Бюджет 2024: асосий харажатлар ва даромад манбалари

Мамлакатнинг асосий молиявий ҳужжатига кўра, ЯИМ ўсиши 5,6−5,8%, инфляция 8−10% оралиғида режалаштирилган.
Sputnik
ТОШКЕНТ, 28 дек — Sputnik. Ўзбекистон президенти 25 декабрь куни “2024 йилги давлат бюджети тўғрисида”ги қонунни имзолади. Ҳужжат Қонунчилик палатаси томонидан 21 ноябрда, Сенат томонидан 20 декабрда маъқулланган. Қонун 2024 йил 1 январдан кучга киради, деб хабар беради Sputnik Ўзбекистон.
Ўзбекистон республикасининг 2024 йил учун Давлат бюджети солиқ-бюджет сиёсатининг ўрта муддатли истиқболга мўлжалланган асосий йўналишларини, мамлакатни ривожлантиришнинг макроиқтисодий кўрсаткичларини ўз ичига олади ҳамда келгуси йилларга мўлжалланган мақсадли кўрсаткичларни ўзида акс эттиради.
Ўзбекистон республикасининг асосий молиявий ҳужжатида, асосан, Ўзбекистон 2030 Стратегиясида ҳамда Барқарор ривожланиш миллий мақсадларида назарда тутилган устувор йўналишлар ва вазифалар ҳисобга олинган.
Бу ерда, хусусан, бюджет харажатларининг ижтимоий йўналтирилганлиги катта рол ўйнайди. Шундай қилиб, келгуси йилда инсон капиталини ривожлантиришга 102,5 триллион сўм йўналтирилиши кўзда тутилган. Бу жорий йилга нисбатан 15 фоизга кўпдир.
2024 йилда Давлат бюджети жами харажатларининг қарийб 50 фоизи ёки 151,5 триллион сўми таълим, соғлиқни сақлаш, аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш, фан, маданият ва спортни ривожлантириш, эҳтиёжмандларни уй-жой билан таъминлаш ва бошқа ижтимоий тадбирларга йўналтирилади.
Қонун билан 52,6 триллион сўм ёки ялпи ички маҳсулотга нисбатан 4 фоиз камомад билан жамланма бюджет шакллантирилди. Жамият бюджетининг даромадлари 375,0 триллион сўм, харажатлари эса 427,6 триллион сўм миқдорида режалаштирилган.
Камомадни қоплаш давлатнинг ички ва ташқи қарзлари, давлат активларини хусусийлаштириш маблағлари ва бошқа манбалар ҳисобидан қоплаш режалаштирилган.
Прогнозга кўра, 2024 йилда давлат бюджетининг даромадлари 270,4 триллион сўмни, давлат мақсадли жамғармаларига ўтказмаларни ҳисобга олган ҳолда харажатлар 312,9 триллион сўмни ташкил этади.
Шу билан бирга, солиқ сиёсатининг асосий йўналишлари белгиланади, уларга мувофиқ асосий солиқ ставкалари ўзгаришсиз қолади. Давлат мақсадли жамғармаларининг даромадлари ва харажатлари (бюджетлараро трансфертлардан ташқари) 55,2 триллион сўм ва 85,8 триллион сўм миқдорида режалаштирилган.
Даромад солиғи тушумлари 39,7 триллион сўмга, шу жумладан Навоий ва Олмалиқ кон-металлургия комбинатларидан тушумлар 18,27 триллион сўмга ошади. Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича прогноз 9,98 триллион сўмдан 15,9 триллион сўмга ошади.
ҚҚС бўйича тушумлар 74,04 триллион сўм, аксиз солиғи — 17,5 триллион сўм, божхона тўловлари — 14,8 триллион сўм бўлиши кутилмоқда.
Депутатлар 2024 йил учун Давлат бюджети тўғрисидаги қонун лойиҳасини қабул қилишди