Ўзбекистонликларни 1 январдан қандай ўзгаришлар кутмоқда — тафсилотлар

Янги йилнинг биринчи кунида республиканинг ижтимоий ва иқтисодий ҳаётининг турли соҳаларида қатор янгиликлар кучга киради.
Sputnik
ТОШКЕНТ, 26 дек — Sputnik. Ўзбекистонда келаси йил 1 январдан бошлаб мол-мулк солиғи ставкасининг ошиши, эски услубдаги ҳайдовчилик гувоҳномасининг тўлиқ бекор қилиниши, ер ости сувларидан фойдаланишда ҳисоблагичларни мажбурий ўрнатилиши, тиббий суғуртани босқичма-босқич амалга оширилиши, болалар боғчаларида бепул сут ва мактаб ўқувчиларига ўқув планшетлари берилиши, хусусий мактабларни компенсация ва бошқалар билан таъминлаш кутилмоқда. Тафсилотлар — Sputnik мақоласида.

Тиббий суғуртани босқичма-босқич жорий этиш бошланади

Тошкентда тиббиёт муассасаларида давлат тиббий суғуртаси механизмларини босқичма-босқич жорий этиш бошланади. Янгилик кафолатланган бепул тиббий хизматлар кўрсатиш ва касалликлар гуруҳларини дори воситалари билан таъминлашни назарда тутади.
Ногиронлиги бўлган шахслар ваучер тизими асосида протез-ортопедия, реабилитация ва дори воситалари билан босқичма-босқич таъминланади. Ўзбекистонда тиббий суғуртани тўлиқ жорий этиш 2026 йил охиригача режалаштирилган.

Болалар боғчаларида сут бепул берилади

Давлат мактабгача таълим муассасаларига оқсил, витамин ва минераллар билан бойитилган сут, шунингдек, йод билан бойитилган нон маҳсулотлари қабул қилинади.

Мактаб ўқувчиларига ўқув планшетлари тарқатилади

Хоразм вилоятининг Қўшкўпир ва Хонқа туманларидаги бошланғич синф ўқувчиларига тажриба тариқасида ўқув планшетлари берилади. Бундай амалиёт келгусида босқичма-босқич республиканинг барча ҳудудларида жорий этишни режалаштирган.

Эски ҳайдовчилик гувоҳномалари бутунлай бекор қилинади

Янги йилдан бошлаб эски намунадаги ҳайдовчилик гувоҳномалари ҳақиқий эмас деб топилади. Уларни алмаштиришга улгурмаган ҳайдовчилар Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 135-моддаси – транспорт воситаларини йўл ҳаракати қоидаларида назарда тутилган ҳужжатларга эга бўлмаган шахслар томонидан бошқарилиши бўйича жавобгарликка тортилади. Шу йилнинг 31 декабрь куни 2015 йилдан кейин берилган ҳайдовчилик гувоҳномалари ва рўйхатга олиш ҳужжатларини алмаштиришнинг охирги куни ҳисобланади.

Темир йўлда юк ташиш учун чегирмалар бекор қилинади

Икки ёки ундан ортиқ хорижий давлатларнинг темир йўл маъмуриятлари билан келишилган чегирмалар бундан мустасно, маҳаллий, экспорт ва импорт темир йўл юкларини ташиш тарифлари бўйича чегирмалар бекор қилинади.Улар фақат Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари асосида тақдим этилади. Шунингдек, давлат юк вагонлари ва контейнерларини тақдим этиш, юқори тезликда ҳаракатланадиган ва тезюрар поездларда йўловчиларни ташиш тарифларини тартибга солишни тўхтатади.

Саратон касалликларини даволашда бир қатор янгиликлар жорий этилади

Болалар гематологияси, онкологияси ва клиник иммунологияси маркази ҳамда Миллий болалар тиббиёт марказида онкогематологик касалликларга чалинган ёш беморларга суяк илигининг гематопоэтик ўзак ҳужайраларини трансплантация қилиш операциялари ўтказилади.
Шунингдек, гематопоэтик суяк илиги ўзак ҳужайраларини кўчириб ўтказиш зарур бўлган вирусли гепатит C ва саратон касаллигига чалинган болаларни даволаш тўлиқ давлат бюджети маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.

Хусусий мактабларга компенсация берилади

Нодавлат умумий ўрта таълим ташкилотларини ташкил этиш учун ажратилган 20 миллиард сўмгача бўлган миқдорда банк кредитлари бўйича фоиз ставкаларининг бир қисмини қоплаш учун компенсация берилади.

Ер ости сув ҳисоблагичларини ўрнатиш талаб этилади

Келаси йил 1 январдан бошлаб ер ости сувларидан фойдаланувчиларга сувни ҳисобга олиш воситалари билан жиҳозланмаган ер ости сувларини олиш иншоотларидан фойдаланиш тақиқланади. Бу меъёр индивидуал ер ости сувлари кунига 5 кубометрдан ошмаган ҳолларда жисмоний шахсларнинг шахсий ва иқтисодий эҳтиёжларига таъсир қилмайди.

Мулк солиғи ставкаси оширилади

Юридик шахслар учун минимал қиймат 1 кв. метр солиқ солинадиган базани аниқлашда юридик шахслардан олинадиган мол-мулк солиғининг базавий ставкаси (1,5 фоиз) сақланиб қолган ҳолда индексация қилинади. Шу билан бирга, мол-мулк солиғининг асосий ставкаси (1,5%) ўзгаришсиз қолмоқда.

Тўланмаган пенсияларни тўлаш муддати узайтирилади

2024 йил 1 январдан пенсионерга ҳисобланган, лекин ўз вақтида олинмаган пенсияларни тўлаш муддати узайтирилади. Бу муддат 12 ойдан 24 ойгача ошади.

Иқтисодий фаолиятни молиявий қўллаб-қувватлашни кучайтиради

Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчиларига экинларни суғурта қилиш бўйича суғурта мукофотининг 50 фоизи миқдорида субсидиялар берилади. Давлат улуши 50 фоиздан ортиқ бўлган ташкилотлар томонидан ҳар йили амалга оширилаётган инвестиция лойиҳалари қийматининг камида 5 фоизини молиялаштириш облигациялар чиқариш йўли билан жорий этилади.
Илмий-тадқиқот марказлари мол-мулк солиғи ва ер солиғи бўйича ҳисобланган сумманинг 1 фоизини тўлайди. Марказларнинг ходимлари учун ижтимоий солиқ ставкаси ушбу марказлар ташкил этилган кундан бошлаб уч йилгача бўлган муддатга 1 фоиз миқдорида белгиланади.

Қийин ҳаётий вазиятларга тушиб қолган аёллар учун касбий тайёргарликда ёрдам берилади

Давлат оғир ижтимоий вазиятга тушиб қолган ва оғир ҳаёт шароитларида бўлган аёлларнинг касбий тайёргарлиги харажатларини қоплашни бошлайди. Бу чора-тадбирлар уларнинг салоҳиятини тўла рўёбга чиқариш, ижтимоий фаоллигини ошириш учун қўшимча шарт-шароит яратишга қаратилган.

Маъмурий судларга даъво аризалари учун давлат божи ундириш тўхтатилади

Фуқаролар ва хўжалик юритувчи субъектлардан маъмурий судларга мурожаат қилганда, ишни кўриб чиқиш натижалари бўйича айбдор шахсдан давлат божи ундирилган ҳолда давлат божи ундирилмайди.

Трамвай ва троллейбусларда автоматлаштирилган тўлов тизими жорий этилади

Самарқанд трамвайлари ва Хоразм вилояти троллейбусларида йўл ҳақини тўлашнинг автоматлаштирилган тизими жорий этилади. Бу ҳақда Вазирлар Маҳкамасининг тегишли қарорида айтилган. Ҳужжатда трамвай ва троллейбус транспорти самарадорлигини ошириш, уни модернизация қилиш, такомиллаштириш ва умуман ривожлантиришнинг устувор йўналишлари белгилаб берилган.

Ўқитувчиларга малака тоифаларини бериш тартиби ўзгаради

Давлат мактабгача, умумий ўрта ва мактабдан ташқари таълим ташкилотлари педагог ходимларига малака тоифаларини беришнинг янги тартиби жорий этилади. Шунингдек, ҳар 5 йилда бир марта директорларни профессионал сертификатлаш тизими жорий этилмоқда. Шу билан бирга, сертификатланмаган директорлар лавозимидан озод қилинади.

Рақамли ривожланиш вазирлигининг айрим функциялари хусусий мулкдорларга ўтказилади

Рақамли технологиялар вазирлигининг қуйидаги функциялари хусусий секторга ўтказилади:
бинолар, иншоотлар ва бошқа объектларни қуриш учун лойиҳа-смета ҳужжатларини ишлаб чиқиш;
маҳаллий, шаҳарлараро ва халқаро тармоқларни лойиҳалаш.
Шунингдек, Ахборотлаштириш ва телекоммуникациялар соҳасида назорат инспекцияси ҳар 6 ойда бир марта аҳоли ва тадбиркорлик субъектларининг рақамли хизматлардан қониқиш даражасининг инсон омили иштирокисиз шакллантирилган Ягона интерактив давлат хизматлари портали бўйича рейтингини эълон қилади.

“Маҳалла бюджети” тизимини жорий этиш бошланади

“Маҳалла бюджети” тизими мамлакат бўйлаб босқичма-босқич жорий этилади, ҳар бир маҳалла ўз муаммоларини мустақил ҳал этиши учун маблағ йўналтирилади.

Қурилиш лойиҳаларини лойиҳалашда устуворликлар белгиланади

Давлат бюджети ҳисобидан молиялаштириладиган қурилиш лойиҳаларини лойиҳалашда республикада ишлаб чиқарилган лифтлар, эскалаторлар, траволатор, саноат ҳавосини совутиш тизимлари ва саноат иситиш қозонларидан фойдаланишга устувор аҳамият бериш зарур.