28 ноябрь куни Санкт-Петербургдаги “Адмирал верфьларида" Россия ҳарбий-денгиз кучлари олтита корпусдан иборат "Тинч океани серияси"нинг бешинчиси бўлган 636.3 лойиҳасининг "Можайск" дизель-электр сув ости кемасини фойдаланишга қабул қилди (олтинчи сув ости кемаси – “Якутск”нинг қурилиши якунланишига яқин).
Ҳарбий-денгиз байроғини кўтаришга бағишланган тантанали маросим Ҳарбий-денгиз кучлари бош қўмондони Николай Эвменов, "Адмирал верфей" бош директори Андрей Ветелов, Бирлашган кема қуриш корпорацияси раҳбари маслаҳатчиси Владимир Королев ва Можайск шаҳар округи маъмурияти раҳбари ўринбосари Мария Азаренкова иштирокида бўлиб ўтди.
Адмирал Евменов сувости кемаси аҳолиси Ватан ҳимоясига катта ҳисса қўшган қадимий Россия шаҳри Можайск номи билан аталганини таъкидлади.
"Можайск" – энг янги инерциал навигация мажмуаси, автоматлаштирилган ахборот ва бошқарув тизими, юқори аниқликдаги "Калибр" қанотли ракеталари, кучли торпедо қуроллари билан жиҳозланган (олтита 533 мм қурилма, 18 торпеда).
Умумий сув ўтказувчанлиги – 3100 тонна. Узунлиги – 73,8 м, кенглиги – 9,9 м. Сувга шўнғиш чуқурлиги - 300 м гача, сув ости тезлиги - 20 тугунгача. Автономия - 45 сутка. Можайск экипажи 52 кишидан иборат.
636.3 лойиҳасининг кўп мақсадли сув ости кемалари душман сув ости кемалари ва ер усти кемаларига қарши курашиш, денгиз базаларини, қирғоқ ва денгиз алоқаларини ҳимоя қилиш, душман алоқаларини разведка қилиш ва патрул қилиш учун мўлжалланган.
Кам шовқинли "Варшавянкалар" ўзларининг мукаммал архитектураси билан ажралиб туради ва душманнинг ўхшаш имкониятларидан уч-тўрт баравар юқори масофада нишонларни аниқлашга қодир. Ва улар мунтазам равишда юқори жанговар самарадорликни намойиш этишади – Атлантика океани, Ўрта ер денгизи ва Қора денгизларда.
“Можайск”дан ташқари, 2023 йил охирида Россия ҳарбий-денгиз флоти бир хил миқдордаги ер усти кемаларини ҳисобга олмаганда, турли лойиҳалардаги яна учта сув ости кемасини фойдаланишга топширишни режалаштирмоқда.
Россия Бирлашган кемасозлик корпорацияси тез суръатлар билан ишламоқда. Тинч океани флоти учун “Варшавянка” сериясини тугатгандан сўнг, "Адмирал верфь" Шимолий флот учун олтита 636.3 сув ости кемаларининг янги сериясини тақдим этади.
Океан доираси
"Император Александр III" стратегик ракета сув ости крейсерининг давлат синовлари (9000 км гача бўлган 16 МБР"Булава"), 955А "Борей-А" лойиҳасининг "стратеглари" сериясининг тўртинчиси, якунланмоқда.
Кема Севмашда 2015 йил 18 декабрда ётқизилган. 5 ноябрь куни “Император” экипажи Камчатка ярим оролидаги Кура полигонида Оқ денгиздан “Булава” қитъалараро баллистик ракетасини муваффақиятли учирди.
Флотнинг жанговар таркибида учта "Борей-А" стратегик ракета сув ости кемаси крейсери мавжуд, яна учтаси қурилмоқда. 2020 йилдан бери Россия ҳарбий-денгиз кучлари ҳар йили битта Борейни қабул қилиб олди.
Россия президенти Владимир Путин аввалроқ “Император Александр III” атом сув ости кемаси денгиз флотига фойдаланишга топширилиши билан денгиз флоти стратегик ядровий кучлари таркибидаги замонавий қурол-яроғ ва техника улуши 100 фоизга етишини таъкидлаган эди.
Россия мудофаа вазири Сергей Шойгунинг 21 ноябрь куни билдиришича, флот учун жанговар тайёргарликнинг интенсивлиги йил давомида 20 фоизга ошган, ҳарбий-денгиз кучларининг замонавий ҳарбий ва махсус техникалар намуналари билан жиҳозланиш даражаси 74 фоизга етган.
885М лойиҳасининг "Красноярск" кўп мақсадли ядро сув ости кемаси "Ясень-М" ва "Лада" 677 лойиҳасининг "Кронштадт" дизель-электр сув ости кемаси (Шимолий флот учун) Янги йилни жанговар шаклда нишонлашга деярли тайёр. Кўп мақсадли “Ясенлар”ни қуришнинг ритмик жараёни соддалаштирилди, 2021 йилда ушбу лойиҳанинг иккита сув ости кемаси Россия денгиз флотининг жанговар сафига қўшилди.
Кучли мина-торпедога эга "Красноярск" ядро сув ости кемаси (ўқ-дорилар - 30 торпеда) ва ракета қуроллари (Оникс, Калибр, Зиркон комплекслари) Жаҳон океанининг исталган ҳудудида сув ости, ер усти ва қирғоқ нишонларини топиш ва йўқ қилишга қодир.
“Ясень-М”нинг сув ости силжиши 13 минг тоннани ташкил қилади. Узунлиги - 130 м, кенглиги - 13 м. Тезлиги - 30 тугунгача (55 км / соат). Сувга шўнғиш чуқурлиги - 480 м гача Автономия - 100 кун. Масофа деярли чексиздир.
Атом электр станцияси ёқилғини алмаштирмасдан 25 йилдан ортиқ ишлашга қодир. Юқори даражадаги автоматлаштириш сув ости кемаси экипажини 64 кишига қисқартириш имконини берди.
“Красноярск” Тинч океан флотининг иккинчи тўртинчи авлод кўп мақсадли сув ости крейсерига айланади. Тинч океан флотига биринчи бўлиб 2022 йил декабрь ойида Россия Мудофаа вазирлиги томонидан қабул қилинган “Новосибирск” келди. Ҳарбий-денгиз кучлари 2025 йилда яна иккита 885М кўп мақсадли сув ости кемалари – “Перм”ва “Владивосток”ни олишни режалаштирмоқда.
Россия кемасозлик салоҳияти, технологиялари ва малакаси замон талабларига жавоб беради. Тахмин қилиш мумкинки, 2028 йилга келиб денгиз флоти режалаштирилган барча тўққизта лойиҳа 885М ядро сув ости кемасини олади.
Улардан тўрттаси Россиянинг Тинч океани ва Жаҳон океанидаги мавқеини мустаҳкамлайди. Россиянинг ўсиб бораётган ҳарбий қудрати Пентагон ва НАТОни жуда хавотирга солмоқда, тажовузкорларни жазосизлик туйғусидан маҳрум қилмоқда, уларни қарши стратегиялар ва янги прокси-тўқнашувларни ўйлаб топишга мажбур қилмоқда.
АҚШ ҳукумати Пентагоннинг мудофаа сиёсати кенгашининг ёпиқ эшиклар ортидаги йиғилишлари декабрь ойи бошида Европа иттифоқчилари иштирокисиз ўтказилишини эълон қилди. Пентагон 2050 йилгача Россияга қарши стратегияни белгиламоқчи.
Бунга параллел равишда, 27 ноябрь куни НАТО Бош котиби Йенс Столтенберг иттифоқнинг келажак учун “иккита асосий вазифасини” белгилаб берди – Киев режимига ҳарбий ёрдам бериш ва "эскалациянинг олдини олиш, бу можаронинг Россия ва НАТО ўртасидаги кенг кўламли урушга айланишига йўл қўймаслик".
"Пичоқнинг қирраси" стратегияси Ғарб учун яхши нарса ваъда қилмайди.