Бу ҳақда Владимир Путиндан Вьетнамга ташрифидан сўнг сўралди ва савол берган журналист бу йўл билан президентни нимадир қилишга ундашаётганини тахмин қилди.
Бу Путин Ким Чен Ин билан шартнома имзолашидан бир кун олдин эканлигини ҳисобга олсак, қуйидаги матн тушунарли бўлади: балки Россия нафақат дунёнинг турли бурчакларидаги Ғарб душманларига юқори аниқликдаги қуроллар етказиб бера бошлайди (бу ҳақда бир неча кун олдин Путиннинг ўзи ҳам гапирган эди), балки Шимолий Корея ҳарбийлари ҳам Украина фронтида пайдо бўлади, Россия эса ядро қуролининг кўргазмали синовларини ўтказадими?
Путин яқинда синовларнинг аҳамиятсизлиги ҳақида гапирди ва бошқа саволга жавоб бераётганда “Корея десант кучларини” юборишга ҳожат йўқлигини айтди. Вахоланки, Корея халқ армияси қўшинларини Европа операциялар театрига ўтказиш ҳеч қачон Москва ёки Пхеньян томонидан кўриб чиқилмагани аллақачон аниқ бўлган.
Ғарбнинг кучайиш ҳаракатларидан нима маъно бор, улар Путинни нима қилишга ундамоқда? Дунёда Россияга бўлган муносабатга салбий таъсир кўрсатадиган шошилинч жавоб чоралари борми? Аммо бу, агар биз тўсатдан тактик ядро қуролини — Украинадаги нишонларга ёки ҳатто НАТО мамлакатлари ҳудудидаги Украина Қуролли кучларини логистика таъминоти марказларига қарши қўлласакгина юз бериши мумкин.
Айнан шу мавзу доимий равишда ўзига хос қизил чизиқ сифатида қизғин бўлиб туради, ундан ташқарида Москва Глобал Жануб давлатларининг дўстона бетарафлигини йўқотади ва яккаланиб қолади, аммо, Путин бу тузоққа тушиб қолиш истагини кўрсатгани йўқ.
Президентнинг ўзи Ғарбни қўрқитиш учун эскалацияга муҳтож, деб ҳисоблайди: "Кўриниб турибдики, улар бизни қачондир қўрқишимизга умид қилишмоқда." Яъни улар Путинни чекинишга, аслида таслим бўлишга мажбурламоқчи – лекин бундай ҳисоб нимага асосланади? Россия ҳарбий операция ва Ғарб билан тўқнашув учун тобора юқори нарх тўлашига тўғри келадими? Аммо кимдир ҳақиқатан ҳам Путин ва фуқароларимизнинг аксарияти буни тушунмайди деб ўйлайдими?
Агар Ғарб биз учун нархни мутлақо номақбул қилиб қўйиши мумкин деб ҳисобласа, демак улар руслар ҳақида умуман ҳеч нарсани тушунишмайди. Мен "биз нарх учун турмаймиз" ҳақида такрорлашни хоҳламайман, лекин бизга ҳақиқатан ҳам ҳамма учун битта ғалаба керак.
Саксон йил аввалги уруш ва ҳозирги уруш ўртасидаги барча тафовутлар (шу жумладан, биз учун фожиали, чунки Украинада содир бўлаётган воқеалар фуқаролар урушининг катта қисмини ўз ичига олади) қарамай, чекинадиган жой йўқ. Чунки Россиянинг мавжудлиги яна хавф остида - ва Ғарбнинг ўзи буни бизга эслатиб туради.
Владимир Путин айнан шу ҳақда гапирди: “Улар, шунингдек, жанг майдонида Россиянинг стратегик мағлубиятига эришмоқчи эканликларини айтишмоқда. Бу Россия учун нимани англатади? Россия учун бу унинг давлатчилигининг тугашини англатади. Бу Россия давлатининг минг йиллик тарихи тугашини англатади. Менимча, бу ҳамма учун тушунарли. Ва кейин савол туғилади: нега қўрқишимиз керак? Охиригача бориш яхшироқ эмасми?
Бу элементар расмий мантиқ... Ўйлайманки, шундай фикрда бўлганлар ва айниқса, шундай деганлар яна бир катта хатога йўл қўйишмоқда”. Президент атайин бўрттириб гапиряпти деб ҳисоблайдиганлар (нега Украинадаги мағлубият Россия давлатчилигининг тугашини англатади?) Ғарб "Россиянинг стратегик мағлубияти" деганда айнан нимани тушунишини эслатиш мумкин.
Пентагон раҳбари айтганидек, Россия энди ҳеч қачон Украинада қилган ишини такрорлай олмаслиги керак - яъни Россияда кучли армия қолмаслиги керакми? Ҳа, лекин буни фақат Россияни ғалаёнга солиб қўйиш ва ундан ҳам яхшироқ ва ишончлироқ - унинг қулашига эришиш орқали амалга ошириш мумкин. Якуний ва 1917 ва 1991 йиллардаги каби эмас.
Биз нафақат бундай вариантнинг эҳтимолини кўриб чиқа оламиз, бу ҳақда ўйлай оламизми? Албатта йўқ — давлатчилигимиз бир асрдаги учинчи зарбадан омон қолмайди. Шунинг учун Путиннинг айтишича, бизда қўрқадиган ҳеч нарса йўқ, чунки биз учун ғалабага муқобил мағлубият эмас (биз ундан қутулишимиз мумкин), ўлим. Ва шунинг учун биз охиригача боришга тайёрмиз, яъни Ғарбнинг Россия дунёсининг ғарбий қисмини Россиядан узоқлаштиришга уринишлари бутунлай қайтарилмагунча.
Лекин нима мақсадда? Ядро апокалипсисидан олдинми? Йўқ, Россия Ғарбни йўқ қилмоқчи эмас - айнан Ғарб биз билан чегараларини яна шарққа кўчирмоқчи. Россия Ғарбни йўқ қилмоқчи эмас, лекин биз Ғарбга еримиз ва халқимиз бирлигини бузган ҳолда Россияни йўқ қилишига йўл қўймаймиз.
Бу максимал дастур эмас, ултиматум ёки таҳдид эмас - бу биз учун мумкин бўлган ягона хатти-ҳаракатлар. Буни тушунмаганлар эса, Путин айтганидек, яна бир катта хатога йўл қўйишмайди — улар ўзлари қурган эскалация зинапоясидан юқорига кўтарилмоқда деб ўйлашади, лекин аслида улар чиқиш йўли ўзларига номаълум лабиринтга тобора чуқурроқ боришмоқда.