ҲАМАСни йўқ қилиш ва Путинни тўхтатиш — Байденнинг туғилган кунидаги орзулари

© AP Photo / Andrew HarnikПрезидент США Джо Байден. Архивное фото
Президент США Джо Байден. Архивное фото - Sputnik Ўзбекистон, 1920, 20.11.2023
Oбуна бўлиш
Жо Байден "муаммоларни ҳал қилишга" ваъда бермоқда. Қизиқ, у буни қандай қилиб амалга оширмоқчи?
ТОШКЕНТ, 20 ноя — Sputnik. АҚШ президенти 81 ёшга тўлиши арафасида "The Washington Post" газетасида “АҚШ Путин ва ҲАМАСнинг чақириғига бўйсунмайди” мақоласини чоп этди — бир вақтнинг ўзида Ғазодаги қон тўкилишини тўхтатишни талаб қилаётган америкаликларга ва бутун дунёга мурожаат қилиб, Америка расмийларини ўзларининг ғазабланган мижозига, яъни Исроилга таъсир ўтказишга чақирган матн.
Бу АҚШ президентининг Россия-Украина ва Фаластин-Исроил можароларини биринчи марта бирлаштириши эмас — бу унга “Путин ва ҲАМАС қўшни демократияни йўқ қилиш учун курашмоқда, деб даъво қилиш учун керак, <...> кенгроқ минтақавий барқарорлик ва интеграцияни йўқ қилишга умид қилмоқда.
Хўш, ҳаммаси маълум: Кремл ва Ғазо яқин атрофда яшовчи, демократик ҳукуматлар томонидан бошқариладиган эркин одамларга хотиржам қарай олмадилар ва шунчаки уларнинг давлатларини йўқ қилишга қарор қилишди. Шу билан бирга, ушбу минтақаларда интеграцияни олдини олиш — Украинанинг Европа Иттифоқига кириши ва Исроилнинг араб давлатлари билан ярашишига йўл қўймаслик (жумладан, Ҳиндистон – Амирликлар – Саудия Арабистони – Иордания – Исроил иқтисодий коридорини қуриш орқали).
Ахир, бу можароларнинг сабаби, шундай эмасми? Украина ва Исроилнинг демократик эмаслиги нимани англатади? Қандай қилиб Исроил фаластинликларга қарши чорак асрдан бери апартеид сиёсатини олиб бормоқда, улардан тобора кўпроқ ерларни тортиб олган? ва Киев расмийлари русларни русларга қарши украинларга айлантирмоқчими?
Байденнинг айтишича, Путин ва ҲАМАС қўшни демократияларни йўқ қилмоқчи — айнан мана шу Америка учун муаммо. У буни қабул қилади, чунки "дунё бизнинг замонамиз муаммоларини ҳал қилиш учун биздан умид қилмоқда, бу етакчилик бурчи ва Америка буни бажаради".
Дунё бу иккала тўқнашувни Америка гегемониясининг оқибати ва дунё ҳукмронлигига даъво қилишининг аҳамияти йўқ (биринчи ҳолатда НАТОнинг шарққа кенгайиши ва Украинани Россиядан ажратишга уриниш ва иккинчи ҳолатда Исроилнинг апартеид ва экспансионистик сиёсатига берилиш), ахир Байден "муаммоларни ҳал қилишга" ваъда бермоқда.
Қизиқ, у буни қандай қилиб амалга оширмоқчи? Байден энди Россиянинг мағлубияти ҳақида гапирмайди — у "биз жасур украиналикларни қурол ва иқтисодий ёрдам билан таъминлаймиз, чунки можаро янада кенгайгунча Путиннинг босиб олишга интилиши тўхтатилади", деб ёзади.
Энди қаерга? Европагами? Яъни, Байден Россия Украинага ёрдам бериш учун асос сифатида Европага таҳдид солмоқда деган мутлақо ёлғон тезисни илгари суришда давом этмоқда.
Албатта, Украинани рус дунёсидан йиртиб ташлашга, уни атлантикалашга уринган Ғарб эмас — айнан Россия НАТО давлатларига ҳужум қилмоқчи эди: Болтиқбўйи давлатлари, Польша, Руминия...
Ва бу аллақачон Америка хавфсизлигига таҳдид бўлади — Байден ҳатто тарихни эслади: “Ўтган асрдаги икки жаҳон уруши тажрибасидан шуни биламизки, Европадаги тажовуз жавобсиз қолса, инқироз ўз-ўзидан ҳал бўлмайди. Бу тўғридан-тўғри Америкага тегишли."
Яъни, Биринчи жаҳон уруши Англия Германиянинг кучайишидан қўрқиб, аслида Европа урушини қўзғатгани учун эмас, балки немисларнинг қандайдир афсонавий жавобсиз тажовузкорлиги туфайли бошланди?
Қўшма Штатлар урушга англо-саксон дуэтида жаҳон гегемонлигига даъвогарлик қилган биринчи скрипка бўлишни хоҳлагани учун эмасми? Иккинчи жаҳон урушида уларнинг бевосита иштирок этишига нима сабаб бўлди, бу Европани Германия ҳукмронлиги остида беришни истамаслик эмас, балки уни Москва назорати остида кўришдан қўрқиш эди?
Америка иккала Европа урушидан сезиларли даражада кучлироқ чиқди, аммо ҳозир, аксинча, унинг кучи пасайиб бормоқда. Ва у Россия таҳдиди сифатида шарққа ўзининг туртки бериш орқали уни тўхтатмоқчими?
Кўриниб турибдики, Россия мисолида Байден ҳамма нарсани остун-устун қилади. Лекин у Фаластин масаласида нима таклиф қилади? Бу ерда биз давлат терроризмининг ҳомийлигини тинчликка интилиш сифатида ўтказишга уринишни кўрамиз.
ҲАМАСни 7 октябрдаги ҳужум учун қоралагандан сўнг, Байден бирданига "Фаластин халқи ўз давлатига лойиқ" деб эълон қилди ва ҳаттоки, унинг "юраги ҳам минглаб тинч аҳоли, жумладан, болалар ҳалок бўлаётган Ғазодаги кадрлардан ёрилиб кетганини" даъво қилмоқда.
АҚШ президенти икки давлат, икки халқнинг тенг эркинлик ва қадр-қиммат шароитида ёнма-ён яшаши масаласини ҳал этиш тарафдори бўлиб, буни узоқ муддатли хавфсизликни таъминлашнинг ягона йўли деб атайди.
Бундан ташқари: у ҳатто "фаластинликларни Ғазодан мажбуран кўчириш, қайта ишғол қилиш, қамал ёки блокада қилиш, ҳудудни қисқартириш бўлмаслиги керак" ва Фаластиннинг интилишлари Ғазодаги инқироздан кейинги қайта қуриш марказида бўлиши кераклигини ёзади.
Байден ҳатто "ғарбий соҳилда фаластинликларга қарши экстремистик зўравонликларни" тўхтатишни талаб қилиш учун бир неча сўз топди ва у ерда Ғазодаги операция давомида исроилликлар аллақачон юзлаб фаластинликларни ўлдирган ва минглаб одамларни ҳибсга олган.
Байден маъмурияти билан нима содир бўлди — у ҳақиқатан ҳам Исроилга киришдими ва нафақат қон тўкилишини тўхтатмоқчи, балки яҳудий давлати раҳбариятини тинчликка, яъни мустақил Фаластинни яратиш йўлида ҳақиқий қадамлар қўйишга мажбурламоқчими?
Албатта йўқ. Биз Американинг ички жамоатчилигини ва бутун ислом оламини озгина бўлсада тинчлантиришга қаратилган одатий тарғибот демагогияси билан шуғулланмоқдамиз. Аммо Америкага ҳеч ким ишонмайди, чунки у мустақил Фаластинни яратишга кўп марта ваъда берган, лекин ҳар сафар Исроил фақат кўпроқ ва кўпроқ Фаластин ерларини босиб олди, кўпроқ фаластинликларни ҳибсга олди ва ўлдирди.
Байден икки давлат ҳақида фақат риторика учун гапираётганини ўз матнидан тушуниш мумкин. У Фаластин халқи ўз давлатига лойиқ деб ёзганида, у шундай қўшимча қилади: "ва келажак, ҲАМАСдан озод". Ва "ҲАМАС зўравонлик ва нафратга ўрин бўлмаган келажак" ҳақида ва Ғазо "бундан кейин ҳеч қачон терроризм платформаси сифатида фойдаланилмаслиги керак".
Бироқ, матнда ҲАМАС томонидан нафрат, зўравонлик ва терроризмга нима сабаб бўлганлиги ҳақида бир сўз айтилмаган: давлат террори, суиқасдлар, Исроилнинг сўнгги 55 йил ичида Ғазо секторига қилган ҳужумлари ҳақида.
Яъни, ХАМАСни йўқ қилиш керак — шунда ҳаммаси яхши бўлади.
Шу тариқа, Байден Нетаняху ва бошқа Исроил етакчилари айтганларини амалда такрорламоқда, улар ҲАМАСни йўқ қилиш ниятини эълон қилган. Лекин ҲАМАС — Фаластин халқининг ташкилот шакли, унинг қаршилик кўрсатиши ва ўз ҳуқуқлари ва ерлари учун курашидир.
ҲАМАСни йўқ қилиш чақириқлари Ғазони ер юзидан йўқ қилиш чақириқларидан фарқ қилмайди, буни биз Исроилнинг сўнгги бир ярим ой давомида қилган ҳаракатларида кўрдик. Аммо, эҳтимол, Байден ҳеч бўлмаганда қон тўкилишини тўхтатмоқчидир? Йўқ, чунки у " ҲАМАС ўз йўқ қилиш мафкурасига амал қилар экан, сулҳ бўлмайди", деб ёзади.
Гап нима ҳақида кетмоқда? "Агар ҲАМАС фаластинликлар ҳаёти ҳақида қайғурганида, у барча гаровга олинганларни озод қилган, қуролларини топширган ва 7 октябрдаги раҳбарлар ва жавобгарларни топширган бўлар эди". Яъни, у ўзини ўзи йўқ қилди ва фаластинликларни Ғазодан қувиб чиқаришга рухсат берди (ва бу Исроил учун айнан максимал вазифадир).
Байден бу ҳақда жиддий ёзяптими? Йўқ, у Исроилнинг Ғазодаги операциясини давом эттиришни маъқуллаши керак ва бошқа барча сўзлар бунинг учун фақат ниқобдир.
Айтганча, Нетаняху буни айнан шундай қабул қилган: Байденнинг мақоласини шарҳлар экан, у Ғазо устидан назоратни ҳатто Аббоснинг Фаластин маъмуриятига ўтказмоқчи эмаслигини айтди (у бунга рози бўлмаган бўларди, лекин Байден буни таклиф қилди), ва Исроил армияси уруш тугаганидан кейин секторда тўлиқ ҳаракат эркинлигини сақлаб қолади. Яъни, ишғол давом этади — ва Фаластин давлатининг ёлғон ваъдалари пардаси остида давлат терроризмини маъқуллашини яширишга уринишлари билан дунёни ларзага келтирган Байденнинг тинчлик ташаббуслари ҳақида билиш керак бўлган нарса шу.
Янгиликлар лентаси
0