Товуқ тухумисиз одамнинг кунлик овқатланишини тасаввур қилиш қийин. Бу арзон, ҳамёнбоп, мазали ва тайёрлаш осон. Кўпинча тухум нонушта учун истеъмол қилинади, лекин улар турли хил идишлар ва сосларга ҳам қўшилади.
Диетолог профессионал спортчилар ва оддий одамлар томонидан кунига қанча тухум истеъмол қилиш мумкинлигини айтди. Шунингдек, у қандай хавфлар борлигини тушунтирди.
Тухумнинг асосий фойдаси нимада?
Товуқ тухуми сайёрадаги энг тўйимли овқатлардан биридир. Техас университети томонидан ўтказилган тадқиқотга кўра, тухум истеъмол қилганда инсонда тўйиш туйғуси пайдо бўлади, шунинг учун одам камроқ калория истеъмол қилади.
Ушбу маҳсулот организм учун зарур бўлган витаминлар, микроэлементлар ва озуқа моддаларининг энг мувозанатли комбинациясига эга. Бундан ташқари, у осон ҳазм бўладиган юқори оқсилли ва амалда карбонгидратсиз маҳсулотдир. У сизни тезда тўйдиради ва узоқ вақт давомида тўқ ушлаб туради. Тухум кўпинча вазн йўқотиш диетасига ҳам киритилади.
Бутерброд с авокадо
© Pexels / Foodie Factor
Товуқ тухуми таркибига қуйидагилар киради:
А витамини
Фолий кислотаси
B5, B12, B2 витаминлари
Фосфор
Селен
Цинк
Тухум оқи таркибидаги оқсил калорияси паст ва ёғсиз бўлгани туфайли қон босимини пасайтиришга ёрдам беради ва B витаминларига бойдир.
Тухум сариғи таркибида холин (унинг йўқлиги жигарда ёғ тўпланишига олиб келади), жуда кўп соғлом ёғлар ва леситин - ҳужайра мембранаси учун асосий қурилиш материалидан ташкил топган.
Тухум сариғининг таркибига қуйидагилар киради:
Омега-3
Фолий кислотаси
Леситин
А, К, Е, В12 витаминлари
Селен
Калций
Фосфор
Биотин
Холин
100 г маҳсулот таркибида: 157 ккал, оқсиллар - 13,8%, ёғлар - 17,13%, углеводлар - 0,5%ни ташкил қилади.
Тухум кўп истеъмол қилганда организмда нималар содир бўлади?
мушак массасининг ортиши;
суякларнинг мустаҳкамланиши;
тўқималарнинг яхлитлигини сақлаш;
мия фаолиятини таъминлаш;
қон босимини пасайтириш;
катарактанинг олдини олиш ва кўришни яхшилаш;
жигар самарадорлигини сақлаш;
ортиқча вазнга қарши кураш;
қон томирлари деворларига холестерин бирикмаларининг чўкишини камайтириш.
Бир кунда қанча тухум истеъмол қилиш мумкин?
Продукты, содержащие витамин D
© Depositphotos / Bit245
Агар сиз спорт билан шуғулланмасангиз, кунига 2-3та тухум истеъмол қилишингиз мумкин. Бунда инсонда холестерин миқдори қанча эканини тушуниш керак. Агар у юқори бўлса, унда истеъмол қилинаётган туҳум сариқлари сонини чеклаш керак. Умуман олганда, кунига учтадан ортиқ тухум истеъмол қилиш тавсия этилмайди. Лекин энг яхшиси - ўзингизни битта тухум билан чекланг.
Тухум жуда юқори калория маҳсулоти эканлигини унутманг. Агар тухум сариғи билан кўп миқдорда истеъмол қилинса, унда сизда вазн ошиши мумкин.
Агар инсон спорт билан фаол шуғулланса, унда бу ҳолда кунига тухум сонини ошириш мумкин, чунки у жуда ҳазм бўладиган оқсилдир. Спорт билан шуғулланиш ва одам буни қандай қилишига қараб: профессионал ёки йўқ, кунига 5-6 ёки ундан ортиқ тухум истеъмол қилишга рухсат берилади. Бундан ташқари, оқсилларни истеъмол қилиш ва сариғини чеклаш яхшироқдир.
Тухум аллергик реакцияга олиб келиши мумкин. Бу эрда ҳамма нарса жуда индивидуалдир. Агар бу пайдо бўлса, сиз бошқа тухумларга, масалан, беданага ўтишга ҳаракат қилишингиз мумкин.
Тухумни истеъмол қилишнинг энг яхши усули қандай?
Мунозараларнинг тез-тез учрайдиган турларидан бири: тухумни қайнатилган, қовурилган ёки хом истеъмол қилиш яхшироқми деган баҳсдир.
Кўпгина мутахассислар хом тухум қайнатилгандан кўра фойдалироқ эканлигини таъкидлашади. Бироқ, бундай истеъмол оқибатида салмонеллёзни касаллиги юқтириш мумкин. Бу юқумли касаллик бўлиб, ошқозон-ичак тракти органларининг шикастланишига олиб келади. Ушбу инфекция, айниқса, кексалар ва болалар учун хавфлидир.
Товуқ инфекция манбаи бўлиши мумкин. Одатда инфекция тухум қобиғида бўлади ва қобиқ шикастланган бўлса, вирус тухумнинг ўзига ҳам кириши мумкин.
Шу билан бирга, дўконда сотиб олинган тухум уй шароитида етиштирилган тухумларидан фарқли ўлароқ равишда - хавфсизроқдир. Инкубатор-фермаларида сотишдан олдин қаттиқ ветеринария назорати ўтказилади. Шунинг учун ишлатишдан олдин маҳсулотни ва кейин қўлингизни яхшилаб ювиш керак.
Овқатланиш учун энг фойдали кўриниш - албатта, қайнатилган тухумдир. Ёки тез пиширади ёки узоқ. Шуни эсда тутиш керакки, тез пишириш кўпроқ озуқа моддаларини сақлайди, аммо уларнинг биологик мавжудлиги бироз камроқ. Биз маҳсулотни қанча узоқ вақт пиширсак, биологик фойдаси шунчалик юқори бўлади, аммо бу ҳолда тухумда камроқ озуқа моддалари сақланади. Тухумни қовуриш - оқсил моддаларни камайтиради.
Агар инсон фаол бўлса ва соғлом турмуш тарзини олиб борадиган бўлса, унда тухумни ҳар куни ҳеч қандай оқибатларсиз истеъмол қилиш мумкин.