Евроосиё тараққиёт банки ҳисоботи: ЕОИИда қандай маҳсулотлар ишлаб чиқариш оширилади?
© Sputnik / Павел Лисицын
/ Oбуна бўлиш
Евроосиё тараққиёт банки экспертлари минтақани полимер ишлаб чиқаришнинг глобал марказига айлантириш учун зарур шарт-шароитларни таъкидлаб, ЕОИИнинг нефт-кимё салоҳиятини очиш бўйича бешта устувор чора-тадбирларни санаб ўтишди.
ТОШКЕНТ, 17 апр — Sputnik. Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ) мамлакатларида асосий полимерлар ва синтетик каучуклар ишлаб чиқариш 2035 йилга бориб икки баравар кўпайиб, йилига 20 миллион тоннадан зиёдни ташкил этиши мумкин. Бу ҳақда Евроосиё тараққиёт банки (ЕОТБ) ҳисоботида маълум қилинди.
Улар Евроосиё минтақасида нефт-кимё саноати юқори суръатларда ривожланаётганини таъкидламоқда.
“Евроосиё минтақаси халқаро меҳнат тақсимотидаги мавқеини яхшилаши мумкин. Айни пайтда минтақа жаҳон нефт-кимё саноатининг атиги 2,1 фоизини ташкил қилади ва биринчи навбатда хом ашё (асосан нефт ва газ) етказиб берувчиси сифатида жойлашган. Бироқ, минтақа уни глобал полимер ишлаб чиқариш марказига айлантириш учун барча шарт-шароитларга эга”, — дейилади Евроосиё тараққиёт банкининг “Евросиё нефт ва газ-кимё саноати: қайта ишлашни чуқурлаштириш истиқболлари” ҳисоботида.
Мутахассисларнинг прогнозларига кўра, ЕОИИда асосий полимерлар ва синтетик каучуклар ишлаб чиқариш ҳар йили 5,8 фоизга ошади.
Маълумотларга кўра, 2022 йилда нефт-кимё маҳсулотлари ишлаб чиқариш қарийб 10 миллион тоннани ташкил этган. Давлат ва хусусий инвестициялар ҳисобидан ишлаб чиқариш қувватларини фаолроқ ишга туширишни назарда тутувчи мақсадли сценарийга кўра, 2035 йилга бориб маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми 20 миллион тоннадан ошиши, яъни деярли икки баравар кўпайиши керак.
Минтақанинг кучли хомашё салоҳияти қайд этилган: жами тасдиқланган нефт захиралари 115 миллиард баррел (жаҳон заҳираларининг 7% дан ортиғи), газ - 62,8 триллион м3 (жаҳон заҳираларининг қарийб 30%).
Шу билан бирга, нефт-кимё саноатини ривожлантиришнинг тарихий тажрибаси, жумладан, ишлаб чиқариш ва соҳанинг илмий-техник базасини яратиш, шунингдек, нефт-кимё лойиҳаларини ривожлантиришга қаратилган фаол давлат сиёсати яхши шарт-шароитдир. Хусусан, бугунги кунда умумий қиймати 200 миллиард доллардан ортиқ бўлган 20 дан ортиқ йирик нефт-кимё лойиҳаси амалга оширилмоқда.
Бундан ташқари, ҳисоботда Евроосиё минтақаси истиқболли Осиё бозорларига географик жиҳатдан яқинлигидан далолат беради. ЕОИИдан полимер маҳсулотлари экспорти 2035 йилга бориб 3,2 бараварга ошиб, 10,4 миллион тоннага етиши мумкин.
ЕОИИнинг нефт-кимё салоҳиятини очиш учун экспертлар 5 та устувор чора-тадбирларни таклиф этишмоқда:
Евроосиё минтақасининг табиий тортишиш марказларида йирик углеводородлар (нефт, газ) манбалари яқинида нефт-кимё кластерларини яратиш ва жадал ривожлантириш;
бутун нефт-кимё саноатининг драйвери сифатида Евроосиё минтақасида инновацион ва кичик ҳажмдаги нефт-кимёни ривожлантиришни рағбатлантириш;
ёпиқ циклли ишлаб чиқаришни шакллантиришнинг глобал тенденциясини ҳисобга олган ҳолда;
полимер маҳсулотларини истиқболли бозорлар – Яқин Шарқ ва Осиё-Тинч океани минтақаси мамлакатларига етказиб бериш учун транспорт-логистика ечимларини тақдим этиш;
соҳага инвестицияларни жалб қилиш учун кўп томонлама ривожланиш банкларининг халқаро мақомидан фойдаланиш.
