ТОШКЕНТ, 21 сен — Sputnik. Нью-Йоркда БМТ Бош Ассамблеясининг юқори даражадаги ҳафталиги доирасида Марказий Осиёнинг барча бешта давлати президентлари нутқ сўзлади.
Президентлар халқаро ва минтақавий кун тартибидаги энг долзарб масалалар ҳақида гапириб, муҳим ташаббусларни илгари суришди.
Ўзбекистон президенти Афғонистондаги вазиятга катта эътибор қаратиб, барча мамлакатларни афғон муаммосини ҳал этишда бирлашишга чақирди.
Шунингдек, диний бағрикенглик, ижтимоий қўллаб-қувватлаш, ёшлар сиёсати ва экология масалаларига тўхталиб ўтди.
Хусусан, Ўзбекистон раҳбари БМТ Бош котибининг сув ресурслари бўйича махсус вакили лавозимини таъсис этиш ва БМТ Бош Ассамблеясининг “Марказий Осиё глобал иқлим таҳдидлари қаршисида: умумий фаровонлик йўлида ҳамжиҳатлик” резолюциясини қабул қилиш ташаббусини илгари сурди.
Қирғизистон президенти ўз нутқида давлат чегаралари, музликларнинг эриши ва Марказий Осиёдаги геосиёсий вазият масалаларига тўхталиб ўтди.
Шунингдек, у тоғли давлатларнинг кенг коалициясини яратиш ташаббусини илгари сурди ва БМТ Хавфсизлик кенгашини ислоҳ қилиш, ўз республикасини 2027-2028 йилларга БМТ Хавфсизлик Кенгашининг доимий бўлмаган аъзолигига номзодини илгари сурди.
Қозоғистон президенти ҳам ривожланаётган мамлакатларга БМТ Хавфсизлик Кенгашида иштирок этишига рухсат бериш орқали уни ислоҳ қилиш зарурлиги ҳақида гапирди.
“Мен ўрта кучлар ва кенгашдаги барча ривожланаётган мамлакатларнинг овози кучайтирилиши ва аниқ эшитилиши кераклигига аминман. Хавфсизлик кенгаши боши берк кўчадан чиқа олмаётгандек, бошқа давлатлар, жумладан, Қозоғистон ҳам тинчлик ва хавфсизликни сақлашда кўпроқ рол ўйнаши учун у кўпроқ вакилликка айланиши керак”, — деди у.
Қозоғистон президенти давлатларни Қозоғистон Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг амалдаги раиси сифатида илгари сурган адолатли тинчлик ва тотувлик йўлида жаҳон бирлиги ташаббусига қўшилишга чақирди.
Тожикистон президенти БМТ Барқарор ривожланиш мақсадлари саммитида нутқ сўзлаб, халқаро молия тизимини қайта қуриш зарурлигини маълум қилди.
Унинг сўзларига кўра, мамлакатлар 2030 йилги кун тартибини амалга ошириш учун ривожланаётган, кам ривожланган ва орол мамлакатлари учун қулай халқаро иқлим яратиш учун масъулиятли пул-кредит сиёсатини амалга ошириши ва макроиқтисодий сиёсатни мувофиқлаштиришни кучайтириши керак.
Туркманистон президенти БМТ Бош Ассамблеясининг 78-сессияси ялпи мажлисида сўзлаган нутқида тинчликни сақлаш учун очиқ ва ҳалол мулоқот ўрнатиш учун БМТ салоҳиятидан фойдаланиш муҳимлигини таъкидлади.
"Буни фақат БМТ шафелигида, очиқ ва ҳалол мулоқотда амалга ошириш мумкин. Биз бундай мулоқотга эришиш осон бўлмаслигини биламиз. Шунга қарамай, бу зарур", — деди Туркманистон раҳбари.
Унинг сўзларига кўра, БМТ салоҳиятидан, сиёсий ва дипломатик воситаларидан, маънавий нуфузидан изчил ва қатъият билан фойдаланиш зарур, унинг сиёсий ва дипломатик воситалари, маънавий обрў-эътибори ҳозирги воқеа ва тенденцияларга мутаносиб, мафкурасиз баҳо бериш, жаҳон сиёсатидаги ишончсизлик ва қарама-қаршилик кескинлигини бартараф этиш, муросага келиш ва манфаатларни ўзаро ҳисобга олиш истиқболларини белгилашга ҳаракат қилади.