Махсус ҳарбий операция зонасида Россия қўшинларининг гуруҳланиши ҳанузгача Украина Қуролли Кучларининг фронт чизиғидаги позициялари ва объектлари ҳамда мамлакат ички қисмида жойлашган захиралари ва ҳарбий инфратузилмасини — самарали равишда йўқ қилмоқда.
"Қарши ҳужум" қайтарилди
Украина армияси чалғитувчи зарбалар бериш ва бир неча йўналишда олдинга силжишга ҳаракат қилмоқда, лекин катта йўқотишларга дуч келиб чекинишга мажбур бўлди. Ғарбнинг Drang nach Osten каби зафарли шиори бу сафар ҳам амалга ошмади.
Ўтган сутка давомида (4 июнь) Россия қўшинлари жанубий-Донецк йўналишида фронтнинг бешта секторида Украина Қуролли кучларининг саккизта баталони — 4000 аскар ва ўнлаб танклар иштирокида уюштирилган ҳужумини қайтарди.
Душман кучлари фронтнинг бирорта секторини ёриб ўтиш вазифасини бажара олмади ва 250 дан ортиқ жангчи, 16 танк, учта БМП, 21 зирҳли жанговар машинасини йўқотган ҳолда чекинишга мажбур бўлди.
Украина қўшинларининг 1000 километрлик фронт чизиғининг бошқа участкаларидаги фаоллиги артиллерия зарбалари ёрдамида бостирилди — жанг билан разведка қилиш амалга ошмади.
Красний Лиман йўналишида УҚКнинг иккита механизациялашган бригадаси (63 ва 67) ҳамда Миллий гвардиянинг битта (5) бригадаси бўлинмалари Россия артиллерияси ва авиацияси зарбалари туфайли чекинишга мажбур бўлди.
Бироз олдин Украина президенти Владимир Зеленский “қарши ҳужум” бошлашга ва унда кўп сонли аскарларини йўқотишга тайёрлигини маълум қилганди.
НАТО стратеглари келажакда Украина қўшинларининг 72-96 соатлик цикллар билан бир неча "аксил ҳужум"лар тўлқинини башорат қилмоқда. Аслида бу вақт ичида ҳужум қилувчи ҳарбий эшелон бутунлай "чарчаб қолади" ёки йўқ қилинади.
Пентагон эса Украина Қуролли кучлари “Россия мудофаасини орқага суришга" муваффақ бўлишади. Улар буни ҳатто Америка танкларисиз ва F-16 самолётларисиз ҳам уддалайди.
Лекин Украина ҳарбий ҳаракатлар театридаги вазият бундай режаларнинг амалга ошишини ҳеч тасдиқламайди. Ғарбда ва америкага содиқ Шарқда Киев режими учун қурол-яроғ ва ўқ-дорилар тугаб бормоқда — бу эса яқин йилларда ҳал қилиб бўлмайдиган жиддий муаммо.
Россия Қуролли кучлари Славянск-Краматорск агломерацияси ва Днепропетровскда УҚК бўлинмаларини йўқ қилишда давом этмоқда. Шунингдек Киев, Харков, Кировоград ва Суми вилоятларидаги душман ҳарбий объектлари узоқ масофали аниқ зарбалар билан самарали йўқ қилинмоқда. Россия ҳужум отрядлари Мариинкада муваффақиятли олдинга силжимоқда - шаҳар ҳудудининг 70 фоиздан ортиғи озод қилинди. УҚК "кенг кўламли қарши ҳужуми" бошланишидан олдин ҳам, америкаликлар Россиянинг ТОС-1 "Солнцепёк" оғир ўт очиш тизимлари томонидан Украина армиясини "зарарсизлантириш" тезлиги билан ҳайратда қолган эди.
Ўт қалин бўлса — ўриш осонроқ
Ғарбнинг барча муаммоларига қўшимча равишда, Россия мудофаа саноати ажойиб самарадорлик намойиш этмоқда - 2023 йилнинг беш ойида 600 дан ортиқ янги Т-90М танклари ишлаб чиқарилди. Эътибор беринг, Украина Қуролли кучлари 6 ой ичида атиги 60та эски немис "Леопардлари"ни олишди. Улар СССРнинг Т-54 ва Т-55 танклари билан бир хил ёшда.
АҚШ президентининг миллий хавфсизлик бўйича ёрдамчиси Жейк Салливан CNN телеканалига берган интервьюсида Украина Қуролли кучларининг қарши ҳужуми Киевга Россия ҳозирда назорат қилаётган “стратегик муҳим ҳудудни” эгаллаб олишга ёрдам бериши мумкинлигини таъкидлади.
Шу билан бирга, Республикачилар партиясидан АҚШ президентлигига номзод, БМТнинг собиқ элчиси Никки Хейли айтишига кўра, “Украина Москвага қарши урушдан чиқиб кетса” жаҳон уруши эҳтимоли ошишини таъкидлаб, иттифоқчи давлатларни Украинани қурол билан таъминлашни давом эттиришга чақирди. Хейли шунчаки ёлғон гапирмоқда: "Россия Польша ва Болтиқбўйи кейинги бўлишини айтди", аслида бу Вашингтондаги ваҳима даражасини акс эттиради.
Ғарбда Украина театрида глобал мағлубиятдан қўрқиш кучаймоқда. Шимолий Атлантика альянси Украинани қабул қилиш ва Россия билан тўғридан-тўғри ҳарбий можаро билан боғлиқ муаммолардан яширин ва очиқчасига узоқлашмоқда. НАТОнинг июль ойида Вилнюсда бўлиб ўтадиган саммити Киев учун яхши нарса ваъда қилмайди. Немис сиёсатшуноси Волф Меркел ҳозир Россия ҳар қачонгидан ҳам кучли эканини таъкидлаб, Украина Қуролли кучлари аскарлари Ғарб қуролларидан олдин тугашини ҳисоблаб чиқди. Иттифоқда, ҳатто Украинасиз ҳам, "ўлик жонлар", яъни Черногория ва Шимолий Македония каби соф рамзий аъзолар, йилига 100 миллион доллар атрофида мудофаа бюджети мавжуд.
Британиянинг The Times газетаси Украина Қуролли кучларининг Ғарбда кутилаётган қарши ҳужуми "башорат қилиб бўлмайдиган уруш" ва "улкан ноаниқлик" эканлигини таъкидлайди. Айниқса, Польша ёлланма аскарларининг Украина диверсион гуруҳлари таркибида Белгород вилоятига бостириб киришга уринишлари ва бунда Америка ҳарбий техникаси ва Бельгия қуролларидан фойдаланишни ҳисобга олса.
Украинанинг "қарши ҳужуми" Ғарб учун энг ижобий натижа билан тугаган тақдирда ҳам — можарога ечим бўла олмайди. Россиянинг махсус операцияси ўзининг мантиқий ва тарихий натижасига эришганича давом этади. Бу воқеликни АҚШ ва НАТО қабул қила олмайди.
Ҳарбий кузатувчи Александр Хроленконинг Телеграмдаги каналига обуна бўлинг