Лос-Анжелеснинг энг қиммат жойларидан бири ёнмоқда. Олов аллақачон ҳар бири ўн миллион долларга баҳоланган минглаб уйларни ёндириб юборди. Имтиёзли мактаблар, ақл бовар қилмайдиган даражада қиммат клиникалар ва дўконлар ёнмоқда, деб ёзмоқда РИА Новости колумнисти Елена Караева.
Бир неча юз минг киши эвакуация қилинган, қолганларнинг газ, сув ва электр таъминоти бутунлай узилган. Мобил ва бошқа алоқалар ишламаяпти. Қонунлар амал қилмайди. Айниқса — қоидалар. Ёввойи Ғарб ўзининг аввалги, ўрнатилган сиёсий тўғриликка қараганда табиийроқ усулларига қайтди. Шунинг учун тириклайин ёқиб юборилганлар сони истаксиз ва “ҳозирча маълум” деган огоҳлантириш билан номланмоқда. Жабрланганлар рўйхати якуний эмаслиги (ҳозирда 11 киши санаб ўтилган) ҳам ҳаммага аён.
Америкада ақл бовар қилмайдиган нарса содир бўлди: пул - ҳатто шов-шувли даражада катта миқдордаги пул, фаровонлик ва бойлик - катта табиий офат олдида хавфсиз ҳаракат бўлишни тўхтатди. Аммо - бу содир бўлаётган воқеанинг бошқа томони - шу билан бирга, америкаликлар бемаъни миллиардларни ташлашдан ташқари, бошқа ҳеч нарсага қодир эмаслиги маълум бўлди. Уларда қўрқмаслик, жасорат, бирдамлик, ўзаро ёрдам кўникмалари, ҳамдардлик йўқ. Магистрал йўл бўйлаб ёнғиндан электр аравачасида қочиб кетган шолнинг ҳикояси (у ёқилғи қуйиш шохобчаси ва энг яқин мотелга етгунча бир соат давомида шундай юрди) ҳали ҳам "Американинг ўзаро ёрдамига" ишонадиганлар учун мисолдир. "
Лос-Анжелесдаги ёнғинлар нафақат одамлар, уларнинг уй ҳайвонлари ва мулкларини ёндирмоқда. Айни дамда Американинг бу мамлакат қандай қилиб яна буюк бўлишни ният қилгани ҳақидаги орзуси ёнмоқда. Чунки кепка ва футболкаларга содиқ бўлмаган, ранг-баранг шиор ёзиш — бу бир нарса. Аммо амал қилиш — бутунлай бошқа.
"Қайта буюк бўлишни истайман" Америка, унинг уч юз миллиондан ортиқ аҳолиси, унинг икки президенти - кирувчи ва чиқувчи - ёнғинларга бардош бера олмайди, ҳатто оддийгина олов ўчоқларини локализация қила олмайди. Чунки бундай Америка, жамоавий ва индивидуал равишда бунинг учун ҳеч нарсага эга эмас: на инсон захиралари, на технология, на режалаштириш қобилияти. Ҳеч қандай сув йўқ, у янги ёки шўр бўладими (ҳатто океан яқинида бўлса ҳам). Фавқулодда вазиятлардан уюшқоқлик билан одамларни эвакуация қилиш, ҳатто уларга ёрдам бериш имкони ҳам йўқ.
Америкаликлар учун ҳақиқат лаҳзаси ўтган йилнинг ноябрь ойи бошида овоз бериш машиналарида эмас, балки уларнинг матбуоти уларни қачон ва қандай қилиб янгиликлар билан таъминлагани келмади. Ва шу йилнинг январь ойи ўрталарида. Ўз ватандошларининг ҳаёти ва ўз мулкига таҳдид соладиган хавф-хатар олдида америкаликлар ўзларини ҳайратланарли даражада қўрқоқ ва бирдек бефарқ эканликларини исботлашди.
Бой одам, кино юлдузи ва Оскар мукофоти совриндори Бен Аффлекнинг ҳар қандай ҳаракат ўрнига, замонавий жип рулида ўтириб, нималар содир бўлаётганини кузатиб ўтирди. Ҳар қандай ҳаракат. Ҳар қандай ечим. Ваъдалардан қайтиш Американинг сўнгги кунлардаги асосий сиёсий тенденциясидир. Калифорния губернатори Ньюсом ўзини ўз сайловчилари хавфсизлигини таъминлашнинг тўлиқ фалокатидан бехабар қилиб кўрсатмоқда.
Унинг штатидаги энг йирик шаҳарда ўт ўчириш бўлими фақат ЛГБТ* кун тартибига кўра яшайдиган одамлар томонидан бошқарилади, айни пайтда уларнинг тенг сиёсат билан шуғулланган ҳамкасблари қурғоқчилик пайтида атайлаб сув идишларини тўкиб ташлашади. Губернаторнинг ўзи "биологик хилма-хиллик" ҳақида қайғуради, эритилган балиқларни ҳимоя қилади ва матбуот - бир хил, ўта демократик, ҳеч қачон цензурадан ўтмаган ва ўта эркин - иккаласини ҳам, бошқаларни ва учинчисини улуғлайди.
Бу матбуот ҳамма нарсани шамол ва иссиқ ҳавода айблайди. Оммавий омиллар "иқлим ўзгариши" нинг қулай расмини яратади. Жавоб ҳар қандай катаклизм учун универсалдир - хоҳ табиий, хоҳ сунъий, хоҳ инсон томонидан яратилган. Америкаликларнинг ўзлари жуда бой, ҳамма нарса гўзал ва урфга тўла, уйлари энг янги маиший техника билан тўлдирилган, ва ҳа, бундай эркин одамлар, "умуман қул эмаслар", бу асосий оқимга қарши бир оз бўлса ҳам, баланд овозда чийиллашдан қўрқишади. Мана, аслида, бизга таҳдид солаётганлар. Ва ким бизни стратегик жиҳатдан мағлуб қилишни орзу қилади. Ва тактик жиҳатдан ҳам. Мана, йиллар давомида биз ҳақимизда ёзаётган, гапирган ва ёлғон тарқатаётганлар.
Бизни бир неча ўн йиллардан бери туҳмат қилиб, “тажовузкор”, “қул”, “демократия душмани” деб аташди. Булар бизга қарши санкциялар ва чекловларни жорий қилганлар. Давлатимиз қандай номланиши ва унда қандай иқтисодий формация мавжуд бўлишидан қатъи назар, унинг пойдеворига путур етказганлар. Булар бизни "ўз ўрнини билиши керак" деб ҳисоблаганлар, бизни атайлаб дунёнинг геосиёсий харитасидан ташқарига олиб чиқиб, ҳам чегаралаб, ҳам жин қилиб кўрсатишга ҳаракат қилишди.
Бу одамлар ваҳший эмаслигига ишонишган ва ишонишади — ўрмон ёнғинларини ўчиришга қодир бўлмаган ва оддий бахтсизлик олдида сафларни ёпишга тайёр бўлмаганлар, ҳатто энг кучсиз ва энг заифларга ҳам ёрдам бермайдиганлар — биз эса. Биз аслида узоқ вақтдан бери уларнинг позицияси қизиқ эмас.
Аммо ҳозир жонли эфирда демократик тарзда ёнғинни нима билан ўчиришни (қум ёки сув), бутун дунё бўлиб йиғилиш ва ёнғин қурбонларига ёрдам бериш ўрнига улар бор қўрқоқликларини, жабрланганларга ёрдам бериш учун ҳеч нарса қила олмасликларини кўрсатишди, ижтимоий тармоқларда одобсиз жанжалларни бошлашди.
Бугунги Американинг рамзи Бен Аффлек кўринишидаги ғалаба қозонган Голливуд суперқаҳрамони эмас — кўп миллион долларлик уйлардаги ёнғинларни уй жўмрагидаги қолган сувни сумкаларига қуйиш орқали ўчираётган тегишли гендер квотаси туфайли ёлланган аёл ўт ўчирувчилардир.
* Ҳаракат экстремистик деб тан олинган ва Россияда тақиқланган.