ТОШКЕНТ, 2 окт — Sputnik. Тез орада Евроосиё иқтисодий иттифоқида (ЕОИИ) навигация муҳрлари жорий этилади, деди ЕИКнинг божхона ҳамкорлиги бўйича Ҳайъат аъзоси (вазир) Элдар Алишеров Sputnik Қирғизистон радиосига берган шарҳида.
"Тез орада ЕОИИ ҳудуди орқали олиб ўтилаётган товарлар учун навигация пломбалари жорий этила бошлайди. Бундан асосий мақсад — товарлар қалбакилаштирилиши ва сохта транзитнинг олдини олиш", - дейди Алишеров.
Навигация муҳрлари нима учун керак?
ЕОИИда жорий этилаётган навигация муҳрлари товарларнинг белгиланган манзилини кўриш ва уларнинг ўз ҳудуди орқали транзитини кузатиш имконини беради, дейди Алишеров.
Унинг сўзларига кўра, бундай чора зарурати 2014 йилдан сўнг, Украинадаги вазият туфайли Ғарб давлатлари Россияга қарши санкциялар жорий қилганидан кейин пайдо бўлган.
Ўшандан Россия жавоб чораларини кўрди, аммо бу ҳамкор мамлакатларга ҳам таъсир қилди, чунки Россия ўз ҳудуди орқали қўшни давлатларга санкция остидаги товарлар транзитини тақиқлади.
“Аввалига бундай тақиқ йўқ эди, лекин айрим виждонсиз тадбиркорлар, санкция остидаги маҳсулотларни Россия ҳудудида қолдириб, сохта транзит билан шуғуллана бошладилар. Шундан сўнг Россия транзитни умуман тақиқлай бошлади”, — деб эслайди Алишеров.
ЕОИИнинг бошқа давлатлари ҳам сохта транзит муаммосига дуч келишди. Натижада улар навигация пломбаларидан фойдаланиш тўғрисидаги битимни имзоладилар.
Алишеровнинг сўзларига кўра, бу механизм уч босқичда амалга оширилади.
"ЕОИИда навигация пломбаларидан фойдаланиш бўйича келишув 2022 йилда имзоланган бўлиб, у 2023 йилнинг апрелида кучга кирди. Унда навигация пломбаларидан фойдаланиш уч босқичда амалга оширилиши кўзда тутилган.
Биринчиси, 2024 йилнинг январида муҳрлар бўлганида. автомобиль транспортида ташиладиган акциз солиғи, рухсат этилган ва солиқни кўп талаб қилинадиган товарлар: алкоголь, тамаки, кийим-кечак, маиший техника ва бошқаларда қўлланила бошланиши керак.
Иккинчи босқич кейинги йилнинг ўрталарида бошланади, бунда бошқа товарлар навигация муҳрлари билан ташилади ва бу технологиялардан фойдаланиш ҳам темир йўлдан бошланади.
Учинчи босқичда барча турдаги юкларни темир йўлда навигация пломбасидан фойдаланган ҳолда ташиш йўлга қўйилади”, — дея хулоса қилди Алишеров.
Унинг қўшимча қилишича, мамлакатлар навигация муҳрлари билан юк ташишни йўлга қўйиш учун келишиб олишлари керак бўлган 28 та масаладан 90 фоизи аллақачон ҳал этилган, қолганлари эса яқин вақт ичида ҳал қилиниши керак.