XXI аср Тўмариси: ўзбекистонлик аёллар жаҳонга қўл жанги маҳоратини намойиш этишмоқда

Ўзбекистон ҳуқуқ-тартибот органлари қўл жанги федерацияси 1997 йилда ташкил этилган. Мамлакатда бу спорт билан тахминан 50 минг киши шуғулланади, уларга 300 нафарга яқин мураббий таълим бермоқда.
Sputnik
Зайнаб Икрамова — қўл жанги бўйича халқаро тоифадаги спорт устаси, республика ва жаҳон миқёсидаги мусобақалар совриндори. У спортчилар оиласида туғилган, болалигидан таэквондо билан шуғулланган ва катта спорт ютуқларига интилишни мақсад қилган.
Зайнаб қўл жанги билан 2022 йилда тажрибали мураббий Аскар Бабаев қўли остида шуғуллана бошлади. Мураббий унинг келажакда чемпион бўлишини дарҳол сезган ва ҳатто ўзидан ҳам ўзиб кетишини билган.
“Зайнаб Беларусда чиқиш қилганида, кумуш медални қўлга киритди ва шу билан бирга Ўзбекистоннинг спорт устаси унвонига эга бўлди. Кейин биз Бишкекка бориб, мусобақаларда қатнашдик. Мен кумуш медаль олдим, у эса чемпион бўлди. Шу заҳоти унга халқаро тоифадаги спорт устаси унвони берилди. Мен бу унвонга эга бўла олмадим, лекин хафа эмасман, чунки у менинг шогирдим”, – деди у.
Зайнабнинг қўл жангидаги йўли осон бўлмади. У соатлаб залда машқ қилиб, зарур техника ва усулларни ўзлаштирди. 2023 йилда у Ўзбекистон чемпионатида учинчи ўринни, Минскдаги жаҳон кубогида иккинчи ўринни қўлга киритди. Кейин эса Бишкекдаги Осиё чемпионатида Ўзбекистон терма жамоаси умумжамоавий ҳисобда биринчи ўринни эгаллади, Зайнабнинг ўзи эса чемпионликка эришди. Ҳозир у май ойида Туркияда бўлиб ўтадиган жаҳон чемпионатига тайёргарлик кўрмоқда.
Ўзбекистон ҳуқуқ-тартибот органлари қўл жанги федерацияси 1997 йилда, халқаро федерация эса 2006 йилда Москвада ташкил этилган. Ҳозирги кунда Ўзбекистонда бу спорт билан 50 мингга яқин киши шуғулланмоқда. Уларнинг машғулотларини 300 нафарга яқин мураббий олиб боради. Зайнабнинг ўзи ҳам мураббий, унинг 20 нафардан ортиқ шогирди бор. Уларнинг бири — Дилшод Раҳмонов, у Осиё чемпионатида учинчи ўринни қўлга киритган.

"Мураббийим қаттиқ қўл, ўз вазифаларига масъулиятли ёндашади, ҳар бир берган вазифанинг натижасини сўрайди. У билан биринчи марта учрашганимда, баъзилар "Нега аёл киши билан шуғулланяпсан?" деб ҳайрон бўлишди. Лекин мен "агар мутахассис ўз соҳаси устаси бўлса, аёлми ёки эркакми, фарқи йўқ" деб айтдим", — деди Дилшод Раҳмонов.

Қўл жанги мусобақалари 2 босқичдан иборат. Биринчи босқичда иштирокчилар ўзини ҳимоя қилиш усулларини намойиш қилади, иккинчисида эса белгиланган қоидалар асосида жанг ўтказади.
“Қўл жанги ўз ичига турли жанг санъатларини олади. Масалан, боксдан қўл зарбалар техникаси, кикбоксинг, каратэ ва таэквондодан қўл-оёқ муваффақиятли уйғунлиги, кураш, самбо ва дзюдодан эса улоқтириш техникалари ўрин олган”, – дейди Зайнабнинг ҳамкасби Бахтиёр Чутбаев.
Қўл жанги билан 6-7 ёшдан бошлаб 35 ёшгача шуғулланиш мумкин. Бу машғулотлар инсонда чидамлилик, ирода кучи ва стрессли вазиятларда тезкор қарор қабул қилиш қобилиятини шакллантиради. Шунинг учун Зайнабни баъзан жасорат рамзи бўлган массагетлар маликаси Тўмарис билан солиштиришади.
Қўл жанги кўпинча "эркаклар спорти" сифатида қабул қилинади. Бироқ Зайнаб ишонч билан айтади: қизларда бу соҳада улкан салоҳият ва ғалаба қозониш истаги мавжуд.

"Қўл жанг спортига келганимда кўпчилик қарши бўлган ва дейишган: "Эркаклар орасида сен чемпион бўла олмайсан". Лекин мен ўзимга мақсад қўйдим ва устозимга айтдим: "Устоз, менга ўргатмасангиз бўлмайди, мени чемпион қилмасангиз бўлмайди. Ўзбекистон байроғини баланд кўтариш ҳар бир ўзбекнинг орзуси бўлиши керак”, – дея таъкидлайди спортчи

Батафсил — Sputnik Ўзбекистон видеосида.