https://sputniknews.uz/20230904/putin-va-erdogan-qanday-masalalarni-muhokama-qiladi-38532939.html
Путин ва Эрдоған Сочида қандай масалаларни муҳокама қилади
Путин ва Эрдоған Сочида қандай масалаларни муҳокама қилади
Sputnik Ўзбекистон
Путин ва Эрдоған деярли бир йилдан сўнг биринчи учрашувда халқаро масалаларни муҳокама қилади. 04.09.2023, Sputnik Ўзбекистон
2023-09-04T11:11+0500
2023-09-04T11:11+0500
2023-09-04T11:56+0500
дунёда
дунё янгиликлари
туркия
режеп таййип эрдоған
владимир путин
россия
дон битими
"азов"
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e6/08/0e/27122480_0:0:3060:1721_1920x0_80_0_0_e9b79d8f81bebf8b2abf0c168281c752.jpg
ТОШКЕНТ, 29 авг — Sputnik. Россия ва Туркия етакчилари Владимир Путин ва Режеп Таййип Эрдоған Сочида юзма-юз учрашиб ҳамкорлик ва халқаро кун тартибини муҳокама қилади, музокараларнинг энг кутилган мавзуларидан бири — дон келишувининг келажаги.Путин ва Эрдоған охирги марта деярли бир йил аввал, 2022-йил октябр ойида Остона шаҳрида шахсан учрашган эди. Аммо икки давлат президентлари телефон орқали мулоқотлари амалга оширилган – охиргиси август ойи бошида бўлиб ўтган. Навбатдаги музокаралар Сочида бўлиб ўтади.Бу учрашув олдидан жиддий тайёргарлик кўрилганди. Туркия ташқи ишлар вазири Россияга келиб, россиялик ҳамкасби Сергей Лавров ва мудофаа вазири Сергей Шойгу билан учрашди.Биринчи навбатда донУшбу учрашувларда, кутилганидек, ғалла шартномасининг келажаги муҳокама қилинди, унда Россия унга берилган ваъдалар бажарилмагунча иштирок этишни тўхтатганди. Хусусан, гап Россия банкини SWIFT тизимига улаш ва Россия ўғитларининг жаҳон бозорига чиқишига имкон бериш ҳақида бормоқда.Путин бир неча бор Россия келишув шартларини бажаришга қайтишга тайёрлигини, бироқ бошқалар Россия манфаатларига мос келадиган нарсани бажарганидан кейингина таъкидлаган. Давлат раҳбари, шунингдек, Украина портларидан экспорт қилинган ғалланинг озгина қисми унга муҳтож бўлган давлатларга етиб келганини алоҳида таъкидлади.Шу билан бирга, Россия ҳукумати манфаатдор томонлар билан бевосита дон етказиб бериш масаласини муҳокама қила бошлади. Россия президенти Африканинг бир қатор давлатлари раҳбарларига ғаллани текин етказиб беришни таклиф қилди. Август ойида Путин бу борада ҳамкорлар билан музокаралар якуний босқичда эканини айтганди.Эрдоған билан учрашувдан бир неча кун олдин Шойгу Туркия ташқи ишлар вазири Ҳоқон Фиданга келишув Россия айбисиз тўхтатилганини айтди. У, шунингдек, Россиянинг унга қайтишга тайёрлигини эслатди.Айни пайтда Қора денгиздаги Украина портларига йўл олган барча кемалар ҳарбий юкларни ташувчилар деб ҳисобланади ва Украина можаросида Киев режими томонида жалб этилган деб ҳисобланади.Қора денгиз ҳақидаЭҳтимол, раҳбарлар Украина масаласини четлаб ўтмайди. Айнан Туркия воситачилигида Москва ва Киев ўртасидаги шартнома лойиҳаси устида иш олиб борилди.Путин шу йилнинг июн ойида ҳужжатни кўрсатиб, унда Украина учун бетарафлик ва хавфсизлик кафолатлари ҳақидаги бандлар борлигини айтди. Бироқ, президентнинг сўзларига кўра, Киев “уни тарих ахлатхонасига улоқтирган”.Туркия ҳам бошиданоқ Россия ва Украина ўртасидаги ҳарбий асирларни алмашишда фаол иштирок этиб келмоқда. Шу ёзда Анқара “Азов” баталони* жангчиларини Киевга экстрадиция қилди, гарчи Россия ва Туркия можаро тугагунига қадар уларнинг Туркия ҳудудида бўлишлари тўғрисида келишувга эга бўлган. Россия президенти “азовчилар"нинг экстрадиция қилинишини шарҳлар экан, "агар Россия Федерацияси учун фойдали бўлса, ҳамма нарсани қилиш мумкин", деди.Газ ва атомМосква Россия ва Туркия қатор масалаларда келишмовчиликлар мавжудлигини бир неча бор таъкидлаган, бироқ томонларни ўзаро қизиқтирган масалалар ҳам бор.Ана шундай масалалардан бири — табиий газдир. Путин Эрдоған билан сўнгги учрашуви чоғида Туркияда энергия ресурсларини бозорга тарқатадиган газ маркази қуриш режаларини маълум қилди. Ўшанда эндигина сайловга тайёргарлик кўраётган Эрдоған бу лойиҳани амалга оширишга рози бўлди. Мамлакат раҳбарлари Сочидаги учрашувда бу ғояни амалга оширишга туртки бериши мумкин.Бугунги кунга қадар Россия-Туркия ҳамкорлиги тарихидаги энг йирик лойиҳа Туркиянинг биринчи АЭС “Аккую” қурилиши бўлди.Жорий йилнинг апрел ойи охирида Москва ва Анқара станциянинг биринчи энергия блокига ядро ёқилғисини етказиб беришни расмийлаштирди. Шундан сўнг “Аккую” АЭС ядро объектига айланди, Туркия эса атом энергетикасига эга давлатлар клубига қўшилди.1200 МВт қувватга эга Россиянинг илғор ВВЭР-1200 реакторларига эга бўлган тўртта энергоблокнинг барчаси ишга туширилгандан сўнг ҳар бир станция йилига 35 миллиард киловатт-соатга яқин энергия ишлаб чиқариши ва Туркиянинг электр энергиясига бўлган эҳтиёжининг 10 фоизигача қопланиши режалаштирилган. Лойиҳанинг қиймати тахминан 20 миллиард долларни ташкил қилади.* Россияда тақиқланган террорчилик ташкилоти
туркия
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Янгиликлар
uz_UZ
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
дунёда, дунё янгиликлари, туркия, режеп таййип эрдоған, владимир путин, россия, дон битими, "азов"
дунёда, дунё янгиликлари, туркия, режеп таййип эрдоған, владимир путин, россия, дон битими, "азов"
Путин ва Эрдоған Сочида қандай масалаларни муҳокама қилади
11:11 04.09.2023 (янгиланди: 11:56 04.09.2023) Путин ва Эрдоған деярли бир йилдан сўнг биринчи учрашувда халқаро масалаларни муҳокама қилади.
ТОШКЕНТ, 29 авг — Sputnik. Россия ва Туркия етакчилари Владимир Путин ва Режеп Таййип Эрдоған Сочида юзма-юз учрашиб ҳамкорлик ва халқаро кун тартибини муҳокама қилади, музокараларнинг энг кутилган мавзуларидан бири — дон келишувининг келажаги.
Путин ва Эрдоған охирги марта деярли бир йил аввал, 2022-йил октябр ойида Остона шаҳрида шахсан учрашган эди. Аммо икки давлат президентлари телефон орқали мулоқотлари амалга оширилган – охиргиси август ойи бошида бўлиб ўтган. Навбатдаги музокаралар Сочида бўлиб ўтади.
Бу учрашув олдидан жиддий тайёргарлик кўрилганди. Туркия ташқи ишлар вазири Россияга келиб, россиялик ҳамкасби Сергей Лавров ва мудофаа вазири Сергей Шойгу билан учрашди.
Ушбу учрашувларда, кутилганидек, ғалла шартномасининг келажаги муҳокама қилинди, унда Россия унга берилган ваъдалар бажарилмагунча иштирок этишни тўхтатганди. Хусусан, гап Россия банкини SWIFT тизимига улаш ва Россия ўғитларининг жаҳон бозорига чиқишига имкон бериш ҳақида бормоқда.
Путин бир неча бор Россия келишув шартларини бажаришга қайтишга тайёрлигини, бироқ бошқалар Россия манфаатларига мос келадиган нарсани бажарганидан кейингина таъкидлаган. Давлат раҳбари, шунингдек, Украина портларидан экспорт қилинган ғалланинг озгина қисми унга муҳтож бўлган давлатларга етиб келганини алоҳида таъкидлади.
Шу билан бирга, Россия ҳукумати манфаатдор томонлар билан бевосита дон етказиб бериш масаласини муҳокама қила бошлади. Россия президенти Африканинг бир қатор давлатлари раҳбарларига ғаллани текин етказиб беришни таклиф қилди. Август ойида Путин бу борада ҳамкорлар билан музокаралар якуний босқичда эканини айтганди.
Эрдоған билан учрашувдан бир неча кун олдин Шойгу Туркия ташқи ишлар вазири Ҳоқон Фиданга келишув Россия айбисиз тўхтатилганини айтди. У, шунингдек, Россиянинг унга қайтишга тайёрлигини эслатди.
Айни пайтда Қора денгиздаги Украина портларига йўл олган барча кемалар ҳарбий юкларни ташувчилар деб ҳисобланади ва Украина можаросида Киев режими томонида жалб этилган деб ҳисобланади.
Эҳтимол, раҳбарлар Украина масаласини четлаб ўтмайди. Айнан Туркия воситачилигида Москва ва Киев ўртасидаги шартнома лойиҳаси устида иш олиб борилди.
Путин шу йилнинг июн ойида ҳужжатни кўрсатиб, унда Украина учун бетарафлик ва хавфсизлик кафолатлари ҳақидаги бандлар борлигини айтди. Бироқ, президентнинг сўзларига кўра, Киев “уни тарих ахлатхонасига улоқтирган”.
Туркия ҳам бошиданоқ Россия ва Украина ўртасидаги ҳарбий асирларни алмашишда фаол иштирок этиб келмоқда. Шу ёзда Анқара “Азов” баталони* жангчиларини Киевга экстрадиция қилди, гарчи Россия ва Туркия можаро тугагунига қадар уларнинг Туркия ҳудудида бўлишлари тўғрисида келишувга эга бўлган. Россия президенти “азовчилар"нинг экстрадиция қилинишини шарҳлар экан, "агар Россия Федерацияси учун фойдали бўлса, ҳамма нарсани қилиш мумкин", деди.
Москва Россия ва Туркия қатор масалаларда келишмовчиликлар мавжудлигини бир неча бор таъкидлаган, бироқ томонларни ўзаро қизиқтирган масалалар ҳам бор.
Ана шундай масалалардан бири — табиий газдир. Путин Эрдоған билан сўнгги учрашуви чоғида Туркияда энергия ресурсларини бозорга тарқатадиган газ маркази қуриш режаларини маълум қилди. Ўшанда эндигина сайловга тайёргарлик кўраётган Эрдоған бу лойиҳани амалга оширишга рози бўлди. Мамлакат раҳбарлари Сочидаги учрашувда бу ғояни амалга оширишга туртки бериши мумкин.
Бугунги кунга қадар Россия-Туркия ҳамкорлиги тарихидаги энг йирик лойиҳа Туркиянинг биринчи АЭС “Аккую” қурилиши бўлди.
Жорий йилнинг апрел ойи охирида Москва ва Анқара станциянинг биринчи энергия блокига ядро ёқилғисини етказиб беришни расмийлаштирди. Шундан сўнг “Аккую” АЭС ядро объектига айланди, Туркия эса атом энергетикасига эга давлатлар клубига қўшилди.
1200 МВт қувватга эга Россиянинг илғор ВВЭР-1200 реакторларига эга бўлган тўртта энергоблокнинг барчаси ишга туширилгандан сўнг ҳар бир станция йилига 35 миллиард киловатт-соатга яқин энергия ишлаб чиқариши ва Туркиянинг электр энергиясига бўлган эҳтиёжининг 10 фоизигача қопланиши режалаштирилган. Лойиҳанинг қиймати тахминан 20 миллиард долларни ташкил қилади.
* Россияда тақиқланган террорчилик ташкилоти
