Санкт-Петербургдаги ЕОИИ саммити: келишув ва имзоланган ҳужжатлар
11:02 26.12.2023 (янгиланди: 13:25 26.12.2023)
© Sputnik / Павел Бедняков
/ Oбуна бўлиш
Жорий йилда ЕОИИ доирасида бўлиб ўтган сўнгги тадбирда иштирокчилар натижаларни сарҳисоб қилишди ва келажак режаларини белгилаб олишди.
ТОШКЕНТ, 26 дек — Sputnik. Санкт-Петербургда Олий Евроосиё иқтисодий кенгаши йиғилиши бўлиб ўтди, деб хабар беради РИА Новости.
2023 йилда Россия ЕОИИ органларига раислик қилди. Технологик мустақиллик, рақамли трансформация, сармоя, озиқ-овқат хавфсизлиги, умумий молиявий бозор, транспорт инфратузилмаси ва иқлим Россия раислигининг устувор йўналишлари қаторига киради.
Бундан ташқари, Россия ташаббуси билан Иттифоқ доирасида 2030 йилгача ва 2045 йилгача бўлган даврда иқтисодий интеграция жараёнларини янада ривожлантиришни белгиловчи янги дастурий ҳужжат тайёрланди ва келишилди.
Йиғилишда Россиянинг уюшмага раислиги якунланди. Унинг иштирокчилари анъанага кўра натижаларни сарҳисоб қилиб, истиқболдаги режаларини белгилаб олишди.
Владимир Путин жорий йилда ЕОИИ мамлакатларидаги иқтисодий ўсиш ҳақида гапириб, иқтисодиётларнинг барқарор ўсишини қайд этди.
“Жорий йилда ассоциациянинг барча мамлакатларида барқарор иқтисодий ўсиш кузатилганини мамнуният билан қайд этамиз. Шундай қилиб, Россияда биринчи уч чоракда ЯИМ уч фоизга ўсди ва йил охирига келиб 3,5 фоизга ўсиши кутилмоқда. Ялпи ички маҳсулотнинг ўсиши ЕОИИнинг бошқа мамлакатларида ҳам кузатилмоқда”, — деди у.
Россия раҳбарининг сўзларига кўра, 2023 йилнинг 9 ойида Арманистонда ялпи ички маҳсулотнинг ўсиши 9 фоиздан ортиқ, Қозоғистонда деярли 5 фоиз, Қирғизистонда 4 фоиздан ортиқ, Беларусда 3,5 фоизни ташкил этади.
Путин, шунингдек, ЕОИИ мамлакатлари ўртасидаги миллий валютадаги савдо ҳақида гапирди.
“Муҳими, миллий валюталарнинг ўзаро ҳисоб-китоблардаги улуши 90 фоиздан ошди ва мамлакатларимиз томонидан молия соҳасида кўрилаётган қўшма чора-тадбирлар ҳисобга олинса, бу кўрсаткич келгусида ҳам ўсишда давом этиши шубҳасиз”, — деди Россия етакчиси.
Бундан ташқари, Владимир Путин Эрон билан ЕОИИ мамлакатлари томонидан Санкт-Петербургда имзоланган тўлиқ кўламли эркин савдо битимининг муҳимлигини қайд этди.
У 2019 йилдан бери амалда бўлган вақтинчалик шартномани алмаштирди.
Унинг сўзларига кўра, ушбу ҳужжат “Евроосиё иттифоқининг Евроосиё минтақасининг энг йирик ва технологик ривожланган иқтисодиёти” билан алоқаларини мустаҳкамлашда жиддий аҳамиятга эга, деярли барча тоифадаги товарлар Эрон бозорига божсиз кириш ҳуқуқига эга бўлади, тарифсиз тўсиқлар сезиларли даражада камаяди.
Путиннинг таъкидлашича, бундан эронлик ҳамкорлар билан фаол савдо қилаётган ЕОИИ мамлакатлари ишбилармон доиралари ҳам манфаатдор.
Энди бундай тижорий ҳамкорлик учун шарт-шароитлар сезиларли даражада яхшиланади.
“Эрон билан савдони либераллаштириш барча давлатларимизни боғлайдиган транспорт-логистика тизимини, транспорт-логистика йўналишларини, масалан, Шимолий - Жанубий халқаро йўлакни ривожлантиришга яхши қўшимча туртки бериши илмий-ишлаб чиқариш кооперациясини, сайёҳлик ва делегация алмашинувини, одамлар ўртасидаги алоқаларни ривожлантириш учун зарур шарт-шароитларни яратиши аниқ”, — деди Россия президенти.
Путин, шунингдек, Россия Федерацияси ЕОИИ ва Миср ўртасида эркин савдо келишувидан манфаатдор эканини айтди.
“Ҳозирда катта иқтисодий салоҳиятга эга бошқа давлатлар билан муҳим музокаралар олиб борилмоқда. Гап Евроосиё Иттифоқи мамлакатлари билан араб дунёси ва Африка қитъасидаги асосий ҳамкорларимиздан бири бўлган ЕОИИ ва Миср ўртасидаги имтиёзли келишув ҳақида кетмоқда, у билан Евроосиё Иттифоқи мамлакатлари яқин муносабатларга эга, савдо-иқтисодий алоқалар жадал ривожланмоқда”, — деди у.
Путиннинг сўзларига кўра, Миср билан эркин савдо шартномаси лойиҳаси устида иш “жуда илғор босқичда”. “Бундан ташқари, Евроосиё комиссияси БАА ва Индонезия билан музокаралар олиб бормоқда.
Унинг сўзларига кўра, ушбу давлатлар билан эркин савдо зоналарини ташкил этиш ЕОИИ экспорт салоҳиятини янада оширади, дўст давлатлар бозорларига ўзаро таъминотни кўпайтиради ва иттифоқ иқтисодиётининг ривожланишига туртки беради, умумий бозорни кенгайтиради ва диверсификация қилади.
Саммит якунлари бўйича Олий Евроосиё иқтисодий кенгаши мамлакатлари раҳбарлари 2030 йилгача ва 2045 йилгача бўлган даврда иқтисодий жараёнларни янада ривожлантириш тўғрисидаги декларацияни имзолашди.
Путиннинг сўзларига кўра, декларация моҳиятан янги дастурий ҳужжат бўлиб, унда асосий тармоқларда биргаликдаги саъй-ҳаракатларни ошириш чоралари кўзда тутилган, шунингдек, ўзаро ҳамкорликнинг қўшимча йўналишлари белгилаб берилган.
Олий Евроосиё иқтисодий кенгаши йиғилиши якунлари бўйича имзоланган ҳужжатлар:
2017 йил 11 апрелдаги Евроосиё иқтисодий иттифоқининг Божхона кодекси тўғрисидаги шартномага ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги баённома;
“Евроосиё иқтисодий иттифоқи халқаро фаолиятининг 2024 йилга мўлжалланган асосий йўналишлари тўғрисида”ги қарор;
“Евроосиё иқтисодий комиссияси ҳайъати раиси тўғрисида”ги қарор;
“Евросиё иқтисодий комиссияси ҳайъати аъзолари ўртасида шахсий таркиб ва мажбуриятларни тақсимлаш тўғрисида”ги қарор;
“Евроосиё иқтисодий иттифоқига аъзо давлатларнинг 2024–2025 йилларга мўлжалланган макроиқтисодий сиёсатининг асосий йўналишлари тўғрисида”ги қарор;
"Евроосиё иқтисодий иттифоқининг 2024 йилги бюджети тўғрисида"ги қарор.
Бундан ташқари, ЕОИИ раҳбарлари ташкилотнинг юбилей саммитини 2024 йилда Москвада ўтказишга келишиб олишди.
ЕОИИга раислик 2024 йил 1 январдан Арманистонга ўтади.
Шу муносабат билан Путин Арманистонга муваффақиятлар тилади ва Россия Федерацияси ёрдам беришга тайёрлигини қайд этди.
"...1 январдан бошлаб Россия ЕОИИда раислик функцияларини Арманистонга ўтказади. Мен арман ҳамкасблар ва дўстларимизга муваффақиятлар тилайман. Албатта, биз уларга барча зарур ёрдамни кўрсатамиз", - деди у.
