ТОШКЕНТ, 16 мар — Sputnik. Қрим қирғоқлари яқинидаги парвозлар чекланган ҳудудда АҚШ ҳарбий-ҳаво кучларининг разведка ва зарба берувчи дронининг ҳалокати Пентагонни Европа театрида Россия қоидаларига мувофиқ ҳаракат қилишга мажбур қилди. Бу ҳолат Америка "гегемонияси"нинг таназзулга учраётгани умумий тенденциясини акс эттиради.
Қора денгиз тубида йўқолган, 32 миллион долларлик МQ-9 Reaper учувчисиз аппарат АҚШ ва НАТОнинг Россияга душман давлатнинг разведка ва зарба бериш инфратузилмаси заиф ва жазоланиши мумкин эканини кўрсатди. Россия қирғоқлари яқинидаги нейтрал сувлар устида ҳаддан ташқари агрессив учувчисиз аппарат парвозлари - ҳалокатга билан тенгдир. Россия Қуролли Кучлари учун Болтиқ денгизи устидаги Американинг F-16 қирувчилари ва B-52 стратегик бомбардимончилари ҳам "авлиё" эмас.
Пайшанба куни эълон қилинган дрон камерасидан олинган видео ҳам Америка учун алоҳида технологик таҳқир бўлди. Унда MQ-9 Reaperнинг парраги Россиянинг Су-27 қирувчи самолётининг реактив тутунидан букилиб қолганини кўриш мумкин. Самолёт катта тезликда ҳаракатланиш режимида бўлган, лекин ҳеч қандай қуролдан фойдаланмаган. Вашингтон порох ҳидини сезиб дарров асабийлаша бошлади.
Оқ уй ҳодисани “хавфли ва эҳтиётсизлик” деб атади. Россия мудофаа вазири Сергей Шойгу бунга АҚШнинг хатти-ҳаракатлари, айнан махсус ҳарбий операция муносабати билан парвозлар чекланган ҳудуд чегарасини бузиш ва Россия манфаатларига зид равишда разведка фаолиятини кучайтириши сабаб бўлганини таъкидлади.
Америка томонининг ташаббуси билан 15 март куни Россия Федерацияси ва АҚШ мудофаа вазирлари Сергей Шойгу ва Ллойд Остин, шунингдек, Россия Бош штаби бошлиқлари Валерий Герасимов ва АҚШ мудофаа вазирлари ўртасида телефон суҳбати бўлиб ўтди. АҚШ Қуролли кучлари штаб бошлиқлари қўмитаси Марк Миллей. Остин "Қўшма Штатлар халқаро ҳуқуқ билан рухсат берилган жойларда парвоз қилишда давом этишини" айтди. Шойгунинг эса "Россия барча провокацияларга мунтаносиб жавоб беришда давом этишини" таъкидлади.
Парвозлар чекланган ҳудуд чегараси ўзгаришсиз қолмоқда. АҚШнинг стратегик учувчисиз аппаратлари Россия Қрими соҳилларида пайдо бўлиши бу провокация ва Қора денгиз ҳудудида қарама қаршиликнинг кучайишни англатади. Американинг халқаро ҳуқуқ ҳақидаги сафсатаси ва Россия қирғоқларидан 60 км ва Шимолий Америка ҳудудидан 8000 км узоқликда парвоз қилаётган разведка ва зарба берувчи "Ўроқчи"нинг (Reaper) мақсади — сўзсиз душманлик эканини англатади. Қизғин халқаро муҳокама бошқа майдонларда давом этади.
Эскалация хавфи
АҚШ сенатори Линдси Грем халқаро ҳаво ҳудудида Пентагон самолётларига яқинлашаётган Россия ҳарбий самолётларини уриб туширишни таклиф қилди. Россиянинг АҚШдаги элчиси Анатолий Антонов Грем каби "лочин" сенаторларни огоҳлантирди: “Нейтрал ҳаво ҳудудида рус самолётига атайлаб ҳужум қилиш ... энг йирик ядровий давлатга очиқ уруш эълон қилишдир. Россия ва Қўшма Штатлар ўртасидаги қуролли можаро америкаликлар Украинада бизга қарши масофадан туриб олиб бораётган прокси-урушидан тубдан фарқ қилади.
АҚШ Қуролли кучлари штаб бошлиқлари бирлашган қўмитаси раиси Марк Милли MQ-9 Учувчисиз аппарати Қора денгизда тахминан 1500 метр чуқурликда чўкиб кетгани ва уни кўтариш қийинлигини таъкидлади. Россия Федерацияси Хавфсизлик Кенгаши котиби Николай Патрушев қурилмани кўтариш нияти борлигини маълум қилди, чунки бу орқали россиялик мутахассислар алоқа ва ахборот тизимларини ўрганишлари, Американинг аниқ мақсад ва вазифалари ҳақида кўплаб қизиқарли нарсаларни билиб олиши мумкин бўлади.
Очиқ манбаларда айтилишига кўра, Россия Федерацияси Қора денгиз флоти қўшинлари Америка учувчисиз аппарати қолдиқларини қидиришни давом эттирмоқда. Қўшма Штатлар маълумотлардан хавотирда ва Ихтисослашган кемалар "Reaper"га яқинлашиши ва уни кўтариб олиш учун Туркиядан бўғозни очишни сўрамоқда.
Руминиянинг Кимпия-Турзий базасидан мунтазам равишда ҳавога кўтарилиб турган MQ-9 Reaper стратегик дронлари - ҳарбий қувати бўйича зарба берувчи, қирувчи самолёт ёки юқори аниқликдаги ўрта масофали ракеталарга тенг бўлиб, разведка модификациясида улар ҳавонинг мудофаа тизимларининг иш режимларини аниқлашга мўлжалланган.
Шунингдек улар мудофаа ва ҳарбий объектларнинг координаталарини аниқлаш, Украина ҳарбий-ҳаракатлар театрида Россия ҳарбий гуруҳининг имкониятларини баҳолаш. Охир оқибат - Россияга қарши ҳарбий амалиётлар учун мўлжалланган. Аввалроқ АҚШ Ҳарбий-ҳаво кучларининг Лансер стратегик бомбардимончи самолётлари Қрим қирғоқлари яқинида узоқ масофали АGМ-158С LRASM қанотли ракеталаридан фойдаланиш имкониятини ўрганган эди.
Американский беспилотник MQ-9 Reaper
© РИА Новости
Американинг General Atomics компанияси томонидан ишлаб чиқилган MQ-9 Reaper учувчисиз аппарати турбовинтли двигатель билан жиҳозланган бўлиб, доимий равишда 24 соатгача ҳавода бўлиш, 1,7 тоннагача юк кўтариш ва 15 минг метргача баландликда учиш қобилиятига эга. метр тезликда 400 км/соатгача. Парвоз масофаси - 1900 км гача, бошқариш - сунъий йўлдош орқали масофавий операторлар томонидан.
14 март куни ҳалокатга учраган Пентагон Россия Қрими қирғоқлари яқинида учувчисиз учиш ва разведка парвозларини бекор қилди, Руминиядаги MQ-9 Reaperлар авиабазасини ёпиши даргумон ва шунга қарамай, эҳтиёткорлик билан ҳаракат қилишга мажбур бўлади.
Оқ уй 15 март куни Вашингтон Россия ва АҚШ ўртасида ҳарбий можаро бўлишини истамаслигини айтди. Москва сўзларга ишонмайди ва тажовузкор, ўйламасдан иш қилиши мумкин бўлган қария "гегемон"нинг қўлларини диққат билан кузатмоқда. Россия Федерацияси ва Қўшма Штатларнинг орасида Қора денгиз ҳудудида тўғридан-тўғри можаро эҳтимоли сақланиб қолмоқда.
Ҳарбий кузатувчи Александр Хроленконинг Телеграмдаги каналига обуна бўлинг