https://sputniknews.uz/20220110/nato-rus-geosiyosiy-ekspansiyasiga-qarshi-yonma-yon-turmoqda-22129280.html
НАТО “рус геосиёсий экспансиясига” қарши ёнма-ён турмоқда
НАТО “рус геосиёсий экспансиясига” қарши ёнма-ён турмоқда
Sputnik Ўзбекистон
Бугун Женевада бошланаётган Россия-Америка музокаралари олдиндан “НАТО бўйича иттифоқчилар билан маслаҳатлашувлар билан” пишитилган. Вашингтон шу тариқа “биз... 10.01.2022, Sputnik Ўзбекистон
2022-01-10T21:59+0500
2022-01-10T21:59+0500
2023-04-05T18:35+0500
колумнистлар
европа иттифоқи
нато
россия
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e5/0c/16/21895259_0:158:3077:1889_1920x0_80_0_0_9de922e5ad24dce4ecd61ab18b41c49f.jpg
Унутилган эски нарсаларни янги яхши нарса сифатида беришга уриниш Москва учун сюрпризлар келтирмаган НАТОга аъзо мамлакатларнинг ташқи сиёсий идоралари раҳбарларининг мунозаралари даражаси сингари Россиянинг кулгусини қисташи мумкин, холос.Наточилар “Россиянинг тажовузкор хулқ-атвори”, “империяча қилиқлари” ва “Ялта келишувлари тарҳлари бўйича яшаши” ҳақидаги қадимий дуоларни такрорлашга улгуришди.Айниқса, Ялта конференцияси ва унинг якунларига оид ҳамлалар ортиқча бўлиб кўринади.Айнан Ялта конференцияси вақтида СССР таркибига кирувчи Украина республика сифатида БМТда ўрин олиш тўғрисида қарор қабул қилинган ва мувофиқлаштирилган эди (Сталин бунда туриб олганди, у Черчиллга ҳам, Рузвелтга ҳам Украина гитлеризмдан халос бўлишга улкан ҳисса қўшганини тушунтирган).Россия ТИВ НАТО билан хавфсизлик бўйича музокараларнинг асосий масалаларини маълум қилдиБугун якунлари рад қилинаётган Ялта конференциясининг нафақат дипломатия, балки иқтисодга ҳам, сиёсатга ҳам тарқалган. Дунё кўп ўн йилликларни кафолатли ва хавфсиз бошдан кечирди. Бу НАТО штаб-квартирасидаги амалдорларга ёқиди ёки йўқ, худди шундай.Юзага келган инқирозларн ҳал этилган. Юқори трибуналардан “Ялта” ўлгани ва энди Қримда имзоланган ҳужжатларда белгиланган якунлар ўрнига “янги фикрлар” қўлланиши маълум қилингандан бошлаб ҳаммаси ўзгарди.Бу геосиёсий парадимага кўра, энди рақиблар йўқ, Россия уларни ўзини душмани деб ҳисоблаганларни бағрига олишга тайёр. Россияни ҳам собиқ душманлар қабул қилишга тайёрлиги каби. Фақат бир шарт билан: Россия ўзининг ташқи сиёсатидан, мустаҳкам давлат суверенитетидан ва ўзининг манфаатларидан воз кечиши шарт.Бундай статус-кво (турли сабабларга кўра) сақланиб қолинганда, ғарблик ҳамкорларимиз бундай нарсалар ҳақида ҳеч ҳам ўйлаб кўришмади ва хавотир олишмади, Москва қатъий қарши зарбалар беришни бошлаши биланоқ, улар зудлик билан уни тили калта қилишга аҳд қилишди.Рус десантчиларининг Приштин аэропортига маршидан бир неча ой ўтиб Россияни тутиб туриш қарори юридик шаклга ҳам кирди. Шимолий Атлантика алянси НАТОга номзодлар босқичини жорий этди.Номзодлик расмиятчилик жиҳатдан аъзо бўлмай туриб ҳарбий-сиёсий алянсга киришга имкон берарди ва бериб келарди.Қандай қилиб бунинг имкони бор.Мана шундай.НАТО миллий мудофаа дастурини яратишга кўмаклашади, уни молиялаштиради. Унинг доирасида ҳарбий хизматчилар ўқитилади, ҳарбий техника билан таъминланади. Шунингдек, бу дастурлар у ёки бу мамлакат қуролли кучлари сафида ҳарбий инструктор ва кузатувчиларнинг бўлишига имкон беради.Қолаверса, шунга ўхшаш дастурлар НАТО бюджети эвазига аъзо мамлакатнинг ҳар қандай ҳарбий инжиқлигини қондиришга имкон беради.Путин Украинада НАТОнинг ракета тизимлари пайдо бўлса нима бўлишини айтдиНомзодлик йўли очилиши биланоқ, тажовуркорлик авж олиши кут. Цхинвал аҳолиси биринчи бўлиб буни ўзларида ҳис қилишди: Грузия 2008 йил апрелида НАТОга қўшилишга номзод бўлди, роппа-роса тўрт ой ўтиб, ҳарбий мушакларини ўйнатишга қарор қилиб, Жанубий Осетияда жойлаштирилган Россия тинчликпарвар кучларига ҳужум қилди.Бу ҳали юмшоқ вариант. Анъанавий равишда Россияга яқин Болқонларда кенгайиш мақсадида НАТОнинг Югославияни барбод қилишига тўғри келди. Кейинчалик республика таркибида бўлганларни ўзига аъзоликка қабул қилишни кўзлаб. Ҳатто Грециянинг Шимолий Македонияни қабул қилиш борасидаги эътирозларини рад этишга эришилди. Бир пайтлар собиқ Югославиянинг бир қисми бўлган бу мамлакат “Шимолий” сифатини қўшиб, ўз номини ўзгартирди.Ялта келишувларини синдириб – том маънода – ғарблик ҳамкорларимиз ва ҳамкасбларимиз, бугун маълум бўлганидек, бу қадам хато қарорлар ўчоғига олиб келишини кутишмаган. Улар етарлича баҳо беришмаган, биринчидан, Россия унга ким ҳужум қилгани ҳақидаги хотираларни унутмаган, иккинчидан, НАТО Россия бевосита унинг хавфсизлиги таҳдиди қаршисида қанчалик “гапга унайдиган” бўлиши борада янглишган.Россияга унинг пойтахтига парвоз вақти бир неча баробар қисқаришига рози эмас. Шунингдек, Россия у билан ултиматум оҳангда гаплашишларига ҳозир эмас. Бундай уринишларга мутлақо муфассал ва шаффат жавобларга берилди. Вазминона.Европа ва Америка ОАВларидаги “Украина билан чегарадаги қўшинлар тўпланиши” борасидаги ваҳималар кўриниб турган ёлғон хабарлар.Алянснинг ўттизга яқин ташқи ишлар вазирлари бир неча соат америкалик дипломатия хўжайини Блинкенни тинглашди. У уларга “Россиянинг геосиёсий экспансияни” ҳақида тушунтириб, музокараларга ўтди ва сўзлаб берди: ўз вақтида рус ҳарбийлари томонидан қутқарилган Париждан ҳам, рус аскарлари томонидан озод қилинган Берлиндан ҳам – “рус таҳдиди” кўринмоқда.Европаликлар, Россиядан фарқли ўлароқ, ўта қисқа хотирадан азият чекувчилар, эски пропаганда сўзларини такрорлаши, унга ҳатто “сайловларга ҳақида сўз кетганда рус изини” ҳам қўшишди.НАТО Шарққа бир қадам ҳам силжимаслиги керак - Путин Украина ҳақидаАслида бундай риториканинг натижаси нолга тенг, зеро соғлом фикрловчи европаликлар Россия ҳақида самимий, хуш кўриш майли билан фикр билдиришган ва билдиришмоқда.Айнан Ғарб музокаралар бошланиши олдин Россияни яна таҳқирлаш ва ҳақорат қилиш учун матбуотда пропаганда кампанияни уюштирмоқда.Улар ўз тарихларини қанчалик унутиб қўйишган. НАТОга аъзо мамлакатлар ҳақоратли сўз дарвозада узоқ қолиб кетмаслиги ва айнан Россия, америкаликлар эмас, еврораликлар ҳам эмас, уларни XXI асрдаам қутқарганини эсдан чиқаришган – ҳақиқий янги фикрлашга мувофиқ ҳақиқий янги таҳдидлардан.Бирдамлик билан у ерларда Европа бошлаган, мамлакатларни, баъзида қитъани қондан, азоб-уқубатдан, зўравонлик ва даҳшатдан чиқариб олиб, елкасини тутиб ёрдам қўлини чўзган.
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Елена Караева
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e5/06/16/19351330_0:0:100:100_100x100_80_0_0_b26f64e2131fae54a474174e52857591.jpg
Елена Караева
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e5/06/16/19351330_0:0:100:100_100x100_80_0_0_b26f64e2131fae54a474174e52857591.jpg
Янгиликлар
uz_UZ
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Елена Караева
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e5/06/16/19351330_0:0:100:100_100x100_80_0_0_b26f64e2131fae54a474174e52857591.jpg
колумнистлар, европа иттифоқи, нато, россия
колумнистлар, европа иттифоқи, нато, россия
НАТО “рус геосиёсий экспансиясига” қарши ёнма-ён турмоқда
21:59 10.01.2022 (янгиланди: 18:35 05.04.2023) Бугун Женевада бошланаётган Россия-Америка музокаралари олдиндан “НАТО бўйича иттифоқчилар билан маслаҳатлашувлар билан” пишитилган. Вашингтон шу тариқа “биз кўпчилик, сиз эса ёлғиз” деб мунозараларга оҳангдорлик бағишлаш ниятида экани аён.
Унутилган эски нарсаларни янги яхши нарса сифатида беришга уриниш Москва учун сюрпризлар келтирмаган НАТОга аъзо мамлакатларнинг ташқи сиёсий идоралари раҳбарларининг мунозаралари даражаси сингари Россиянинг кулгусини қисташи мумкин, холос.
Наточилар “Россиянинг тажовузкор хулқ-атвори”, “империяча қилиқлари” ва “Ялта келишувлари тарҳлари бўйича яшаши” ҳақидаги қадимий дуоларни такрорлашга улгуришди.
Айниқса, Ялта конференцияси ва унинг якунларига оид ҳамлалар ортиқча бўлиб кўринади.
Айнан Ялта конференцияси вақтида СССР таркибига кирувчи Украина республика сифатида БМТда ўрин олиш тўғрисида қарор қабул қилинган ва мувофиқлаштирилган эди (Сталин бунда туриб олганди, у Черчиллга ҳам, Рузвелтга ҳам Украина гитлеризмдан халос бўлишга улкан ҳисса қўшганини тушунтирган).
Бугун якунлари рад қилинаётган Ялта конференциясининг нафақат дипломатия, балки иқтисодга ҳам, сиёсатга ҳам тарқалган. Дунё кўп ўн йилликларни кафолатли ва хавфсиз бошдан кечирди. Бу НАТО штаб-квартирасидаги амалдорларга ёқиди ёки йўқ, худди шундай.
Юзага келган инқирозларн ҳал этилган. Юқори трибуналардан “Ялта” ўлгани ва энди Қримда имзоланган ҳужжатларда белгиланган якунлар ўрнига “янги фикрлар” қўлланиши маълум қилингандан бошлаб ҳаммаси ўзгарди.
Бу геосиёсий парадимага кўра, энди рақиблар йўқ, Россия уларни ўзини душмани деб ҳисоблаганларни бағрига олишга тайёр. Россияни ҳам собиқ душманлар қабул қилишга тайёрлиги каби. Фақат бир шарт билан: Россия ўзининг ташқи сиёсатидан, мустаҳкам давлат суверенитетидан ва ўзининг манфаатларидан воз кечиши шарт.
Бундай статус-кво (турли сабабларга кўра) сақланиб қолинганда, ғарблик ҳамкорларимиз бундай нарсалар ҳақида ҳеч ҳам ўйлаб кўришмади ва хавотир олишмади, Москва қатъий қарши зарбалар беришни бошлаши биланоқ, улар зудлик билан уни тили калта қилишга аҳд қилишди.
Рус десантчиларининг Приштин аэропортига маршидан бир неча ой ўтиб Россияни тутиб туриш қарори юридик шаклга ҳам кирди. Шимолий Атлантика алянси НАТОга номзодлар босқичини жорий этди.
Номзодлик расмиятчилик жиҳатдан аъзо бўлмай туриб ҳарбий-сиёсий алянсга киришга имкон берарди ва бериб келарди.
Қандай қилиб бунинг имкони бор.
НАТО миллий мудофаа дастурини яратишга кўмаклашади, уни молиялаштиради. Унинг доирасида ҳарбий хизматчилар ўқитилади, ҳарбий техника билан таъминланади. Шунингдек, бу дастурлар у ёки бу мамлакат қуролли кучлари сафида ҳарбий инструктор ва кузатувчиларнинг бўлишига имкон беради.
Қолаверса, шунга ўхшаш дастурлар НАТО бюджети эвазига аъзо мамлакатнинг ҳар қандай ҳарбий инжиқлигини қондиришга имкон беради.
Номзодлик йўли очилиши биланоқ, тажовуркорлик авж олиши кут. Цхинвал аҳолиси биринчи бўлиб буни ўзларида ҳис қилишди: Грузия 2008 йил апрелида НАТОга қўшилишга номзод бўлди, роппа-роса тўрт ой ўтиб, ҳарбий мушакларини ўйнатишга қарор қилиб, Жанубий Осетияда жойлаштирилган Россия тинчликпарвар кучларига ҳужум қилди.
Бу ҳали юмшоқ вариант. Анъанавий равишда Россияга яқин Болқонларда кенгайиш мақсадида НАТОнинг Югославияни барбод қилишига тўғри келди. Кейинчалик республика таркибида бўлганларни ўзига аъзоликка қабул қилишни кўзлаб. Ҳатто Грециянинг Шимолий Македонияни қабул қилиш борасидаги эътирозларини рад этишга эришилди. Бир пайтлар собиқ Югославиянинг бир қисми бўлган бу мамлакат “Шимолий” сифатини қўшиб, ўз номини ўзгартирди.
Ялта келишувларини синдириб – том маънода – ғарблик ҳамкорларимиз ва ҳамкасбларимиз, бугун маълум бўлганидек, бу қадам хато қарорлар ўчоғига олиб келишини кутишмаган. Улар етарлича баҳо беришмаган, биринчидан, Россия унга ким ҳужум қилгани ҳақидаги хотираларни унутмаган, иккинчидан, НАТО Россия бевосита унинг хавфсизлиги таҳдиди қаршисида қанчалик “гапга унайдиган” бўлиши борада янглишган.
Россияга унинг пойтахтига парвоз вақти бир неча баробар қисқаришига рози эмас. Шунингдек, Россия у билан ултиматум оҳангда гаплашишларига ҳозир эмас. Бундай уринишларга мутлақо муфассал ва шаффат жавобларга берилди. Вазминона.
Европа ва Америка ОАВларидаги “Украина билан чегарадаги қўшинлар тўпланиши” борасидаги ваҳималар кўриниб турган ёлғон хабарлар.
Алянснинг ўттизга яқин ташқи ишлар вазирлари бир неча соат америкалик дипломатия хўжайини Блинкенни тинглашди. У уларга “Россиянинг геосиёсий экспансияни” ҳақида тушунтириб, музокараларга ўтди ва сўзлаб берди: ўз вақтида рус ҳарбийлари томонидан қутқарилган Париждан ҳам, рус аскарлари томонидан озод қилинган Берлиндан ҳам – “рус таҳдиди” кўринмоқда.
Европаликлар, Россиядан фарқли ўлароқ, ўта қисқа хотирадан азият чекувчилар, эски пропаганда сўзларини такрорлаши, унга ҳатто “сайловларга ҳақида сўз кетганда рус изини” ҳам қўшишди.
Аслида бундай риториканинг натижаси нолга тенг, зеро соғлом фикрловчи европаликлар Россия ҳақида самимий, хуш кўриш майли билан фикр билдиришган ва билдиришмоқда.
Айнан Ғарб музокаралар бошланиши олдин Россияни яна таҳқирлаш ва ҳақорат қилиш учун матбуотда пропаганда кампанияни уюштирмоқда.
Улар ўз тарихларини қанчалик унутиб қўйишган. НАТОга аъзо мамлакатлар ҳақоратли сўз дарвозада узоқ қолиб кетмаслиги ва айнан Россия, америкаликлар эмас, еврораликлар ҳам эмас, уларни XXI асрдаам қутқарганини эсдан чиқаришган – ҳақиқий янги фикрлашга мувофиқ ҳақиқий янги таҳдидлардан.
Бирдамлик билан у ерларда Европа бошлаган, мамлакатларни, баъзида қитъани қондан, азоб-уқубатдан, зўравонлик ва даҳшатдан чиқариб олиб, елкасини тутиб ёрдам қўлини чўзган.
