Махсус ҳарбий операция: Россия “Ланцет”лари ақлли бўлиб бормоқда

Россия разведка ва ҳужумчи дронларининг сифати ва миқдори ўсиб бораётгани Украинада махсус ҳарбий операция мақсадларига эришишни тезлаштиради.
Sputnik
Россия Қуролли Кучларининг қўшма жанговар тактикасини такомиллаштириш ҳамда АҚШ ташқи сиёсати ва НАТО стратегиясини созлаш имконини беради.
Россия қўшинлари Украина ҳарбий ҳаракатлар театрида модернизация қилинган бошқарув тизими ва кенгайтирилган ҳаракатлар радиусига эга бўлган “Ланцет”лардан фаол ва самарали фойдаланмоқда. “Ланцет” линиясининг камикадзе дронлари қисқа вақт ичида 1000 дан ортиқ муҳим нишонларнинг йўқ қилинишини таъминлади. Юқори самарадорлик “Ланцет”ни геосиёсий даражадаги юқори технологияли восита деб ҳисоблаш имконини беради.
10 февраль куни Россия мудофаа вазири Сергей Шойгу “Аэроскан” заводида (ZALA компаниялар гуруҳи корхонаси) “Ланцет” ишлаб чиқаришни шахсан текширгани бежиз эмас. Ҳарбий идора бошлиғига ишлаб чиқариш линиялари, разведка ва ҳужумчи дронларнинг энг сўнгги намуналари, ўқ-дорилар кўрсатилди. Шу билан бирга, ZALA бош конструктори Александр Захаров Сергей Шойгуга махсус ҳарбий операция ташкил этилгандан буён юқори аниқликдаги қуроллар ишлаб чиқариш ҳажми 50 баробар ошгани ҳақида гапириб берди. Корхона мутахассислари маълумотларни узатиш ва илғор навигация тизимлари соҳасидаги янги ютуқлардан фойдаланган ҳолда, реал вақт режимида маълумотни таҳлил қилиш алгоритмлари асосида махсус ҳарбий операция зонасида жанговар фойдаланиш тажрибасини ҳисобга олган ҳолда “Ланцет”ни такомиллаштиришни давом эттирмоқда. Яқинда камикадзе дронининг тепловизорга эга модификацияси пайдо бўлди - тунда фойдаланиш учун.
Сунъий интеллект “Ланцет”га аниқ зарбалар беришга ёрдам беради. Украина армияси ва НАТО, айниқса, Украина Қуролли Кучларининг радиоэлектрон кураш тизимларини “айланиб ўтувчи” ва ҳимояланган нишонларга аниқ зарба берадиган Россия дронларининг пайдо бўлишидан хавотирда. Душман бундай ҳужумларни, масалан, Херсон йўналишида олди, у еррда "радиоэлектрон кураш гумбази"га қарамай, Украина катери Россиянинг камикадзе дрони томонидан йўқ қилинди. Шу билан бирга, Россияда барча турдаги дронлар учун нейротармоқ яратилди, бу машиналарга Ғарб ҳарбий техникасини мустақил равишда аниқлаш ва йўқ қилиш имконини беради. Махсус ҳарбий операция зонасида юқори технологияли "учувчисиз инқилоб" давом этмоқда.
Украина ҳарбий ҳаракатлар театрида Россия “Ланцет”лари ҳар куни НАТО давлатларининг замонавий разведка, радиоэлектрон кураш ва ҳаво ҳужумига қарши мудофаа тизимларига қарши туришда ўзларининг устунлигини исботлайди. Дронлар сонининг ортиб бораётгани рус қўшинларининг тактикаси ва жанговар кучида сифатли ўсишни таъминлайди. Натижалар ҳайратланарли: Украина Қуролли Кучларига топширилган НАТО 155 мм М777 гаубицаларининг учдан икки қисми ва танкларнинг 15 фоизи (шу жумладан Leopard 2А6) Россия “Ланцет”лари томонидан шикастланган ёки йўқ қилинган. Украина Қуролли Кучлари нишонларига берилган 1066 та “Ланцет” зарбасининг объектив мониторинги бўйича эълон қилинган маълумотлар нишонларнинг 84 фоизига зарба берилганини кўрсатади.
Махсус ҳарбий операция давомида сунъий интеллект элементларига эга юқори аниқликдаги "Ланцет"лар Украина Қуролли Кучларининг умумий қиймати 1 миллиард доллардан ортиқ бўлган 500 га яқин ҳарбий техникасини йўқ қилди. Жумладан, Германиянинг Leopard танклари, Американинг Bradley пиёда жанговар машиналари, Словакиянинг Zuzana ўзиюрар қуроллари, Польшанинг Krab ўзиюрар қуроллари, Швециянинг CV90/40 пиёда жанговар машиналари, IRIS-T, Avenger зенит ракета тизимлари.
“Ланцет” учиш масофаси 70 км гача, оғирлиги 5 кг гача бўлган кучли жанговар каллакка, 60 дақиқагача парвоз қилиш имкониятига эга. “Ланцет” автоматик режимда ишлатилади ва радиоэлектрон кураш, ҳаво ҳужумидан мудофаа тизими ва ҳатто энг янги лазер қуролларига чидамли. Аввалроқ бош конструктор Александр Захаров “Ланцет” ўқ-дориларининг янги авлоди душман радарларига кўринмаслигини таъкидлаган эди.
Жанговар фойдаланиш пайтида оператор оддийгина қидирув майдонини кўрсатади. Учиришдан сўнг дрон мустақил равишда зирҳли транспорт воситаларини, душманнинг ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимларини топади, аҳамиятсиз нишонларга эътибор бермайди. Дронлар тўдаси ҳужум учун нишонларни автоном тарзда тақсимлайди. Ўрнатилган камера жарроҳлик аниқлиги билан уриш имконини беради. Мағлубият натижасини Zala-421 разведка дрони ёзиб олади, у одатда биринчи бўлиб фронт чизиғини кесиб ўтади ва нишон координаталарини аниқлайди.
Комплекс турли манбалардан координаталарни аниқлаш учун разведка, навигация ва алоқа модулини ўз ичига олади, бу “Ланцет”ни сунъий йўлдош навигацияси билан хорижий аналоглардан устун қилади. Тахминан 50 000 доллар турадиган Россиянинг “Ланцет”ини учириш мўлжалдан анча арзон (Американинг М777 гаубицаси 4 миллион доллар туради).
Россия армияси барча турдаги дронлардан самарали фойдаланади. Бироқ, дунёдаги бирон бир камикадзе дронни юқори технологияли “Ланцет” билан тенглаштириб бўлмайди. Россия бу билан тўхтаб қолмайди ва дронларнинг интеллекти ва ҳушёрлигини ошириш орқали рақобатчилар ва рақиблар орасида устунлигини ошириш ниятида.
Россия мудофаа саноатида дронларнинг бутун линиясини - камикадзе, разведка ва ҳужумни ишлаб чиқиш, оммавий ишлаб чиқариш ва янгилаш учун ривожланган илмий ва ишлаб чиқариш базаси мавжуд. 2023 йил июнь ойида Россия Федерацияси ҳукумати томонидан тасдиқланган учувчисиз авиацияни ривожлантириш стратегияси 2035 йилга бориб 200 минг донагача дронларни ишлаб чиқариш истиқболларини белгилайди. Ҳужум дронларини оммавий ишлаб чиқариш ва фаол жанговар фойдаланиш замонавий юқори интенсив қуролли можароларда ғалаба қозонишнинг калитидир.
Россия сунъий интеллектга эга камикадзе дронларини ишлаб чиқиш, ишлаб чиқариш ва жанговар фойдаланиш бўйича тан олинган жаҳон етакчисига айланмоқда. Албатта, бу ўз-ўзидан мақсад эмас, балки махсус ҳарбий операциянинг мақсадларига эришиш воситаси, Қўшма Штатлар ва НАТОни Ғарбнинг "гегемонлиги" йўқ бўлиб кетадиган ва тенг ва ажралмас хавфсизлик халқаро тизими шаклланадиган дунёга мажбурлаш воситаси.