молия вазирлигининг илмий-тадқиқот молия институти билан бюджет дастурларини амалга ошириш ва бошқа вазирликларни қўллаб-қувватлаш борасида кенг ҳамкорликни йўлга қўйиш ниятидамиз”, — дея хулоса қилди Ўзбекистон Иқтисодиёт ва молия вазирлиги Давлат буджети департаменти бюджет маблағларини сарфлаш самарадорлиги ва дастурий усулларни амалга ошириш бошқармаси бошлиғи Шерхон Сайфутдинов.
