Зеленский Залужнийга қарши: очиқ уруш бошланмоқда

© AP Photo / Efrem LukatskyГлавком Украины Валерий Залужный
Главком Украины Валерий Залужный - Sputnik Ўзбекистон, 1920, 07.11.2023
Oбуна бўлиш
Залужний ёрдамчисининг ўлими шунчаки бахтсиз тасодифми ёки президент сайлови учун курашнинг бошланиши? Батафсил украиналик эксперт мақоласида.
Кеча кечқурун Киев режими раҳбари Владимир Зеленский Украинада бўлажак президент сайловларни бекор қилди. Аммо буни деярли ҳеч ким пайқамади. Чунки бир вақтнинг ўзида Киевда чеккасида содир бўлган ғайриоддий портлаш — барча бошқа янгиликлардан ўзиб кетди: унда Украина мудофаа вазирининг ёрдамчиси, кўп одам танимайдиган майор майор Геннадий Частяков ўз туғилган кунида ғалати вазиятда портлатиб юборилди.
Ҳа, бир одамни шунчаки йўқ қилиш, бугунги Украина ғайриоддий ҳодиса эмас. Украина Қуролли кучлари офицерининг ўлими ва 128-сонли элита бригадасининг ўнлаб жангариларининг шов-шувли ўлими фонида бу портлаш оддий воқеа каби кўринади.

Қизиғи шундаки, Частяков Қуролли Кучлар бош қўмондони генерал Валерий Залужнийнинг шахсий ёрдамчиси ва дўсти эди. Унинг ўлимидан сўнг дарҳол Зеленский ва Залужний жамоалари ўртасида ахборот майдонида воқеанинг турли талқинлари уруши бошланди.

Президент назорати остидаги полиция зудлик билан Чайки қишлоғидаги (Киев шаҳрида) портлашни "ўқ-дорилар билан эҳтиётсизлик" оқибатида содир бўлган бахтсиз ҳодиса деб кўрсатишга ҳаракат қилди.
Аммо Залужнийнинг ўзи бошқача баёнот берди: "Совғалардан бирида номаълум портловчи қурилма ишга тушди". Шу ўринда беихтиёр Украина махсус хизматларининг ўзига хос услуби эсга тушади – ахир Санкт-Петербургда россиялик блогер Владлен Татарскийга қарши ҳам худди шундай теракт уюштиришган эди. Британиянинг "The Guardian" газетаси ҳам ушбу ўхшашликка эътибор қаратган.
Бироқ Украина Ички ишлар вазирлиги бошлиғи Игор Клименко ўжарлик билан унинг ҳамкасби Частяковга олтита "янги Ғарб услубидаги" гранаталар билан бир шиша виски берганини, Залужнийнинг ёрдамчиси эса уларни қадаҳ деб ўйлаганини таъкидлайди.
Зеленский томонидан бошқариладиган Украина оммавий ахборот воситалари зудлик билан ушбу аниқ версияни тарқатишга киришдилар ва Частяков "99,9% эҳтимоллик билан бахтсиз ҳодиса натижасида вафот этганини" эълон қилди. Аммо ўзининг сайловолди имкониятларини пайпаслаб кўраётган, собиқ президент Пётр Порошенконинг канали эса Залужний версиясини ёқламоқда.
Яъни, Украина Қуролли кучлари бош қўмондони шахсий ёрдамчисининг ўлими ортида нима турганидан қатъи назар, биз ушбу портлаш атрофида жиддий эҳтирослар пайдо бўлаётганини кўрмоқдамиз. Ғарб оммавий ахборот воситалари бу фожиа ҳақида қизғин ёзар экан, уни бевосита президент ва генерал ўртасида кучайиб бораётган уруш билан боғлагани ҳам бежиз эмас.

Шу тариқа "Washington Post" ўқувчиларига эслатиб ўтди: “Кўпчилик Украина президенти Владимир Зеленский ва Залужнийни сиёсий рақиблар деб билади. Залужний "Economist" журналида мақола чоп этганидан сўнг бу иддаодаги келишмовчиликларга кўпроқ эътибор қаратилмоқда. <…> Зеленский очиқчасига бу фикрга қўшилмаган. баҳолаш."

Ҳақиқатан ҳам, сўнгги кунларда украиналик иккита "З" жамоалари ўртасидаги қарама-қаршилик тобора қизғишланиб бораётганини рост. Энди эса ушбу кураш матбуот доирасидан чиқиб кетгани ҳақида таассурот пайдо бўлади. Ушбу муносабат билан Украинада майор Частяковнинг ўлими ҳақидаги ҳақиқатни билишни хоҳлаши шубҳали бўлиб қолади. Нима сабабдан? Зеленский ва Залужний ўртасидаги сиёсий рақобат шароитида ҳақиқат ҳеч кимга керак эмас.
Келаси йил баҳорда президентнинг конституциявий ваколатлари тугайди. Лекин куни кеча Зеленский сайловларни бекор қилади ва ўзини абадий диктаторга айлантиради! Ўз нутқида Зеленский очиқчасига сайловларни Украина учун "зарарли" деб эълон қилди, чунки улар фақат Россияга фойда келтиради.
Зеленскийнинг айтишига кўра: "Ҳозир давлат маблағларни йўлларни асфальт қилишга эмас, мудофаага сарф қилиш керак". Яъни яхши асфаль талаб қилиш ҳам бу — "Россия иғвоси" экан. Шу вақт Украина президентининг 2020 йилги гаплари эсга тушади. "Қайси кўча бўлмасин, қаерда бўлмасин ва унинг номи нима бўлмасин — бу муҳим эмас. Муҳими у асфать қилинган бўлсин ва ёриқлик чироқлари ўрнатилган бўлсин". Ҳатто россиялик либераллар ўша вақтларда бу нутқнинг "чуқурлигидан" завқланиб қичқиришганди.
Шундай қилиб, сайловлар ва яхши асфальт энди расман эълон қилингандек "не на часи", яъни мавриди эмас. Аммо сўнгги пайтларда Зеленскийнинг ғарбий хўжайинлари сайлов унинг кетиши учун энг оғриқсиз вариант бўлиши мумкинлигига шама қилишган эди. У бунга рози бўладими?
Эслатиб ўтамиз, Украина президентидан сайловни қонунда белгиланган муддатларда ўтказишни сўзсиз талаб қилган биринчи шахс — америкалик сенатор Линдси Грэм эди. Зеленский буни “Россия иғвоси деб эълон қилиши мумкин, аммо Грэмни “Кремль агенти”лигида айблаш қийин.
Ҳа, Зеленскийнинг асосий рақобатчисининг энг яқин ёрдамчиси уйидаги ғалати портлаш шовқини шу пайтгача Украинадаги сайловлар бекор қилингани ҳақидаги эълонни бўғиб юборди. Аммо бу охири эмас, бу фақат бошланиши. Киев президенти душанба куни ўзини деярли диктатор деб эълон қилди. Ҳар ҳолда, конституциявий ваколатлари тугаши билан у президент деб номлана олмайди. Бу сана қанчалик яқин келаркан, Зеленскийнинг ғарбий ҳомийлари ва сўнгги пайтларда ундан норози бўлган ўз генераллари томонидан саволлар шунчалик тез-тез пайдо бўлади. Ана унда портлашлар тобора тез-тез ва Зеленскийнинг ўзига яқинроқ эшитила бошлайди.
Янгиликлар лентаси
0