ТОШКЕНТ, 20 май — Sputnik. АҚШ Мудофаа вазирлиги бошқа давлатлар томонидан Украинага F-16 қирувчи самолётлари етказиб берилишига қарши эмаслигини маълум қилди. Тўғри, Пентагондаги Politico нашрининг манбаси аниқлик киритганидек, якуний қарор ҳали қабул қилинмаган.
Самолётларни юбориш НАТОнинг можародаги улушларни босқичма-босқич ошириш стратегиясига мос келади. Вашингтон ва Брюссел учун бу Британиянинг узоқ масофали Storm Shadow қанотли ракеталарини топширишдан кейинги мантиқий қадамдир.
Сўнгги пайтларда Ғарбда бу мавзудаги суҳбатлар сезиларли даражада тезлашди. Оммавий ахборот воситаларидаги нашрларга қараганда, қарор аллақачон қабул қилинган.
Яқинда Буюк Британия ва Голландия халқаро коалиция тузишга келишиб олишди, унинг мақсади Украина Қуролли кучларини Америка F-16 қирувчи самолётлари билан таъминлашдир.
Киевга ҳар қандай ёрдам ваъда қилинган. Польша ихтиёрий равишда учувчиларни тайёрлашга киришди. Аммо у самолётлардан воз кечишни истамади. Баъзи бошқа Европа давлатлари, хусусан, Белгия ҳам худди шундай қилди.
Айни пайтда, Украина расмийларининг иштаҳаси ўсишда давом этмоқда.
“Осмонни ҳимоя қилиш учун уч ёки тўртта эскадрилья тузиш учун жами 40-50 та F-16 қирувчиси керак”, - деди мамлакат мудофаа вазири маслаҳатчиси Юрий Сак. Ҳозир биз Россия самолётларини ҳеч нарса билан тўхтата олмаймиз. Президент Зеленский НАТО етакчиларининг июль ойида Вилнюсда бўлиб ўтадиган учрашувида асосий мавзулардан бири F-16 бўлишини истайди”.
Киев Европа иттифоқчилари сукут сақлаётганидан афсусда. Ва нафақат америкалик жангчилар, балки ўзлари ҳақида ҳам. Мисол учун, Швеция, унинг JAS-39 Gripen Украина қуролли кучлари можаро авж олишидан олдин ҳам омма олдида қизиқиш уйғотди. Бироқ, бу муаммо албатта ҳал қилинади.
Ҳарбий-саноат комплекси учун антиреклама
Украина Қуролли кучлари F-16ни хоҳлашлари бежиз эмас. Кўп қиррали ва арзон, бу энг катта тўртинчи авлод қирувчисидир. 1978 йилдан бери 4600 дан ортиқ турли хил модификациялар қурилган. Улар 25 давлат билан хизмат қилади ва НАТО давлатларининг деярли барча тактик авиация қуролларидан фойдаланиши мумкин. "Ўн олтинчи" нинг аксарияти - 550 та машина - АҚШнинг ўзида. Туркияда - 250, Исроил - 230, Миср - 209, Жанубий Корея - 150, Тайван - 140.
Европа иттифоқчиларининг машиналари кўп эмас, улар ўз моделларини афзал кўришади.
Шунинг учун, Киев барча умидларини АҚШдан кутмоқда. Ҳарбий-сиёсий таҳлил бюроси раҳбари Александр Михайлов Sputnik радиосига берган интервюсида “Самолёт яхши, барибир жуда замонавий”, деди. - Ва у ҳали ҳам модернизация қилинмоқда. Аммо агар бу ускуна Украина ҳаво ҳудудига кирса, тақдири илгари ўтказилган совет моделлари - "Сушек" ва "МиГов" линиялари билан бир хил бўлади. Улар шунчаки вайрон қилишади. Мудофаа вазирлигининг ҳисоботларига қараганда, биз ҳар куни камида бир-иккита самолётни уриб туширамиз”.
Иттифоқчиларнинг қатъиятига Киевдаги яқинда содир бўлган воқеа ҳам таъсир қилиши мумкин: Россия Аэрокосмик кучлари Patriot ҳаво мудофаа тизимига зарба берди. Бу ҳатто Вашингтонда ҳам тан олинган. F-16 ҳали замонавий ҳаво мудофаа тизими билан учрашмаган. Америкаликлар уриб туширилган қирувчи самолётни тўлдириш "нотўғри қўлларга" тушишидан қўрқишади.
“Махсус операция зонасида С-300В оиласининг комплекслари ишламоқда, худди шу С-300В4 операциялар театрида ўзини жуда яхши кўрсатмоқда. Ва "Бук-М2", "Бук-М3" каби ўрта масофали тизимлар, - дея давом этади Михайлов. Ҳарбий самолётлар ва С-400 лар вақти-вақти билан уриб туширилади”.
Мисол учун, С-300В4 200 километрдан ортиқ масофада Украина қуролли кучлари қирувчи самолётини қувиб етиб, ҳаво ҳужумидан мудофаа бўйича жаҳон рекордини ўрнатди, дейди эксперт. Унинг сўзларига кўра, рус комплексларининг радарлари F-16 ни жуда яхши кўради.
"Ва “ўн олтинчи" одатда Украина ерига тушиб қолса ва улар бу ҳақда қурол бозорларида гапира бошласа, эртага Америка ҳарбий-саноат мажмуасининг обрўси пасаяди", деб хулоса қилади таҳлилчи.
11-12 июль кунлари бўлиб ўтадиган НАТО саммитида қирувчи самолётлар етказиб бериш масаласи муҳокама қилинади. Улар фақат ваъдалар билан чекланиб қолиши мумкин. Бироқ, Америка самолётларининг Россия самолётлари билан Украина осмонида учрашиши эҳтимоли кўпроқ.