Ўзбекистон ахборот майдони пропаганда ҳужумларидан қанчалик ҳимояланган?
© Sputnik
Oбуна бўлиш
Эксклюзив
Ҳозирги ахборот муҳити ҳар бир инсонни танлашга мажбур қилади: вазиятни тушуниш ёки сўзсиз ишониш.
Ўзбекистон ахборот майдони пропаганда ҳужумларидан қанчалик ҳимояланган? Россиялик мутахассис Дмитрий Егорченков шу борада фикр билдирди.
Sputnik Ўзбекистон матбуот марказида Россия халқлар дўстлиги университети Стратегик тадқиқотлар ва прогнозлар институти директори Дмитрий Егорченков иштирокида матбуот анжумани бўлиб ўтди. Анжуман Россия ва Ўзбекистон ўртасидаги таълим, фан ва маданият соҳасидаги ҳамкорликка бағишланди.
Бундан ташқари, эксперт постсовет мамлакатларида Ғарб томонидан ахборот прокси урушларининг қандай усуллари ишлаб чиқилаётгани, республикалар ўз ахборот майдонларини бузғунчи ва ташвиқот ҳужумларидан қандай ҳимоя қилишлари мумкинлигини айтиб ўтди.
Егорченковнинг сўзларига кўра, ҳозирги ахборот муҳити ҳар бир инсонни танлашга мажбур қилади: вазиятни тушуниш ёки сўзсиз ишониш. Бунинг учун, экспертнинг фикрича, манбаларни танқид қилишни ривожлантириш керак.
"Бугунги кунда ҳар бир киши ҳеч бўлмаганда қайсидир даражада манбаларни танқид қилишга мажбур. "Мен сўзга ишонмайман" лаҳзасидан сўнг, ушбу манбани ўзингиз учун мавжуд бўлган даражада текширишга ҳаракат қилишингиз керак. Бунинг учун сиз туннел кўриш қобилияти тораймаганлигига ишончингиз комил бўлиши керак”, — деди эксперт.
Унинг сўзларига кўра, агар инсон ахборот маконида ўзини қулай ҳис қилса, буни тушуниш мумкин. У, шунингдек, ўз позициясини шакллантириш учун бир нечта манбаларнинг муҳимлигини таъкидлади.
“Бир хил фактни турли йўллар билан очиш мумкин. Аввало, биз ушбу воқеадан ҳақиқатни ажратиб олишимиз керак.Кейин эса ўзингиздаги манбалардан фойдаланиб, ўз позициянгизни шакллантиринг”, — деб тушунтирди у.
Маърузачи бу, айниқса, кўпинча мафкуравий хуружлар нишонига айланиб бораётган ёшларга тааллуқли эканини таъкидлади. Мутахассис бунда таълим тизими асосий ўрин тутишига ишончи комил.
“Бу ахборотни таҳлил қилиш ва қайта ишлашнинг асосий тамойилларини белгилаб беради, аналитик тузилмалар ва онгсиз алгоритмларни яратади. У (таълим тизими) ҳар қандай давлатнинг мафкуравий ва қадрият суверенитетини қуришнинг энг муҳим омилларидан биридир.Бугунги кунда болалар ва ёшлар таъсирга кўпроқ мойил. Чунки, бир томондан, улар ўзларини каттароқ нарсанинг бир қисмидек ҳис қилишади, лекин бошқа томондан, бу "каттароқ" нима эканлигини тушуна олмайдилар", — дея тушунтирди у.
Мутахассис, шунингдек, ахборот хуружлари ва фейкларга қарши қандай курашиш кераклигини ҳам айтиб берди. Унинг фикрича, бундай ҳужумларга дучор бўлган давлатлар эрта жавоб бериш тизимини ишлаб чиқиши керак.
“Бундай ҳужумларга қарши эрта огоҳлантириш тизимини ишлаб чиқиш мумкинми? Қийин. Ўзбекистонда эрта жавоб бериш иш берди. Америкаликлар супер кучга эга эканлиги биз учун ҳеч қачон сир бўлмаган, бу пул деб аталади. Ҳа улар ундан фойдаланганлари аниқ. Ўзбекистон бунга адекват жавоб берди. Ўзбекистоннинг ахборот майдонини Ўзбекистоннинг ўзи ҳимоя қилган. Лекин кучли ахборот хуружи кетаётган пайтда нима қилиш мумкин ? Уни ҳимоя қилиш керак. Ҳамма нарсанинг ижобий ва салбий томонлари бор. Ахборот очиқлигининг салбий томони бундай ташқи хужумларга нисбатан сезгирликнинг ошиши ҳисобланади”, — дейди у.
Мутахассис таълим масаласига тўхталар экан, Ўзбекистонда талабаларнинг ўндан бир қисми рус тилида таълим олишни хоҳлашини таъкидлади.
"Бу жуда таъсирли рақамлар. Эҳтимол, кўпроқ нарсани қилиш мумкин эди. Биз ҳозир қўлимиздан келганини қиляпмиз”, — деди мутахассис.
Бундан ташқари, Ўзбекистонда ўзаро меҳнатга, жумладан, илмий ишларга ҳам талаб катта эканини таъкидлади.
