https://sputniknews.uz/20230110/sovqotishni-anglatuvchi-iboralar-31374966.html
“Тарашадай қотдим”: ўзбек тилида совқотишни англатувчи иборалар ҳақида
“Тарашадай қотдим”: ўзбек тилида совқотишни англатувчи иборалар ҳақида
Sputnik Ўзбекистон
Ғайритабиий совуқ об-ҳаво ўзбек тилда совуқ қотишни англатувчи иборалар қанчалик кўплигини ёдга солди. 10.01.2023, Sputnik Ўзбекистон
2023-01-10T17:10+0500
2023-01-10T17:10+0500
2023-01-10T17:10+0500
жамият
совуқ
ўзбек тили
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/01/09/31352897_0:257:2731:1793_1920x0_80_0_0_733bc3be1a57b4d88a8aeda03eb1bc39.jpg
ТОШКЕНТ, 10 янв — Sputnik. Шу кунларда Ўзбекистон бўйлаб ғайритабиий совуқ об-ҳаво кузатилмоқда. Қиш қишлигини қиляпти, десак ҳам бўлади.Ўзгидромет маълумотларига кўра, совуқ об-ҳаво шу ҳафтанинг охиригача сақланиб туради. Энг кучли совуқ республика шимолида кечалари −20…−25 даражагача, Устюртда ва Навоий вилоятининг чўл ҳудудларида −27…−30 даражагача бўлиши кутилмоқда.Совуқ тушиши билан одамлар совуқ қотишни англатувчи иборалардан кенг фойдаланишни бошлашади. Ўзбек тили шу қадар бойки, киши совуқ қотгани, аёз унинг суяк-суягидан ўтиб кетганини чиройли сўзлар билан ифодалаши мумкин.Сир эмаски, совуқ кунлар асосан қор ёғиши билан бошланади. Ёғаётган қорни ҳам турлича таърифласа бўлади. Масалан, қор катта-катта ёғаётган бўлса, “лайлак қор ёғяпти” дейишади. Қушнинг бу қорга нима дахли борлиги ҳақида кўпчилик ўйлаб ҳам ўтирмайди.Ўта совуқ қотган киши буни билдириш учун “совуқда тарашадай қотдим”, “совуқ ва қор кўз очирмаяпти”, “эшакни ўлдирадиган совуқ бўляпти-а”, “зап чақадиган совуқ бўлди-да”, “совуқ едим” каби ибораларни қўллаши мумкин.Албатта, юқорида келтирган мисолларимиз хатир учидан патир. Бунга ўхшаш иборалар ўзбек тилида қанчадан-қанча. Бу ҳам ўзбек тилининг чунонам бойлиги, чиройлигидан далолат беради.
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Янгиликлар
uz_UZ
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
жамият, совуқ, ўзбек тили
жамият, совуқ, ўзбек тили
“Тарашадай қотдим”: ўзбек тилида совқотишни англатувчи иборалар ҳақида
Ғайритабиий совуқ об-ҳаво ўзбек тилда совуқ қотишни англатувчи иборалар қанчалик кўплигини ёдга солди.
ТОШКЕНТ, 10 янв — Sputnik. Шу кунларда Ўзбекистон бўйлаб ғайритабиий совуқ об-ҳаво кузатилмоқда. Қиш қишлигини қиляпти, десак ҳам бўлади.
Ўзгидромет
маълумотларига кўра, совуқ об-ҳаво шу ҳафтанинг охиригача сақланиб туради. Энг кучли совуқ республика шимолида кечалари −20…−25 даражагача, Устюртда ва Навоий вилоятининг чўл ҳудудларида −27…−30 даражагача бўлиши кутилмоқда.
Совуқ тушиши билан одамлар совуқ қотишни англатувчи иборалардан кенг фойдаланишни бошлашади. Ўзбек тили шу қадар бойки, киши совуқ қотгани, аёз унинг суяк-суягидан ўтиб кетганини чиройли сўзлар билан ифодалаши мумкин.
Сир эмаски, совуқ кунлар асосан қор ёғиши билан бошланади. Ёғаётган қорни ҳам турлича таърифласа бўлади. Масалан, қор катта-катта ёғаётган бўлса, “лайлак қор ёғяпти” дейишади. Қушнинг бу қорга нима дахли борлиги ҳақида кўпчилик ўйлаб ҳам ўтирмайди.
Ўта совуқ қотган киши буни билдириш учун “совуқда тарашадай қотдим”, “совуқ ва қор кўз очирмаяпти”, “эшакни ўлдирадиган совуқ бўляпти-а”, “зап чақадиган совуқ бўлди-да”, “совуқ едим” каби ибораларни қўллаши мумкин.
Албатта, юқорида келтирган мисолларимиз хатир учидан патир. Бунга ўхшаш иборалар ўзбек тилида қанчадан-қанча. Бу ҳам ўзбек тилининг чунонам бойлиги, чиройлигидан далолат беради.
