Ўзбекистонлик сиёсатшунос: Марказий Осиёдаги беқарорлик Ғарбга нима учун керак?
© Sputnik
Oбуна бўлиш
Бахтиёр Эргашев Ғарбнинг Марказий Осиёдаги режалари, минтақада беқарорликни қўзғатаётгани, Марказий Осиё ва Россия ҳамкорлиги ҳақида гапириб, Ўзбекистон ва ЕОИИ ўртасидаги ҳамкорликни таҳлил қилди.
ЕОИИда Ўзбекистоннинг учта асосий ҳамкоридан иккитаси – Россия ва Қозоғистон мавжуд ва шунинг учун республика яқин келажакда иттифоқнинг тўлиқ аъзосига айланади. Бу фикрни Ўзбекистоннинг “Ma'no” тадқиқот ташаббуслари маркази директори Бахтиёр Эргашев "Sputnik на русском" мухбирига берган интервьюсида маълум қилди.
Бахтиёр Эргашевнинг сўзларига кўра, Ўзбекистон иттифоқчилик муносабатлари тўғрисидаги шартномани фақат Россия билан имзолаган. Шартнома 2005 йилги. Куни кеча Қозоғистон парламенти Ўзбекистон ва Қозоғистон ўртасидаги иттифоқчилик муносабатлари тўғрисидаги шартномани ратификация қилди.
"Ўзбекистон, назаримда, икки томонлама асосда ҳамкорлик қилиш борасида яхши иш олиб бормоқда. Сиёсий соҳада ҳам, ўзаро ҳамкорлик соҳасида ҳам, масалан, ҳарбий-техник соҳада ҳам. Аммо Ўзбекистон 2020 йилдаёқ, биринчи навбатда, ўз тармоқларини ЕОИИнинг етакчи давлатлари – Қозоғистон ва Россия билан йирик Евроосиё маконига кириб, озми-кўпми тенг шароитларда рақобатлаша олиши учун тайёрлашга вақт кераклигини айтган эди. Иккинчидан, у тайм-аут сифатида беш-етти йиллик вақтни олди, бу вақт давомида у ЕОИИ доирасидаги имкониятлар ва ташкилий тартибларни чуқур ўрганмоқчи эди. Учинчидан, эҳтимол, энг муҳими шундаки, бу даврда Ўзбекистон божхона қонунчилигини синхронлаштиришни, тарифларни, солиқ тизимларини, фитосанитария назорати тартибларини бирлаштиришни таъминламоқчи эди”, — деди Эргашев.
Унинг қайд этишича, ташқи савдонинг негизида бир қанча ўта муҳим нарсалар мавжуд бўлиб, улар ўзбек миллий тартибларини техник регламентлар, Давлатлараро стандартлар билан синхронлаштиришга тўғри келди. Ҳозирда Давлатлараро стандартлар ҳақида камроқ, кўпроқ қоидалар ҳақида гапиришмоқда.
"ЕОИИда жуда кўп миқдордаги маҳсулотлар учун жуда яхши ишлаб чиқилган техник регламентлар тизими мавжуд. Ўзбекистон бундан манфаатдор ва ҳозирда техник стандартлаштириш ва тартибга солиш тизимини ислоҳ қилмоқда. Кўп жиҳатдан жуда яқин бўлган қоидалар тизимининг шаклланиши мавжуд ва уларнинг аксарияти ЕОИИда қабул қилинган техник регламентларга асосланади. Яъни, Ўзбекистон ўша даврда бу уч масалани ҳал қилмоқчи эди, лекин умуман олганда, бу ҳақда ҳеч қачон расман эълон қилинмади", — дея қайд этди у.
Унинг қўшимча қилишича, тўрт йил ичида Ўзбекистон банклари рақобатбардошлигини жиддий равишда мустаҳкамлади. Ўзбекистон ЕОИИнинг тўла ҳуқуқли аъзоси бўлишга тобора яқинлашмоқда.
"Ғарб ОАВлари нима демасин, Ўзбекистоннинг 3 та асосий ташқи иқтисодий ҳамкорларидан иккитаси ЕОИИда мавжуд, булар Россия ва Қозоғистон. 2023 йил охирида Россия Хитойдан кейин иккинчи ўринда ташқи савдо шериги бўлди, учинчи ўринда Қозоғистон", — деди Эргашев.
Ғарб Марказий Осиё республикаларини қандай талон-тарож қилмоқчи? Минтақа мамлакатлари хавфсизлигига нима таҳдид солмоқда? Россия билан ҳамкорлик қайси соҳаларда Марказий Осиё давлатларига устунлик беради? Буларнинг барчаси ҳақида — Sputnik видеосида.
