ТОШКЕНТ, 12 авг — Sputnik. Данара Курманова. Жорий йил июнь ойи охирида Давлат думаси депутати ва тележурналист Евгений Примаков “Россотрудничество” агентлиги раҳбари этиб тайинлангани маълум бўлди.
Лавозимга тайинланганнинг биринчи куниёқ Примаков ОАВга энди идорани “катта ўзгаришлар” кутаётганини маълум қилган эди. Аммо тафсилотларни очиқламаган эди. 11 август куни у ўзининг онлайн маърузаси вақтида ушбу ўзгаришлар борасида батафсил тўхталиб ўтди. Sputnik агентлиги янги дастурининг энг муҳим тафсилотларини ҳақида ҳикоя қилади.
Ҳеч қандай юмшоқ куч йўқ
Аввало “Россотрудничество” янги раҳбари агентлик ҳамкорларига “юмшоқ” куч терминидан воз кечишни таклиф қилди, чунки унинг тан олишича, бунга тоқат қилолмайди.
“Бу аллақандай тушунарсиз ва биз томондан ўйлаб топилмаган”, - деди Евгений Примаков маъруза бошида. Ва тушунтиришга киришди: “Россотрудничество” мақсади аввалдан куч қўллашдан эмас, балки халқаро қулайлик ва осойишталикни таъминлашдан иборат бўлган. Маданият ва таълим дастурлари орқали агентлик Россиянинг ўзи учун ҳам, ҳамкор давлатлар учун ҳам ривожланиш учун қулай шароитлар яратади".
Режалар улкан: Примаковнинг сўзларига кўра, “Россотрудничество” гуманитар хизмат ғоясидан ҳам йироқлашади. “Бу эски концепт, - дея қарорини тушунтирди у. – Биз гуманитар хизматдан тинчликни сақлашга ёрдам берувчи гуманитар таъсирга ўтишимиз керак”.
Шунга ўхшаш таъсир мисоли тариқасида Байрутдаги фожиани келтирди. Агентлик жабрланганларга ёрдам бериш учун шифокорларни юборишда илк маротаба иштирок этган. Примаков ушбу акция рамзий маънога эга эканлиги айтди ва қўшимча қилди: айнан шундай тадбирлар хорижда Россияга янада дўстона муносабатда бўлишига кўмаклашади. Улар агентлик фаолиятида ҳеч қандай куч йўқлигини кўрсатади, бирдамлик сари интилиш, холос.
Нон-стоп режимидаги иш
Очиқ маъруза ўтказишдан аввал Евгений Примаков бир ойча “Россотрудничество” ишини ўрганган ва шундай хулосага келган: агентликдаги ислоҳотларни рус клублари тармоқларидан бошлаш зарур.
“Улар тадбирдан тадбиргача эмас, балки доимий равишда ишлашлари даркор, - деди Примаков. – Бу иштирокчилар хоҳлаган пайтида кела оладиган, бир-бири билан суҳбатлашадиган, китоб ўқийдиган айнан клуб тизими бўлиши керак. Ахир бу марказлар чет элда Россия билан мулоқот қилишда муҳтож бўлганлар учун ишлайди”.
Примаковнинг фикрича, ҳар бир клуб нафақат ёшларга, балки катта ёшдагиларга мўлжалланган бўлиши керак. Чунки хорижда СССРда туғилганлар, нафақа ёшига етиб қолган кам эмас. Шу билан бирга, ҳар бир тоифадагилар учун инвидивуал фаоллик талаб этилади.
“Бизга меҳмонларни чой билан сийлаб, хўжа кўрсин учун тадбирлар формати керак эмас, - деди Евгений Примаков ва агентлик ходимларини “Рус мусиқаси куни” ёки “Рус чучвараси байрами” услубидаги ғоялардан максимал узоқлашишга чақирди”.
Аммо рус клубларининг иш режимидаги ўзгаришда бир муаммо бор: кўп рус марказлари Россия элчихонаси биносида жойлашган ва у ерга шунчаки кириш мумкин эмас. “Шу боис ҳозир янги тизимни йўлга қўйиш мумкин бўлган марказлардан ишни бошлаймиз”, - деди Примаков.
Юлдузлар кўмаги
“Россотрудничество”га тегишли талабларга мувофиқ ишлайдиган продюсерлик керак бўлади. Агентликнинг асосий тингловчилари ёшлар саналади, ёшларга поп-маданият қизиқ: замонавий мусиқа, китоб, фильм ва сериаллар. Буларнинг барчаси орқали бўлажак талабалар умуман рус маданиятига муҳаббат қўйиши мумкин, деб ҳисоблайди Примаков.
Унинг фикрига кўра, ёшларни мумтоз адабиёт билан таништириш муҳим. Лекин ёшликка хос қизиқиш ва ҳавасни бир четга суриб қўйиш ярамайди. “Замонавий болалар учун тил – бу аввало ижтимоий ва иқтисодий имкониятлар”, - деди Примаков.
Шунинг учун “Россотрудничество” чет элдаги тадбирларга кўпроқ таниқли артистларни таклиф қилиши керак, деди Примаков. “Бу ҳамма танийдиган кишилар бўлиши шарт”, - дея хулоса қилди.
Барчаси янгитдан
“Россотрудничество” номининг ўзи ёшларга хос бўлмаган ва рус тилини билмайдиган учун тушунарсиз, дея фикр билдирди Примаков. Шу боис агентликка ребрендинг лозим ва нафақат идорани, балки Россия фан ва маданият марказларини ҳам (РЦНК) қайта номлаш зарур.
“РЦНК – бу “Россотрудничество” сўзи сингари умуман жуда қийин қисқартма сўз. Чет эллик уни талаффуз қилиши мушкул”, - дея фикр юритди Примаков.
Шу билан бирга унинг расмий номини – “Федеральное агентство по делам Содружества Независимых Государств, соотечественников, проживающих за рубежом, и по международному гуманитарному сотрудничеству” – сақлаб қолади. Рус бўлмаган аудитория учун ташқи брендни ўзгартириш даркор, холос. Рус тилида сўзлашадиганларни “Россотрудничество” сўзи қўрқитмайди. Агентлик учун янги ном яратиш кўплаб кераксиз харажатларни келтириб чиқаради. Бу пулларни фойдали нарсаларга сарфлаш мумкин, деб ҳисоблайди Евгений Примаков.
Умуман, мувофиқлик ва тежамкорлик Примаков стратегиясидаги асосий мезонлар бўлгандек туюлади. Янги қисқартма сўзни яратиш учун у бренд менежерларни ҳам ёллашни режалаштирмаяпти. Бунинг ўрнига у “Россотрудничество” орқали бир пайтлар Россия университетларига ўқишга кирган талабалар ўйлаб топиши учун очиқ танлов ўтказмоқчи. Примаковнинг ўзи бу ғояни қуйидаги тушунтиради: лойиҳанинг бевосита иштирокчиси бошқаларга кўра бренд концепциясини жуда яхши ҳис қила олади. Танлов ўтказиш мантиғи ҳам шундан келиб чиққан.
МДҲга алоҳида эътибор
“Россотрудничество” янги лойиҳалар билан шуғулланиб, Россия таълимини тарғиб қилишни ташлаб қўймайди, дея маъруза охирида тинчловчиларни ишонтиришга шошилади Примаков. “Россия президенти фармонига кўра яқин бир неча йил ичида хорижлик талабалар учун бепул таълим олиш квоталари икки бараварга кўпайтирилади. Ҳозир уларнинг ҳажми 15 мингни ташкил этади”, - деди у. Қолаверса, агентлик Россия ва рус тили билан боғлиқ ҳар қандай таълим лойиҳаларини қўллаб-қувватлашга ҳаракат қилади. “Ҳатто агар кимдир чет элда ҳовлисида гуруҳ ташкил этиб, рус эртакларини ўргатса, бу жуда ажойиб”, - дейди Примаков.
Шунингдек, “Россотрудничество” замонавий ёшларни нима қизиқтириши янада яхшироқ билиш учун таҳлилга кўпроқ эътибор беради. Бунинг учун агентлик сайтни тубдан ўзгартиришни ният қилган. “Одамларга Россиянинг гуманитар фаолиятини кузатиш қизиқ бўлиши лозим, ҳозирги кўринишдаги сайтимизга соғлом ақлли ҳеч ким эрмак учун кирмайди, - дейди Евгений Примаков. – Сайт ўқувчилари сонини кўпайтириш керак”.
Ушбу ҳамма хатти-ҳаракатлар, шубҳасиз, вақт талаб этади, чунки агентлик қатъий доирада ишлайди – ҳар бир лойиҳани камида бошланишидан бир йил олдин тасдиқлаш керак. Шунга қарамасдан, “Россотрудничество” раҳбари киритилаётган янгиликлар сабаб ташкилот янада очиқроқ бўлишига ваъда бермоқда. “Бу айрим хатти-ҳаракатлар туфайли агентлигимизга нисбатан бирор кишида пайдо бўлиши мумкин бўлган эски стереотипларга қарши курашда ёрдам беради”, - дея хотима қилди Примаков.
