TOШКЕНТ, 21 авг — Sputnik. Тошкентда Ўзбекистоннинг энг йирик мустақил нефт-газ компанияси Saneg (нефт қазиб олиш давлат дастури ижрочиси), шунингдек, водород етказиб бериш бўйича дунёдаги етакчи компания ўртасида активларни сотиб олиш, сотиш ва саноат газларини қайта ишлаш бўйича шартнома имзолади.
Sputnik Ўзбекистон мухбири маълум қилишича, битим суммаси 140 миллион долларни ташкил этади. Имзоланган ҳужжатлар республиканинг сармоявий, иқтисодий ва саноат салоҳиятини ривожлантиришга қаратилган.
“Бугунги келишув минтақадаги мавқеимизни мустаҳкамлаш, Ўзбекистон саноат бозорларида водороддан фойдаланиш имкониятларини кенгайтиришга қаратилган муҳим қадамдир”, — деди Saneg компаниясининг стратегик ривожланиш бўйича директори Азизбек Назаров.
Шунингдек, у Фарғона нефтни қайта ишлаш заводида водород заводи қурилиши якунланганини қўшимча қилди.
“Ўрнатишни жорий йилнинг сентябрь ойида ишга туширамиз, бу эса Евро-5 стандарти бўйича юқори сифатли дизель ёқилғиси ва нефт маҳсулотлари ишлаб чиқариш имконини беради”, — дейди Азизбек Назаров.
Бундан ташқари, водород ишлаб чиқариш заводи йилига 100 миллион куб метр тоза саноат газини ишлаб чиқариш имконини беради, деди Назаров.
“Saneg” асосчиси Бахтиёр Фазиловнинг сўзларига кўра, келишув доирасидаги ҳамкорлик Ўзбекистон ҳукуматининг асосий устувор йўналишларидан бири – водороднинг ички таъминотини кўпайтириш орқали давлатнинг энергия хавфсизлигини мустаҳкамлашга эришишга ёрдам беради.
Нефт ва газ компанияси вакиллари таъкидлаганидек, ушбу стратегик битим корхонани модернизация қилишнинг глобал жараёнига ҳамроҳ бўлиб, унинг ишлаб чиқариш қувватларини кенгайтириш ва оптималлаштириш йўлидаги муҳим қадамдир.
Масалан, корхонада гидрокрекинг жараёнлари (буғланган нефтни водород таъсирида бензин ва реактив ёқилғига айлантириш) жорий этилмоқда ва ёқилғини қайта ишлаш чуқурлиги 92 фоиздан кўпроққа, хусусан, Евро-5 стандартидаги дизель ёқилғиси ва авиакеросин ишлаб чиқариш мақсадида кенгайтирилмоқда.
Водород ишлаб чиқариш блокларини қуриш ва сотиб олиш заводни модернизация қилишнинг бутун дастурининг асосий таркибий қисмидир. Бу нефтни қайта ишлаш заводлари эҳтиёжлари учун ҳам, тижорат бозори учун ҳам водород ишлаб чиқариш учун ишончли базани таъминлайди.
Маълумот учун, Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи 1959 йилда Ғарбий Сибир нефт конларидан ташиладиган углеводородларни қайта ишлаш мақсадида ташкил этилган.
Совет Иттифоқи парчаланиб, 2020 йилда Saneg бошқарув тизимига кирганидан бери корхона модернизация қилинмаган. Сўнгги тўрт йил унинг тикланиш даври бўлди. Ҳозир корхонада 60 турдаги маҳсулот ички бозор ва 15 хорижий мамлакатларга етказиб берилмоқда. Ҳозирги ишлаб чиқариш қуввати йилига 1,8 миллион тонна бўлиб, заводнинг жорий қуввати йилига 2,5 миллион тоннагача тез ўсиб бормоқда.