ТОШКЕНТ, 22 окт — Sputnik. Шимолий Кореяга ҳашаматдан завқланиш учун эмас, балки ғайриоддий ва қизиқарли мамлакатни кўриш учун боришади. Шарқшунос-тарихчи, корейс олими ва публицист Андрей Ланковнинг РИА Новостига маълум қилишича сайёҳ учун Шимолий Корея дунёдаги энг хавфсиз мамлакатлардан бири ҳисобланади.
Чет эллик учун қандай диққатга сазовор жойлар мавжуд?
Танлов чекланган. Чет элликлар учун очиқ бўлган баъзи туристик жойлар мавжуд. Рўйхат Шимолий Корея расмийлари томонидан тасдиқланган. Ушбу нуқталар орасидаги саёҳат деярли ҳар доим автобусда ва ҳар доим бир нечта гидлар назорати остида амалга оширилади: Уларнинг бири давлат хавфсизлиги, иккинчиси эса саёҳат агентлигини ифодалайди.
Чет эллик одамнинг ўзи меҳмонхона брон қилиши, поезд ва самолёт чипталарини сотиб олиши мумкин эмас. Буларнинг барчаси фақат Шимолий Корея сайёҳлик агентлиги орқали амалга оширилади.
Пхеньян кўчалари
© iStock.com / narvikk
Сайёҳлар қайси меҳмонхоналарда туради? Юлдузли тизим борми?
Чет элликларга қолишга рухсат берувчи бир нечта меҳмонхоналар мавжуд. "Янгакдо" ёки "Корё" тўрт юлдуз, "Потхонган" эса беш юлдуз, деб ишонилади. Умуман олганда, сиз жуда юқори даражадаги қулайлик кутмаслик керак. Лекин, ишонаманки, одамлар Шимолий Кореяга ҳашаматдан завқланиш учун эмас, балки ғайриоддий ва қизиқарли мамлакатни кўриш учун борадилар.
Пхеньян ресторанида газаклар.
© iStock.com / Mieszko9
Қандай объектларни суратга олмаслик керак?
Сизнингча, сайёҳларда бу борада танлов бўладими? Сизни ишонтириб айтаманки, ҳеч ким сизни зиёрат қила олмайдиган жойларга олиб бормайди ва у ерга ўзингиз ҳам бора олмайсиз.
Агар суратга олиш ҳақида гапирадиган бўлсак, унда умуман ҳамма нарса йўриқномаларнинг индивидуал жойлашувига ва доимий ўзгарувчан қоидаларга боғлиқ. Мен камерани ҳарбий объектларга ёки умуман ҳарбий хизматчиларга қаратмасликни маслаҳат берган бўлардим. Шунингдек, сиз раҳбарлар ёдгорликларини, шунингдек, мозаик панелларни суратга олишда эҳтиёт бўлишингиз керак.
Пхеньяндаги трамвай.
© iStock.com / Omer Serkan Bakir
Асос сифатида, тасвирга олиш пайтида ҳайкал ёки расм тўлиқ рамкага мос келиши ва қатъий вертикал равишда жойлаштирилиши талаб қилинади. Бошқа томондан, одатда ҳайкал олдида ёки ёнида суратга олиш мумкин. Бироқ, қоидалар вақти-вақти билан қайта кўриб чиқилади. Ҳозир Шимолий Корея туризм Ковиддан кейин энди тикланмоқда ва у ерда қандай чекловлар кучга кириши ҳали аниқ эмас.
Эпидемиядан сал олдин мамлакатга мобиль телефонлар олиб киришга қўйилган тақиқ бекор қилинган эди. Шимолий Кореяда мавжуд ва одатда яхши ишлайдиган ички уяли тармоқ ташқи дунёдан бутунлай узилган.
Шимолий Кореяда нима учун қамоққа тушиш мумкин, сайёҳлар нима қилмаслиги керак?
Шаҳар бўйлаб эркин ҳаракатланиш, айниқса ёлғиз ёки ҳамроҳсиз кичик гуруҳларда, одатда, тақиқланади.
Албатта, сиз меҳмонхоналар, ресторанлар ва валюта дўконларида гидлар ва ходимлар билан мулоқот қилишингиз мумкин. Бу одамларга хорижликларга нима дейиш ва нима демаслик кераклиги ҳақида кўрсатма берилган. Албатта, сиз кўчада гаплашганингиз учун қамоққа тушмайсиз.
Пхеньян чеккасидаги тарихий боғда янги турмуш қурганлар.
© iStock.com / Lina Shatalova
Бу давлатга ва унинг тартибига тушуниш ва ҳурмат билан муносабатда бўлиш керак. КХДР фуқаролари қандай яшаса, шундай яшайди. Ва жуда истеҳзоли муносабат кўрсатмаслик яхшироқдир.
Дўконларга бориш мумкинми?
Қоидага кўра, ҳеч ким саёҳатчини безовта қилмайди. Яна бир нарса шундаки, сизда шунчаки имконият бўлмайди, чунки сизни доимо автобусда олиб кетишади. Масалан, 2016 ва 2018 йилларда хорижлик фақат шимолий кореялик кузатувчи билан таксида юриши мумкин эди. Бундан олдин ёлғиз юриш мумкин эди. 2023 йилда қандай бўлади — кўрамиз.