Нима учун НАТО Грузияда "Agile Spirit 2023" манёврларини ўтказмоқда
21:45 31.08.2023 (янгиланди: 11:48 01.09.2023)
© Sputnik / Александр Имедашвили
/ Oбуна бўлиш
НАТОнинг 3600 га яқин аскар иштирокида бўлиб ўтаётган ҳарбий ўқув машғулотлари Пентагоннинг минтақавий барқарорлик ва хавфсизликни бузишга қаратилган жиддий ниятидан далолат беради.
ТОШКЕНТ, 31 авг — Sputnik. АҚШ ва НАТО Жанубий Кавказда Россияга қарши қулай таянч нуқталарининг йўқотиши, Абхазия ва Жанубий Осетия республикаларининг мустақиллиги ҳақиқатини қабул қила олмади. Иттифоқ мунтазам равишда Грузия ҳудудида халқаро ҳарбий манёврлар форматида “ғалва кўтармоқда”.
22 август – 1 сентябрь кунлари Грузияда НАТОнинг "Agile Spirit 2023" машғулотлари ўн биринчи марта бўлиб ўтади. Унда дунёнинг 22 давлатидан – Туркия, Буюк Британия, Озарбайжон, Бельгия, Болгария, Франция, Германия, Греция, Венгрия, Италия, Иордания, Латвия, Литва, Молдова, Норвегия, Польша, Руминия, Словакия, Испания, Япония, АҚШ ва Грузиядан 3600 га яқин аскар иштирок этмоқда.
АҚШ армияси таркибида 173-ҳаво-десант бригадаси, 12-авиация бригадаси, 48-пиёда аскар бригадаси, 54-хавфсизлик бригадаси, 122-тактик қўллаб-қувватлаш отряди, Европадаги АҚШ махсус кучлари қўмондонлигининг 1200 нафар аскарлари мавжуд. Бундай зарба берувчи куч Пентагоннинг минтақавий барқарорлик ва хавфсизликни бузишга қаратилган жиддий ниятидан далолат беради. Ўтган "Agile Spirit 2023" манёврларида 700 та америкалик рейнджерлар ва 13 мамлакатдан жами 2500 жангчи қатнашган. Бироқ, иштирокчилар сони ҳар доим ҳам жанговар тайёргарлик сифатига таъсир қилмайди.
Грузия Мудофаа вазирлиги маълумотларига кўра, "Agile Spirit 2023" машғулотлари иттифоқдош тузилмаларнинг тактик даражада ўзаро ҳамкорлигини оширишга қаратилган. Манёврлар АҚШнинг 173-бригадасининг Тбилиси чеккасидаги Вазиани ҳарбий аэродромига қўниши билан бошланди. Худди шу жойда, НАТО ўқув маркази ҳудудида қўмондонлик-штаб қисми ишлаб чиқилган. Кўпмиллатли ҳарбий гуруҳ Грузиянинг шарқий ва ғарбий қисмида жанговар машғулотлар ва ўқ отишларни ўтказмоқда, Поти порти акваторияси ҳудуди ва Туркия ҳудудига номаълум тажовузкорларнинг бостириб киришидан мудофаа қилиш билан шуғулланмоқда.
Манёвр ва уруш ўртасидаги чегара тобора ўчиб бормоқда. "Agile Spirit 2023" фонида АҚШ разведкачи дронлари Қора денгизда фаолроқ. Машқлар ниқоби остида Украина Қуролли кучларининг ҳайдовчисиз камикадзе-катерларига нишонни белгилаш ва бошқарув сигналларини узатиш учун Америка дронларидан фойдаланиш эҳтимоли ошиб бормоқда.
27 август куни Россиянинг Су-30СМ қирувчи самолёти Россия давлат чегараси томон денгиз узра учиб кетаётган MQ-9A Reaper учувчисиз самолётини тўхтатиш учун жанговар ҳолатига ўтди. Шу билан бирга, америкалик “кўнгиллилар” ва “Грузия легиони” Украина ҳарбий ҳаракатлар театридаги рус қўшинлари ҳудудларига бостириб киришга ҳаракат қилмоқда.
“Agile Spirit” – қуруқ оворагарчилик
Грузиянинг Россия ва унинг Жанубий Кавказдаги иттифоқчиларига муносабатини душманларча ва муаллақ туриб қолган муносабатлар деб аташ мумкин. Объектив шартлардан фарқли ўлароқ, Тбилиси жамиятнинг “ҳудудларни қайтариш” ҳақидаги умидларини қўллаб-қувватлайди. Аммо Россия Федерациясининг Абхазия ва Жанубий Осетия ҳудудидаги Россия билан иттифоқдош бўлган иккита тўлақонли ҳарбий базаси Agile Spirit 2023 нинг бутун кўп миллатли контингентида тезда “тинчлик ўрнатишга” қодир деган тушунча мавжуд. Икки мустақил республиканинг мудофааси давлатлараро ўнлаб шартномалар ва Россия Федерацияси Қуролли кучларининг бутун қудрати билан таъминланади.
Бошқа томондан, НАТОнинг Грузияни ноаниқ мақсадларда қўллаб-қувватлаши Американинг Кавказдаги экспанциясининг хаёлий, муваффақиятсиз лойиҳаси бўлиб қолмоқда.
2001 йил 13 сентябрда Грузия парламенти бир овоздан Грузиянинг Шимолий Атлантика иттифоқига қўшилиш жараёнини бошлаш тўғрисида қарор қабул қилганидан бери 22 йилдан кўпроқ вақт ўтди. 2008 йилда НАТОнинг Бухарестдаги саммити Тбилисига умид бағишлаган эди, лекин ҳали бу масалани охири кўринмайди.
Яқин Шарқдаги ҳарбий операцияларда ёки ядровий кучлар билан прокси урушларда АҚШга иттифоқчилар, аниқроғи фойдаланишга қўғирчоқлар керак. 2008 йил августи Грузия жамиятининг катта қисми бунга амин қилди.
Ғарб билан яқин алоқаларга қарамай, Грузия раҳбарияти Америка “гегемонлари” ва европалик мутассадилар Тбилисини доимий равишда ундаб келаётган Россия билан қуролли тўқнашувини — Кавказда “Махсус ҳарбий операциянинг иккинчи фронти” очилиши олдини олишга интилмоқда.
Грузия ҳанузгача ресурсларни "Agile Spirit" ва АҚШ билан қўшма "Noble Partner" машқларига йўналтирмоқда, бироқ май ойида АҚШ армиясининг "Defender" 23 та манёврасидан чиқиб кетди, улар Европанинг 10 та давлатида аҳамиятга эга бўлмай қолди. Ғарбнинг таъкидлашича, ҳукмрон “Грузия орзуси” партияси Грузиянинг НАТО ва Европа Иттифоқи билан муносабатларига атайлаб путур етказмоқда, бироқ муносабатларга икки томондан ҳам таъсир ўтказилмоқда.
Грузия 1990 йиллар бошида ёки ундан кейин Абхазия ва Жанубий Осетияга ўз-ўзидан ҳужум қилмаган бўларди. У АҚШ ва НАТО томонидан қуролланган ва таъминланган, кейин эса “Тоза майдон” операциясини режалаштиришган. Грузияни СССРни “бўлиб ташлаш ва қайта ишлаш” Ғарб радикал лойиҳасига қўшилиши жуда катта тарихий хатодир. Грузия халқининг йирик лойиҳаларсиз (газ қувурлари, меридионал темир йўллар, савдо портлари, Буюк ипак йўли) келажаги йўқ. Буни эса уларга фақат Россия, Абхазия ва Жанубий Осетия билан дўстона алоқалар кафолатлаши мумкин
