Бу қарз, замонавий дунёнинг бошқа кўплаб қарзлари каби, Украина билан боғлиқ: Оқ уй Конгрессга Киевнинг Россия устидан ғалаба қозониш режасини тақдим этиши керак эди. Аммо бундай режа йўқ ва Вашингтондаги ғоялар инқирозига қараганда, бўлмайди. Бунда Владимир Зеленский АҚШга олиб келган “Россия устидан ғалаба режаси” билан Оқ уй, Давлат департаменти ва Пентагон тузиши керак бўлган режани фарқлаш зарур. Зеленский ва унинг "режаси" билан ҳамма нарса аниқ: пул, қурол, кучлар, ракеталар (разведка, истеъдод, атом бомбаси, ўлим юлдузи) беринг - ва мен Россияни мағлуб қиламан.
Аммо америкаликлар жиддийроқ одамлар ва ҳеч бўлмаганда бошқа америкаликларга берган ваъдаларини бажаришлари керак кўринади. Ҳеч қачон туғилмаган Америка режаси Оқ уйнинг Вакиллар палатаси билан Киевга 60 миллиард долларлик транш ажратиш бўйича келишувининг бир қисми эди, деб ёзади РИА Новости колумнисти.
Чекни имзолаш учун зиқна республикачиларга президент Жо Байден Россияни қандай мағлуб этишини ва 45 кун ичида ҳаракат дастурини тақдим этишга ваъда берди. Вақт тугади, аммо Потомак дарёсидан бармоқ пайдо бўлганда ва кимдир "қарздор!" деб ғўлдиради.
Ижтимоий тармоқлардан бирида улар АҚШ президенти номидан “Украина урушда ғалаба қозонади, биз эса уни қўллаб-қувватлаймиз”, деб ёзишди. Бу бутун режа: эскирди — бошидан бошланг. Бироқ, Жо Байден яхши сабабларга кўра уй вазифасини бажармади. Шубҳасиз, Зеленскийнинг "ғалаба режаси" режа деб ҳисобланиши мумкин бўлган нарса эмас ва Байден Конгрессга кўрсата оладиган нарса эмас. Ҳозирча бу ҳақда ҳеч қандай маълумот йўқ, аммо учта ҳал қилувчи ҳолат маълум.
Пентагонга кўра, режа можаролар тўлқинини ўзгартира олмайди. Марказий разведка бошқармасига кўра, бу режа хавфли, чунки Россиянинг огоҳлантиришларига жиддий ёндашиш керак. Ниҳоят, режа ниҳоятда қиммат, бу бошиданоқ аниқ эди. Аммо ҳар қандай бошқа "Россия устидан ғалаба қозониш режаси", қаерда ёзилишидан қатъи назар - Вашингтонда ёки Киевда худди шу сабабларга кўра ёмон бўлади.
Россия билан жанг қилиш ҳар доим жуда қиммат, ўта хавфли ва умуман, бефойда. Шунинг учун Байден маъмуриятининг мақсади Россияни мағлуб этиш эмас, балки Россияни заифлаштириш эди. Бу корхонанинг охирида Украинадан ҳеч нарса қолмаслиги мумкин, бу АҚШ учун мақбулдир. Вашингтон учун натижа эмас, жараён муҳим: мен бунга эриша олмайман, лекин исинаман, куч билан разведка ўтказаман, қўлимдан келганини қиламан.
Қайсидир маънода улар нотўғри ҳисоблаб, Россияни душман сифатида кам баҳоладилар, аммо бошқаларида кўринадиган фойда келтирдилар. Вашингтон Россия иқтисодини барбод қилмади, балки Германия билан савдо ва саноат ҳамкорлигини йўқ қилди. У Россиянинг халқаро изоляциясига эриша олмади, лекин унга узоқ муддатли можарони юклашга муваффақ бўлди. У бюджет нуқтаи назаридан зарар кўрди, аммо Америка энергетика компанияларига супер фойда келтирди.
Шубҳасиз, Вашингтонда улар якуний балансга кўра, Украина лойиҳаси Қўшма Штатлар учун фойдали корхонага айланишига ишонишади. Ва Зеленскийнинг сўнгги таклифлари мувозанатни салбий томонга ўзгартиради, шунинг учун улар ҳали қабул қилинмаган. Америка манфаати шундаки, Киев имкон қадар узоқроқ туриши ва Россияга ҳудудий ютуқларни қўлга киритиш имкон қадар қимматроққа тушсин.
Бундан кейин Украинадан қолган нарсаларни америкаликлар Европа Иттифоқи балансига қўяди. Агар у партия сиёсатини бутун дунё эшитмасдан америкаликларга ҳалол тушунтира олса, Байденнинг ички муаммолари анча кам бўларди. Фақат тан олиш: ҳа, бизда Россияни мағлуб этиш режаси йўқ, лекин бизга керак ҳам эмас, гап бошқада.
Шу йўл билан — очкўзлик, беадаблик, шафқатсизлик, қабиҳлик ва асосан иттифоқчи деб аталганлар ҳисобига Америка расмийлари Қўшма Штатларнинг миллий манфаатларини таъминлайди. Бу манфаатлар ҳам супер-фойдаларнинг пуллари билан, ҳам Европанинг Америкага тобора ортиб бораётган қарамлиги билан ўлчанади, шунинг учун супер фойда ҳеч қачон тугамайди.
Бундай тушунтириш Дональд Трампнинг савдо электоратининг муҳим қисмига тўлиқ мос келади, аммо АҚШнинг Қўшма Штатлар ҳақидаги муҳим ташвиқот афсонасини йўқ қилади. Шу сабабли, Америка Жо Байденнинг можаронинг асл асослари ҳақидаги эътирофини эшитмайди ва ўзининг ички макиавелистларини хурсанд қилмайди - майли, чунки бу билим унчалик кучга эга эмас. Олдин ҳамма нарсани мукаммал тушунганлар озгина ўзгартиришга қодир эди. Аммо америкаликлар сайловдан олдин билишлари керак бўлган нарса шундаки, "Россияни мағлуб этиш режаси" мавжуд. Бироқ, унинг амалга оширилиши нафақат АҚШнинг Украина лойиҳасидан олинган фаразий фойдасини, балки Қўшма Штатларнинг, шунингдек, бутун инсониятнинг мавжудлигини ҳам бекор қилиши мумкин.
Бу Украина ҳукуматига тегишли бўлиб, АҚШ ва НАТОни Москва билан тўғридан-тўғри ва, эҳтимол, ядровий қарама-қаршиликка тортмоқчи. Бусиз Киев ғалаба қозона олмайди, Зеленский буни 2022 йилнинг февралидан бери тушунди ва ҳомийларга қилинган ҳар бир янги сўров рўйхатида улар Ғарбни Россия билан жанговар ҳаракатларга тортиш учун кафолатланган нарсани ўтказишга ҳаракат қилишди. Ҳозиргача бундай нуқталар Байдендан узилиб қолган, хоҳ у "Украина осмонини ёпиш" ғояси бўлсин ёки Россия ҳудудига чуқур ракета зарбалари бериш. Аммо Зеленскийга қарзни бериш керак: у қатъиятли ва ўзининг ҳақиқий режасини амалга оширишга яқин келди.
Шундай қилиб, Россия ядро стратегиясини қайта кўриб чиқишга мажбур бўлди ва Марказий разведка бошқармаси матбуотга "бу жуда хавфли" каби огоҳлантиришлар билан чиқишлар уюштирди. Ақли расо бўлганлар учинчи жаҳон уруши ва биринчи ядровий урушни хоҳламайди, бироқ Зеленский бошчилигидаги Украина ҳукумати “заифлик ва жасорат” тамойили асосида яшайди. Ядро кучларини бир-бирига қарама-қарши қўйиш режаси илгари атом электр станцияларини ўққа тутишга қарор қилинган жойда туғилган — бу шантажнинг мақбул усули ва Курск вилоятининг босиб олиниши Донбассни сақлаб қолишга ёрдам беради.
Америкаликлар Зеленскийни ўзига берилган йўлдан охиригача боришга мажбур қилишлари, КВНнинг "95-квартал" жамоасининг собиқ сардори Қўшма Штатларни АҚШ мавжудлигини хавф остига қўйишга ишонтиришидан кўра кўпроқдир.
Аммо Киевнинг ҳақиқий ниятлари ҳақида гапириш ва эслаш ҳали ҳам муҳим, чунки улар умидсизликда улар ишонтириш ва ҳийла-найранглардан назарий жиҳатдан ядровий кучлар ўртасида тўғридан-тўғри ҳарбий можарога олиб келиши мумкин бўлган амалий операцияларни ташкил этишга ўтишади.