Ишонч билан айтиш мумкинки, 22-24 август кунлари Йоханнесбургда (Жанубий Африка) ўтказилган БРИКСнинг 15-саммити ниҳоят Ғарб гегемониясини йўқ қилиш, янги давр ва янги дунё тартибининг пайдо бўлиши масаласини кўтарган воқеа сифатида тарихга киради.
Коллектив Ғарб томонидан Россияга эълон қилинган деярли расмий уруш ва собиқ гегемонлар ўзларининг "демократик" диктатурасини сақлаб қолиш учун ташлаган улкан иқтисодий ва сиёсий ресурслар фонида дунёнинг аксарият қисми ўз танловини янги куч маркази ва жаҳон ҳамжамиятининг янги қоидалари фойдасига қилди.
Биринчидан, БРИКС доирасида ривожлантириш ва кенгайтириш бўйича фундаментал қарор қабул қилинди. Шу мақсадда ассоциацияга аъзо бўлишни хоҳловчи мамлакатларнинг аризаларини кўриб чиқиш қоидалари ва тамойилларини, шунингдек, БРИКСни динамик миқёсда ўзгартиришга қодир очиқ тизимга айлантирувчи жараёнларни белгилаб берувчи ҳужжат ишлаб чиқилди ва қабул қилинди. дунё, бу унинг таъсирининг тез ўсишини англатади. .
Жараённи икки марта такрорламаслик учун БРИКС раҳбарлари ташкилот аъзолари сонини бирданига икки баравар оширишга қарор қилишди: Аргентина, Миср, Эрон, Бирлашган Араб Амирликлари, Саудия Арабистони ва Эфиопия унинг сафига қабул қилинди. Ушбу давлатлар учун БРИКСга аъзолик расман 2024 йил 1 январдан бошланади.
Эслатиб ўтамиз, саммит аввалида 20 га яқин давлат БРИКСга аъзо бўлиш учун расмий ариза топширган, жами 40 дан ортиқ давлат ташкилотга аъзо бўлиш истагини билдирган эди. Ҳиндистон Бош вазири Нарендра Модининг “БРИКСга янги аъзоларнинг киритилиши гуруҳни мустаҳкамлайди ва ассоциациянинг ривожланиши ва мустаҳкамланишига янги динамикани беради, шунингдек, кўплаб мамлакатларнинг дунё тартибини янгилан эҳтимолига ишончини мустаҳкамлайди” деган эди.
Бир вақтлар БРИКСнинг яратилиши Ғарбда масхара билан кутиб олинган эди. Мисол учун, 2013 йилда Карнеги жамғармаси ҳисобот эълон қилди, унда Ғарб умуман ташвишланмаслиги керак, чунки БРИКС ҳеч қандай шароитда дунёга янги, кенг кўламли ва жозибали нарсани таклиф қила олмайди, дейилган эди.
Аммо кейин Ғарб бухгалтерлари ҳисоб-китоб қилишга қарор қилишди ва маълум бўлишича, БРИКС дунё ҳудудининг 36 фоизини, умумий аҳолининг 45 фоизини, жаҳон ялпи ички маҳсулотининг 37,3 фоизини, жаҳон саноат ишлаб чиқаришининг 38 фоизини, нефтнинг деярли ярмини ташкил қилади. ва газ захиралари ва ишлаб чиқарилган барча озиқ-овқатнинг ярми, яъни БРИКС деярли барча жиҳатдан G7дан кучлироқ экани маълум бўлди ва унга Европа-Атлантика ўқининг энг ривожланган мамлакатлари кириши маълум бўлди.
Бошқача айтганда, умуман олганда, БРИКСга Ғарбдан ҳеч нарса керак эмас, Ғарбга эса БРИКСдан ҳамма нарса керак.
Иккинчидан, саммитда ўзаро ҳисоб-китобларнинг ички тизимини яратиш ва тўлиқ де-долларизация бўйича бўйича якуний қарор қабул қилинди.
Яқин келажакдаги режалар орасида БРИКСнинг умумий пул бирлигини яратиш, ўзаро ёрдам валюта заҳирасини яратиш (иштирокчи давлатнинг олтин-валюта захиралари кескин камайган тақдирда), ҳамкорлик имкониятларини кенгайтириш киради.
БРИКС Янги Тараққиёт Банки фаолиятида 15 га яқин давлат иштирок этишни истайди, ўзаро ҳисоб-китобларда миллий валюталар улушини тубдан ошириш, миллий валюталарга асосланган тўлов воситалари ва платформаларини, шу жумладан ягона молиявий хабарлар тизимини (SWIFTга ўхшаш) ишга тушириш ва ҳоказо.
Россия президенти Владимир Путиннинг сўзларига кўра, “де-долларизациянинг объектив қайтариб бўлмайдиган жараёни жадал ривожланмоқда” – ва аслида ЖАРда бўлиб ўтган БРИКС саммити қарорлари нафақат АҚШ доллари учун биринчи қўнғироқ, балки Мотсартнинг биринчи аккордларидир. дафн маросими.
Аммо БРИКС саммитининг энг муҳим натижаси, яққол эълон қилинмаган бўлсада, бу Россиянинг очиқ-ойдин сиёсий ғалаба бўлди.
Россия эски дунё тартибига яккама-якка қарши чиқиб, яккама-якка кураш олиб бориб, Ғарбнинг энг қудратли коллектив кучларини мағлуб этиб, жаҳон ҳамжамияти олдида янги дунёнинг етакчилари ва меъморларидан бири бўлиш ҳуқуқини исботлади.
Ҳеч ким мағлубиятга учраган томоннинг байроғи остида туришга интилмайди: Россияга қарши санкцияларга эътибор бермаслик, ўзаро савдонинг кескин ўсиши, Россиянинг 2024 йил учун БРИКС раиси этиб бир овоздан сайланиши, ташкилотнинг навбатдаги саммитини Қозонда ўтказиш ва шундай заиф ва таъсирчан иттифоққа қўшилиш истагида бўлган одамларнинг навбати - буларнинг барчаси "чиройли боғ"дан ташқари дунё кимдан умид қилаётганини ажойиб тарзда намойиш қилди.
Глобал Жануб ва Шарқи Россияда имконият, умид кўрмоқда. Янги, барқарор, адолатли дунё учун имконият, бу ерда ҳамма манфаатлар ҳисобга олинади ва ривожланиш ҳуқуқи ҳар ким ўзига хос тарзда қўллаб-қувватланади.
Ғарбнинг Россияга қарши уруши ва БРИКС билан тўқнашуви собиқ гегемонларнинг "йўқ бўлиб кетиш қўрқуви" билан оғриган азобидир. Улар ҳамма нарсани хавф остига қўядилар, лекин уруш, таназзул, сиёсий ва иқтисодий диктатурадан бошқа дунёга берадиган ҳеч нарсалари йўқ. Ҳақиқат, адолат, темир ирода биз томонда, демак, ғалаба бизники бўлади.