ТОШКЕНТ, 4 июн — Sputnik. Ўзбекистон Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ) мамлакатлари билан қишлоқ хўжалиги соҳасида ўзаро манфаатли ҳамкорликни йўлга қўйган. Бу ҳақда Ўзбекистон бош вазири Абдулла Арипов “Евроосиё иқтисодий иттифоқининг озиқ-овқат хавфсизлиги” ялпи мажлисида маълум қилди.
Заседание Евразийского межправительственного совета (ЕМПС) состоится в белорусском Несвиже 3-4 июня, в нем примут участие премьер-министры стран ЕАЭС
© Пресс-служба Премьер-министра
“Бугунги кунда ЕОИИ давлатлари билан ўзаро етказиб бериш орқали агросаноат кооперацияси, қишлоқ хўжалиги экинлари ва озиқ-овқат маҳсулотларини биргаликда ишлаб чиқариш, “яшил йўлакларни” ривожлантириш, илмий-амалий тадқиқотлар олиб бориш ва қишлоқ хўжалигига инновацияларни жорий этиш ташкил этилган, – деди Арипов.
Шунингдек, у Ўзбекистон кузатувчи давлат сифатида ЕОИИ билан озиқ-овқат хавфсизлиги соҳасида ҳамкорликни янада кенгайтиришга тайёрлигини қўшимча қилди.
Иттифоқнинг ўз қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари билан таъминланиш даражаси 93 фоиздан ошади. Бу ҳақда Россия бош вазири Михаил Мишустин маълум қилди, деб хабар берди Sputnik Беларусь.
Беларусдаги Евроосиё ҳукуматлараро кенгаши
© Пресс-служба Премьер-министра
Унинг сўзларига кўра, Россия ва Қозоғистон иттифоқ бозорининг дон ва ўсимлик мойларига бўлган эҳтиёжини тўлиқ қоплайди, Беларусь гўшт ва сут маҳсулотлари, Арманистон ва Қирғизистон сабзавот ва меваларга ишончли етказиб берувчи ҳисобланади.
Беларусдаги Евроосиё ҳукуматлараро кенгаши
© Пресс-служба Премьер-министра
“Озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш вазифаси, муболағасиз, Евроосиё иқтисодий иттифоқининг барча иштирокчилари учун муҳим аҳамиятга эга. Фуқаролар учун сифатли, соғлом ва хилма-хил озиқ-овқат маҳсулотлари етказиб берилиши жуда муҳим”, — деди у.
Мишустин ушбу мақсадга эришиш учун шахсий қишлоқ хўжалиги техникаси, ўғит ишлаб чиқариш, озиқ-овқат, қайта ишлаш, кимё саноати каби қатор соҳаларни ривожлантириш зарурлигини таъкидлади.
“Шунингдек, ишончли логистикани қуриш, савдо алоқаларини ўрнатиш ва ёқилғи, ўғитлар, ғалла ва бошқа озиқ-овқат маҳсулотларини етказиб бериш занжирини йўлга қўйишимиз керак”, — деди Россия бош вазири.
Унинг аниқлик киритишича, Россия бу масалаларга энг жиддий эътибор қаратмоқда. Ўтган йил якунларига кўра, дон, гўшт, балиқ, гўшт маҳсулотлари, ёғ ва балиқ маҳсулотлари бўйича режалаштирилган кўрсаткичлар оширилди.
Ўтган йили Россия маҳсулотлари 160 мамлакат пештахталарида намойиш этилди. 100 миллион тоннадан ортиқ озиқ-овқат, 40 миллион тонна ўғит экспорт қилинди.
“Маҳаллий ишлаб чиқаришнинг юқори даражаси бошқа давлатларни қўллаб-қувватлашга ёрдам беради. Биз эса, коллектив Ғарб томонидан яратилган тўсиқларга қарамай, шундай қиляпмиз”, — деди у.
Охирги беш йил ичида Россия Африка ва Осиё мамлакатларига гуманитар юк сифатида 380 минг тоннага яқин озиқ-овқат етказиб берди. Февраль ойида олтита Африка давлатига 200 минг тонна Россия буғдойи ва 10 минг тоннадан ортиқ ўғитни бепул ўтказиш тугалланди.
"Афсуски, ёмон ниятлиларнинг хатти-ҳаракатлари туфайли Европа портларида ундан ҳам кўпроқ ўғитлар ушланмоқда, гарчи Россия бу юкларни муҳтож мамлакатларга бепул юборишга қарор қилган бўлса ҳам", — дея қайд этди вазир.
Мишустин Россия қишлоқ хўжалигини янада ривожлантиришнинг устувор йўналиши маҳсулотларни ишлаб чиқаришни чорак, экспортни эса ўн йиллик охирига қадар бир ярим баравар ошириш эканлигини қўшимча қилди.
“Ғалла, дуккакли, ёғли ўсимликлар, парранда, қўй гўшти ва бошқа ассортиментдаги маҳсулотлар етиштиришни сезиларли даражада оширишни режалаштирганмиз. Биз барча бешта давлат учун бундай режаларни, албатта, келишилган баланслар асосида шакллантириш муҳим деб ҳисоблаймиз”, — деди Россия бош вазири.
Унинг таъкидлашича, Евроосиё иттифоқи ноёб агросаноат салоҳиятига эга.
Қишлоқ хўжалиги айланмасида қарийб 320 миллион гектар ер мавжуд бўлиб, умумий бозор деярли 190 миллион кишини ташкил этади.
“ЕОИИ мавжуд бўлган 10 йил давомида агросаноат мажмуасида ишлаб чиқариш 25 фоиздан ортиқ ўсди, жорий йилнинг биринчи чорагида эса яна 1,7 фоизга ошди. Бундай ижобий тенденциялар барча бешта давлатда кузатилмоқда”, — деди Мишустин.
Шундан сўнг у ЕОИИни ўзининг қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари билан таъминлаш даражаси йилдан-йилга ошиб бораётганини таъкидлади.
“Бизнинг ҳисоб-китобларга кўра, ўтган йил охирида у 93 фоиздан ошди”, — дея хулоса қилди у.
ЕОИИ мамлакатлари ўртасида қишлоқ хўжалиги техникасини ишлаб чиқариш бўйича ҳамкорлик жиддий салоҳиятга эга. Бу ҳақда Беларусь бош вазири Роман Головченко маълум қилди.
Беларусдаги Евроосиё ҳукуматлараро кенгаши
© Пресс-служба Премьер-министра
“Маҳаллийлаштиришга юқори урғу берилиши керак. Ишончим комилки, бу, албатта, барча мамлакатларимиз манфаатларига мос келади, лекин буни кечиктирмаслик керак. Саноат кооперациясини молиявий қўллаб-қувватлашнинг аллақачон яратилган механизмларини фаоллаштириш ва улардан фойдаланиш муҳим”, — деди Беларусь бош вазири.
Шунингдек, у ЕОИИ ҳозирда келишилган агросаноат сиёсатини амалга ошираётганини, аммо шунга қарамай, ҳар бир иштирокчи давлат қишлоқ хўжалиги бозори учун ўзининг иқтисодий механизмидан фойдаланаётганини эслатди.
"Тартибга солишнинг бу хусусияти қисман тараққиётни тўхтатади", деб ҳисоблайди бош вазир. Бу ҳақда гапирар экан, Головченко яна бир бор Иттифоқ давлатларини озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш стратегияси ва уни амалга ошириш режасини ишлаб чиқиш ҳақида яна ўйлаб кўришга чақирди.
Беларусь ҳукумати раҳбари озиқ-овқат хавфсизлиги масаласини 2023 йил август ойида Ереванда бўлиб ўтган Евроосиё ҳукуматлараро кенгаши йиғилишида ҳам кўтарган эди.
“Ҳамма учун умумий муаммо бу импорт қилинадиган уруғлик ва наслчилик материалларига маълум даражада боғлиқликдир. Бу ўз зиммасига олишга ва биргаликдаги муваффақиятларимизни амалда кўрсатишга арзийдиган аниқ вазифадир. Менимча, ўрта муддатли истиқболдаги энг муҳим вазифа – бу хорижий генетик материални алмаштиришдир”, — деди Головченко.
ЕОИИ мамлакатлари Евроосиё иқтисодий иттифоқини яратиш тўғрисидаги қарорнинг тўғрилигига бир неча бор ишонч ҳосил қилишган, деди у.
“Бугун ва эртага айтиш мумкинки, биз Евроосиё иқтисодий интеграциясининг ўн йиллик даврдаги ривожланишини сарҳисоб қилмоқдамиз. Ўйлайманки, ҳамма лойиҳага кўра, иттифоқ тузиш тўғрисидаги қарор ҳақиқатан ҳам тарихий бўлганига қўшилади. Ўтган йиллар давомида биз унинг тўғрилигига бир неча бор амин бўлдик”, — деди у.
Головченконинг таъкидлашича, ЕОИИ доирасидаги саъй-ҳаракатларнинг бирлашуви бешта давлат – Арманистон, Беларусь, Қозоғистон, Қирғизистон ва Россия иқтисодиётини жадал ривожланиш, фуқароларнинг фаровонлиги барқарор ўсишини таъминлади.
“Шу билан бирга, келгусида иттифоқдаги ҳамкорликнинг истиқболли йўналишлари билан боғлиқ янада муҳим масалаларни кун тартибига киритиш зарурлигига эътибор қаратмоқчиман. Уларнинг бир қатори - жуда муҳим ва қизиқарли - бугун "ЕОИИ озиқ-овқат хавфсизлиги" ялпи мажлисида айтилди", — деди Беларусь ҳукумати раҳбари.
Шу муносабат билан Роман Головченко ўз ҳамкасблари ва ЕИК раисидан “иттифоқни ривожлантиришнинг муҳим масалаларига, муҳим иқтисодий ўзаро боғлиқ лойиҳаларни амалга оширишга” кўпроқ эътибор қаратишни сўради.
“Ишончим комилки, биз биргаликдаги саъй-ҳаракатлар орқалигина давлатларимиз манфаатлари йўлида Евроосиё интеграциясининг янада сифат жиҳатидан ўсишини таъминлай оламиз”, — деди у.
Эслатиб ўтамиз, Минск ва Несвиж шаҳарларида Евроосиё ҳукуматлараро кенгаши, “Белагро – 2024” халқаро ихтисослаштирилган кўргазмаси бўлиб ўтмоқда. Унда Ўзбекистон ҳукумати делегацияси кузатувчи мақомида иштирок этмоқда.
Дастлаб, Минскдаги “Улуғ тош” Хитой-Беларусь саноат паркида “Евросиё иқтисодий иттифоқининг озиқ-овқат хавфсизлиги” ялпи мажлиси бўлиб ўтди. Ялпи мажлисда Ўзбекистон бош вазири Абдулла Арипов сўзга чиқди. Бугун Несвижда Евроосиё ҳукуматлараро кенгашининг кенгайтирилган йиғилиши бўлиб ўтади.