ТОШКЕНТ, 28 янв — Sputnik. Ўзбекистонда ислом банкини йўлга қўйиш, автокредитларнинг ўсиш суръати, пул ўтказмалари билан боғлиқ вазият қандай? Бу ва бошқа саволларга Ўзбекистон Марказий банки раиси Мамаризо Нурмуратов иштирокида бўлиб ўтган матбуот анжуманида маълум қилинди, дея хабар берди Sputnik Ўзбекистон мухбири.
Анжуманда мамлакатда ислом банкини ишга тушириш масаласига алоҳида эътибор қаратилди. Назорат қилувчи орган раҳбарининг сўзларига кўра, бу борадаги ишларни бошлаш, хусусан, исломий молия билан таниш бўлган фуқаролар учун шароит яратиш режалаштирилмоқда.
“Агар биз исломий молия бизнинг иқтисодий ўсишимизга қандай таъсир қилиши мумкинлигини кўриб чиқсак, унинг бевосита бўлмаса ҳам билвосита таъсирини аниқ кўришимиз мумкин. Чунки исломий молия орқали сотиб олинган ёки тақдим этилаётган хизмат пировардида ялпи ички маҳсулотимизга қиймат қўшилади. Албатта, бундан фақат ижобий натижалар кутиш мумкин”, — деди Марказий банк раҳбари.
Йиғилишда аҳоли маблағларини ҳимоя қилиш масалалари ҳам кўтарилди.
“Ҳимоя масаласига келсак, биз ҳам бу ҳақда ўйлаяпмиз ва мамлакат раҳбарияти аҳолига етказиладиган йўқотишларни минималлаштириш механизмини ишлаб чиқиш бўйича алоҳида топшириқ берди. Шу ўринда шуни таъкидлаб ўтишим керакки, банкларнинг ўзлари тизимлари ва уларнинг мобиль иловаларини бузиш билан боғлиқ йўқотишларни банкнинг ўзи киберҳимояси орқали қоплайди”, — деди Мамаризо Нурмуратов.
Шунингдек, чакана кредитлаш тўғрисида ҳам сўз борди, бунда автомобиль кредитларига ҳам эътибор қаратилган.
"Чакана кредитлашнинг маълум сегментларида маълум бир "ҳаддан ташқари қизиб кетиш" мавжуд. Биз ўтган йилнинг сентябрь ойидаёқ тегишли чораларни кўра бошладик. Хусусан, бу автомобиль кредитлари учун амал қилади. Биз бундай кредитлар беришнинг ўсиш суръатларини сезиларли даражада тўхтата олдик. Май-июнь-июль-август ойларида, агар шу ойлар давомида улар ўртача 4 триллионни муомалага чиқарган бўлса, ҳозиргача – 1,8 триллионга яқин”, — деди Марказий банк раҳбари.
Мамаризо Нурмуратовнинг сўзларига кўра, автокредитлар беришдаги чекловлар макропруденциал чоралар, тижорат банкларига қўйиладиган талаблар, ушбу банк маҳсулотини ташкил этиш билан боғлиқ.
Анжуманда пул ўтказмалари ҳақида ҳам сўз юритилди. Умуман олганда, улар 15% га ошди. Бироқ, Россиядан улар 12% га камайди. Марказий банк раисининг фикрича, бу трансферлар географиясининг кенгайиши билан боғлиқ бўлиши мумкин.
“Биз халқаро даромадларнинг сезиларли даражада пасайишини кутмаяпмиз. 2024 йилда биз 5-6% ўсишни кутмоқдамиз. Бошқа томондан қарасангиз, ўтган йили халқаро пул ўтказмаларининг умумий ҳажми 33 фоизга, Россиядан ўтказмалар эса 39 фоизга камайган”, — деди Нурмуратов.
Шунингдек, сўнгги ойларда умумий инфляция 8,8 фоиз даражасида сақланиб қолгани қайд этилди. Истеъмол саватидаги товарлар гуруҳида инфляция пасайганига қарамай, охирги чоракда хизматлар соҳасида инфляция бироз тезлашди.
Ўз навбатида, бу инфляция талаб томонида юқорига қараб босимнинг кучайиши эҳтимоли мавжудлигини кўрсатади. Янгиланган прогнозларга кўра, 2024 йилда умумий инфляция 8-9 фоиз, базавий инфляция тахминан 7-8 фоиз бўлиши кутилмоқда.
Асосий ставка ўзгаришсиз – йиллик 14% даражасида сақланиб қолди. Марказий банк бошқарувининг асосий ставкани кўриб чиқиш бўйича навбатдаги йиғилиши 14 март куни бўлиб ўтади.