ТОШКЕНТ, 7 апр — Sputnik. Агар яқинларингиз ўз жонига қасд қилиш ҳақида ўйлаётган бўлса, биринчи навбатда нималарга эътибор бериш керак? Бу бўйича оилалар билан ишлайдиган хусусий амалиёт психологи София Седих ўз маслаҳатларини Sputnik билан бўлишди.
Мутахассиснинг фикрича, ўз жонига қасд қилиш аломатларини вақтида сезсангиз, яқинингиз ҳаётини сақлаб қолишингиз мумкин. Мутахассис ўз жонига қасд қилиш тенденцияларининг асосий белгиларини санаб ўтди.
Яқин инсонингиз ижтимоий хатти-ҳаракатини ўзгартириши. Агар илгари у қариндошлари ва дўстлари билан учрашишдан, тадбирларда қатнашишдан хурсанд бўлса, энди у аксинча, қочишга ҳаракат қилади. Масалан, телефонда гаплашишни истамайди.
Шахс учун хос бўлмаган фаолият ёки севимли машғулотлар пайдо бўлиши. Кўп вақтини қулфланган ҳолда ўтказа бошлайди, турли хил мақолаларни ўқиб, уни муҳокама қилиш ёки баҳам кўришга тайёр бўлмайди, тажовузкор машғулотлар пайдо бўлади, масалан, томоша қилиш учун ўйинлар ёки контент.
Айрим аломатлар пайдо бўла бошлаши. Агрессия, бефарқлик, ғазабланиш, уларни ҳайратда қолдирадиган туйғу кўпроқ даражада намоён бўла бошлади.
Физиологик аломатлар: уйқусизлик, иштаҳанинг етишмаслиги ёки аксинча, ортиқча овқатланиш. Диарея, фаолликнинг камайиши, сурункали чарчоқ, оёқ-қўлларнинг титраши.
Келажак ҳақида гапирганда мавзуни ўзгартиради, илгари илҳомлантирган ва қизиқарли бўлган режаларни муҳокама қилишни хоҳламайди, илгари муҳим ва аҳамиятли бўлган нарсаларга бефарқ.
“Буларнинг барчаси ёки қисман белгилар пайдо бўлган депрессия сигналлари бўлиши мумкин, бу, қоида тариқасида, бепарво қилинган шаклда кўпинча ўз жонига қасд қилишга олиб келади”, - дея тушунтиради эксперт.
Психолог, шунингдек, агар улар икки ҳафтадан ортиқ давом этса, депрессия белгиларини эътиборсиз қолдирмасликни тавсия қилди.
Хулқ-атворнинг ўзгариши: одам янада ғамгин, ўзига хос, тажовузкор, асабийлашади ёки аксинча, жуда хотиржам ва бўшашган бўлади.
Турмуш тарзи ўзгаради: одам ташқи кўринишга эътибор беришни тўхтатади (масалан, тишларини ювиш ва шахсий гигиенага), севимли машғулотларини тарк этади, яқинлари билан мулоқот қилишни тўхтатади.
Ўз жонига қасд қилиш фикрларининг пайдо бўлиши: одам яшаши қийинлигини айтишни бошлайди, у ҳаётнинг мазмунини кўрмайди.
Ўз жонига қасд қилишга уринишларнинг пайдо бўлиши: одам ноқонуний моддалар, спиртли ичимликлар, ўлимга олиб келадиган гиёҳванд моддалар ёки бошқа хавфли фаолият билан тажриба ўтказишни бошлайди.